Lizer d’ar Romaned

An Testamant Nevez : eil lodenn – Troet e brezoneg gand « Kenvreuriez ar brezoneg » Eskopti Kemper ha Leon, 1988.

Pennad-kinnig

A-wel d’eur veaj e-neus soñj da ober e Rom heb dale war dro ar bloavez 57-58, Paol a gas al lizer hir-mañ d’an Iliz a zo er gêr-se, evid displega ar menosiou pouezusa euz e Aviel. Diskouez a ra eo dre ar feiz er Hrist, maro hag adsavet da veo, ha dre ar Vadeziant e teu an oll dud – hag int-i peherien –, da veza justizet hag e resevont ar Spered-Santel a ra dezo beva e bugale da Zoue frankizet euz al lezenn juzeo hag euz dalh ar pehed. Israel, gwir eo, ar bobl dibabet, n’eo ket deuet da heulia an urz-se a zilvidigez dre ar feiz : dre e faot eo ha n’eo ket dre faot Doue.

 Ar pez a zo erruet, en a-beg d’an dinah-se, eo ez eo bet ar Helou Mad roet da anaoud buannoh d’ar bayaned.

 Ouspenn, eun deiz a zeuio hag e vo salvet an Israel gwirion.

D’an oll dud vuia karet Doue a zo e Rom, peoh ha gras a-berz Doue.

I. ¹ Paol, servicher Jezuz-Krist, galvet da Abostol, dibabet evid Aviel Doue ; ² an Aviel-se, bet embannet en araog gantañ dre ar brofeded ha dre ar Skrituriou sakr, ³ a zo diwarbenn e Vab, ganet hervez e natur-den euz gouenn David, ⁴ lakeet Mab da Zoue gand galloud, hervez Spered ar zantèlèz dre e adsav a-douez ar re varo, eñ, Jezuz-Krist, on Aotrou. ⁵ Drezañ on-eus resevet ar hras da veza ebestel ; deom-ni, evid enor e ano, da zegas on oll bayaned da zentidigez ar feiz. ⁶ C’hwi ivez a zo anezo hag a zo galvet gand Jezuz-Krist. ⁷ D’an oll dud vuia- karet Doue, o chom e Rom, kêr hag a zo da Zoue, ha galvet da veza sent, deoh, gras ha peoh a-berz Doue an Tad hag an Aotrou Jezuz-Krist.

Paol ha kristenien Rom

⁸ Da genta e lavaran bennoz d’am Doue, dre Jezuz-Krist evidoh oll, peogwir e vez embannet ho feiz dre ar bed a-bez. ⁹ Rag test eo Doue din, eñ hag a zervichan em spered o prezeg Aviel e Vab, e ran eñvor ahanoh heb ehan, ¹⁰ o houlenn atao em fedennou, m’am-bo dizale tro vad, eur wech, da vond beteg ennoh gand e volontez. ¹¹ C’hoant braz am-eus d’ho kweled evid rei perz deoh en eun donezon spirituel bennag d’ho kennerza, ¹² da lavared eo evid kaoud frealz en ho touez, an eil e ser egile dre ar feiz a zo ennom oll, hoh hini ha va hini. ¹³ Ne fell ket din, breudeur, e chomfeh heb gouzoud am-eus greet aliez ar menoz da vond beteg ennoh, – miret eo bet ouzin beteg henn, – evid dastum eun tammig frouez en ho touez, koulz hag e-touez ar bayaned all. ¹⁴ Dleour on e keñver ar Gresianed, hag ivez ar Varbared, e keñver an dud desket hag ivez an dud dizesk. ¹⁵ Evel-se ema ennon ar menoz da brezeg an Aviel deoh-hwi ivez a zo o chom e Rom. ¹⁶ Rag, n’am-eus mez ebed euz an Aviel, eun nerz euz Doue eo evid ar zilvidigez, evid an neb a gred, evid ar Juzeo da genta hag evid ar Gresian. ¹⁷ Rag diskouezet eo ennañ justis Doue, euz ar feiz d’ar feiz, hervez ma ’z eo skrivet, « An neb a zo just, euz ar feiz e-no buez ».

Pehed ar Bayaned

¹⁸ Rag en em ziskouez a ra kounnar Doue euz lein an neñv war beb difeizded, peb falloni an dud a zalh ar wirionez dindan galloud ar fallentez, ¹⁹ peogwir eo sklêr enno ar pez a heller anaoud diwarbenn Doue, rag Doue e-neuz henn diskleriet dezo. ²⁰ Rag, ar pez ne heller ket gweled e Doue, abaoe m’eo krouet ar bed, a hell spered an den her gweled en e oberou, e halloud peurbadel hag e zoueelez. N’o-deus eta digarez vad ebed, ²¹ peogwir, daoust dezo anaoud Doue, n’o·deus rentet dezañ, e-giz Doue, na Gloar, na Trugarez. Er hontrol eo, diboellet int bet en o divizou ha teñvaleet eo o halon diskiant. ²² Hag int-i, tud fur war o meno, a zo deuet da veza foll. ²³ Troket o-deus Gloar an Doue divarvel ouz eur skeudenn heñvel ouz an den, ouz evned, anevaled pevarzroadeg, pe loened stlej. ²⁴ Setu perag e-neus Doue o lezet gand youlou fall o halonou, d’en em rei d’an hudurnez a zizenor o horvou enno o-unan. ²⁵ Int-i hag o-deus troket gwirionez Doue ouz ar gaou, adoret ha servichet an traou krouet e-leh ar Hrouer ; ra vezo hemañ benniget da virviken. Amen ! ²⁶ Setu perag e-neus Doue o lezet da heulia c’hoantegeziou mezuz : o merhed o-deus troket darempredou hervez an natur ouz ar re a-eneb an natur. ²⁷ Er memez doare, ar wazed, dilezet ganto an darempred hervez an natur gand ar vaouez, entanet gand o youlou fall an eil evid egile, o-deus grêt traou mezuz, gwazed gand gwazed, en eur reseo ar gopr a oa red evid o diroll ; ²⁸ hag o veza n’o-deus ket bet skiant da vired Doue dre an anaoudègez anezañ, e-neus Doue o lèzet da vond d’o spered direiz, da ober ar pez ne dleent ket ober. ²⁹ Leun int a beb zireisded, a fallagriez, a c’hoantegez diroll, a zrougiez, leun a avi, a vuntrerez, a rendael, a douellerez, a falloni, a zrougprezegerez, ³⁰ a wall vruderez ; enebourien da Zoue, dicheg, ourgouilluz, lorhuz, klaskerien droug, disent ouz o zud, ³¹ diskiant, disleal, digalon, didruez. ₃₂ Daoust dezo anaoud mad menoz Doue hag a ziskleir eo din a varo ar re em ro da zeurt traou, n’eo ket a-walh dezo ober anezo, med a-du emaint gand ar re a ra kement-se.

Barnedigez leal an Aotrou Doue

II. ¹ N’az-peus eta digarez vad ebed, te hag a varn, piou bennag e vefes, rag o varn ar re all, eh en em gondaonez da-unan, peogwir e rez kemend-all, te hag a varn. ² Ha ni a oar mad, hervez ar wirionez, ez a barnedigez Doue a-eneb an dud a ra ar seurt traou-se. ³ Ha kredi a ra dit, te hag a varn ar re a ra an traou-se, hag a ra eveldo, e helli en em ziwall ouz barnedigez Doue ? ⁴ Ha dispriz azpefe evid ar brokuz m’eo e vadelez, e largentez, e habaskted, heb dond da añzav e poulz e drugarez ahanout da jeñch buez. ⁵ O veza ma’z out kaledet, ha ma ne jeñch ket da galon, e tastumez evidout eur barrad kounnar a-benn an deiz ma tiskouezo Doue e gounnar hag e varnedigez just, ⁶ a rento da beb hini hervez e oberou : ⁷ buez peurbaduz d’ar re a glask gloar, enor ha treh d’ar maro, o telher stard d’an oberou mad, ⁸ kounnar ha fulor d’ar re a zisent ouz ar wirionez hag a zent ouz ar falloni, ⁹ trubuill hag anken da gement hini a ra an droug, d’ar Juzeo da genta, d’ar Gresian da houde, ¹⁰ gloar, enor ha peoh da gement hini a ra ar mad, d’ar Juzeo da genta, d’ar Gresian da houde, ¹¹ rag Doue ne ra da zen ebed diouz an doare anezañ, ¹² rag ar re o-do pehet, heb al Lezenn, a yelo ivez heb al Lezenn da goll, ar re o-deus pehet dindan al Lezenn a vo barnet dre al Lezenn ¹³ rag n’eo ket ar re a zelaou al Lezenn eo a zo just dirag Doue, ar re a vir al Lezenn eo a vo kavet just. ¹⁴ Rag ar bayaned, int-i ha n’o-deus ket a Lezenn, pa viront, dre natur, gourhemennou al Lezenn, a zo evito o-unan eul Lezenn, int-i ha n’o-deus ket a Lezenn. ¹⁵ Diskouez a reont eo skrivet en o halon oberenn al Lezenn, a gement-se e ro o houstians ivez testeni, hag o zoñjou enno o-unan a zeu d’o zamall pe d’o dizamall, ¹⁶ evid an deiz ma teuio Doue, hervez va Aviel, da varn oberou kuzet an dud. ¹⁷ Med te, hag a zoug an ano a Juzeo, hag a laka da fiziañs el Lezenn ha da lorh e Doue, ¹⁸ te, hag a anavez·e volontez hag a oar anaoud petra eo ar gwella, kelennet ma’ z out gand al Lezenn, ¹⁹ te, hag a gred stard d’it beza heñcher an dud dall, sklerijenn ar re a zo en deñvalijenn, ²⁰ kelenner an dud dizesk, mestr-skol ar vugale, war zigarez m’az-peus al Lezenn, reolenn ar ouisiegez hag ar wirionez, ²¹ te, eta, hag a ro kelennadurez d’ar re all ha ne roez ket dit da-unan, te hag a brezeg eo divennet laerez ha da-unan, heugi a rez ouz an doueou faoz hag e laerez traou sakr, ²³ da lorh a lakez el Lezenn hag e tizenorez Doue o vresa al Lezenn, ²⁴ ablamour deoh e vez mallozet ano Doue e-touez ar bayaned, evel m’eo skrivet ; ²⁵ talvoudeg eo evidout, sur a-walh an amdroh, ma virez al Lezenn, med ma torrez anezi, emaout deuet evel diamdroh, daoust dit beza amdrohet. ²⁶ Ma teu, eta, eun den diamdroh da viret oberou mad al Lezenn, daoust hag e ziamdroh ne dalvezo ket dezañ da amdroh ? ²⁷ Hag hennez, diamdroh en e gorv, hag a vir gourhemennou al Lezenn, a varno ahanout-te, ha goude dit kaoud al Lezenn hag an amdroh, a zo eur breser Lezenn, ²⁸ rag n’eo ket ar pez a weler eo a ra ar Juzeo, nag ar gleizenn a weler er horv eo a ra an amdroh, ²⁹ med ar pez a zo kuz eo a ra ar Juzeo, hag an amdroh eo hini ar galon, hervez ar Spered ha n’eo ket hervez al Lezenn : eñ a reseo meuleudi, n’eo ket digand an dud, med digand Doue.

Disentidigez an dud

III. ¹ Petra eo eta emzav ar Juzeo ? Peseurt servich a ro an amdroh ? ² Braz eo e peb doare ! Rag, da genta, enno eo bet fiziet lavarou Doue. ³ Ha petra ’ta ! Ma ’z eus bet lod difeiz, daoust hag o difeizded a gaso da fall fealded Doue ? ⁴ N’eo ket a-dra-zur ! Bez’ ez eo Doue gwirion, ha gaouiad kement den a zo, evel m’eo skrivet : ra vezi anzavet just en da gomzou, ra hounezi pa vezi barnet. ⁵ Med ma teu or fallagriez deom-ni da lakaad da splannaad justis Doue, petra ’lavarim ? Ha n’eo ket Doue fallagr, o lezel e gounnar da skei ? E-doare an dud eo e komzan. ⁶ N’eo ket a-dra-zur ! Rag neuze penaoz e varno Doue ar bed ? ⁷ Med ma ’z eo deuet gwirionez Doue diwar va gaou da·splannaad evid e hloar, penaoz eta e vezin-me kondaonet evel peher ? ⁸ N’eo ket hervez ar pez a zo bet rebechet deom, nag hervez ar pez a zo bet tamallet deom : da lavared eo e rafem an droug evid ma teuio ar mad. Just eo d’ar re-ze beza kondaonet.·

⁹ Ha petra ’ta ? Ha bez’ ez om tud dreist ? N’om ket a-dra-zur. Juzevien ha Gresianed, oll om bet en araog tamallet da veza dindan ar pehed, ¹⁰ evel m’eo skrivet : « n’eus den just ebed, n’eus ket eun unan, ¹¹ n’eus den fur ebed, n’eus ket eun unan o klask Doue, ¹² oll int troet fall hag eet da fall, n’eus den ebed oh aber ar mad, n’eus ket eun unan, ¹³ eur bez digor eo o horzaillenn, gand o zeod e hadont an douellèrèz, eur binim naer aspig a zo dindan o muzellou, ¹⁴ o genou a zo leun a valloziou hag a drenkadurez, ¹⁵ prim eo o zreid evid mond da skuill ar gwad, ¹⁶ war o hent ema ar rivin hag ar gwaleur, ¹⁷ hag euz hent ar peoh, n’o-deus anaoudègèz ebed, 18 n’ema ket doujañs Doue dirag o daoulagad.

¹⁹ Hag, her gouzoud a reom, kement a lavar al Lezenn, d’ar re a zo dindan al Lezenn eo henn lavar, evid ma vo serret peb genou, ha ma sujo ar bed oll da varnedigez Doue, ²⁰ rag ne vo justizet den ebed dirazañ dre oberou al Lezenn ; ne zeu, dre al Lezenn, nemed an anaoudègèz euz ar pèhèd.

Ar justis a zeu euz ar feiz

²¹ Bremañ a-vad,. heb al Lezenn, e-neus en em ziskleriet justis Doue : al Lezenn hag ar brofeded a zoug testeni dezi ; ²² justis Doue, deuet dre ar feiz d’ar re oll a gred, rag n’eus kemm ebed etre an dud ; ²³ oll o-deus pehet, diouer o-deus oll a hras Doue, ²⁴ med justizet int bremañ evid netra dre hras Doue, dasprenet ma’ z int bet e Jezuz-Krist. ²⁵ Eñ eo e-neus o dibabet, pell araog, evid gounid truez Doue dre e wad, dre ar feiz evel-se e tiskouez Doue petra eo ar justis, o veza m’e-noa lezet digastiz ar pehejou a-wechall ²⁶ e amzer e basianted ; ha diskouez a ra e justis en amzer-mañ evid beza just e-unan hag evid justiza an neb e-neus feiz e Jezuz.

²⁷ Euz peleh tenna lorh ? Ano ebed ! A-berz pe Lezenn ? Hini an oberou ? Tamm ebed, med a-berz Lezenn ar feiz, ²⁸ rag ni a gred deom e teu an den dre ar feiz da veza justizet heb Lezenn an oberou, ²⁹ Doue, hag eñ a vefe d’ar Juzevien kebken ? Daoust ha ne vefe ket ivez d’ar bayaned ? Eo a-vad, d’ar bayaned ivez, ³⁰ peogwir n’eus nemed eun Doue hebken hag a justizo dre ar feiz an dud amdrohet, ha dre ar feiz an dud diamdroh. ³¹ Daoust ha terri a reom al Lezenn dre ar feiz · ? N’her greom ket a-dra-zur, he startaad eo a reom.

Abraham, den a feiz

IV. ¹ Petra ’lavarim eta diwarbenn Abraham, on tad-meur, petra e-neus bet hervez an natur-den ? ² Mar deo bet Abraham justizet dre e oberou, e-neus leh da fougeal, n’eo ket a-vad dirag Doue, ³ rag petra ’lavar ar Skritur ? Abraham a gredas e Doue hag e oe kontet an dra-ze dezañ da justis. ⁴ An hini a ra eun oberenn ne vez ket kontet ar gopr dezañ evel eun donezon med evel eun dra dleet ; ⁵ er hontrol, an hini ne ra oberenn ebed, med a gred en hini a zeu da justiza ar peher, e feiz a zo kontet dezañ da justis. ⁶ Evel-se David a gan eürusted an den a laka Doue ar justis en e gont heb delher kont euz e oberou : ⁷ « Eüruz an den ha ne zalho ket an Aotrou tamm kont ebed euz e behed ».

⁹ Daoust hag an eürusted a zo evid an dud amdrohet nemedken, pe ivez evid tud diamdroh ? Rag lavared a reom, eo bet kontet da Abraham e feiz da justis. ¹⁰ Penaoz eta eo bet kontet dezañ ? E stad an diamdroh pe e stad an amdroh ? N’eo ket e stad an amdroh med e stad an diamdroh, ¹¹ hag e resevas sin an amdroh evel siell ar justis a zeu dre ar feiz, resevet e stad an diamdroh ; evel-se e teuas da veza war eun dra tad an oll dud a gredo e stad an diamdroh evid ma vefe kontet dezo da justis, ¹² ha tad ar re ha n’int ket bet amdrohet hebken, med a gerz war roudou feiz on tad-meur pa edo e stad an diamdroh, ¹³ rag n’eo ket dre al Lezenn e teuas da Abraham ha d’e lignez ar bromesa da gaoud ar bed da hêrèz, med dre justis ar feiz, ¹⁴ rag ma ’z eo heritour tud al Lezenn, dinerzet eo ar feiz ha kaset ar bromesa da netra, ¹⁵ rag diwar al Lezenn e sav ar gounnar ; el leh n’eus ket a Lezenn ne vez ket breset al Lezenn.

¹⁶ Diwar ar feiz eo eta e teuer da veza heritour, hag evel-se eo dre hras, evid ma talvezo ar bromesa da lignez Abraham, eñ hag a zo tad d’an oll, ¹⁷ evel m’eo skrivet : « Grêt am-eus ahanout tad eun niver braz a boblou » ; tad eo dirag an Hini e-neus kredet ennañ, Doue, eñ hag a ro buez d’ar re varo, hag a halv da veza ar pez n’oa ket anezañ. ¹⁸ Eñ, oh esperoud, a-eneb peb esperañs, e-neus kredet, deuet eo da veza tad eun niver braz a boblou, hervez ar pez a oa bet lavaret dezañ : « evel-se e vo da lignez ». ¹⁹ Heb bralla en e feiz e soñjas en e gorv dinerzet, – tost da gant vloaz e-noa,- hag e korv dizeh Sara ; ²⁰ Dirag promesa Doue, ne gouezas e douetañs ebed, med kennerzet e oe gand ar feiz, hag e rentas gloar da Zoue, ²¹ hag o veza ma krede stard e oa Doue gouest da zeveni e bromesa, ²²·hag evel ma lavar c’hoaz ar Skritur : « Ablamour d’e feiz e-neus Doue justizet anezañ ». ²³ Koulskoude, n’eo ket evid Abraham hebken eo bet skrivet kement-mañ : « kement-se a oe lakeet war e gont », ²⁴ med evidom-ni ivez a zo war wel da veza lakeet ar feiz war or hont, peogwir e kredom en Hini e-neus savet Jezuz, on Aotrou, a-douez ar re varo, ²⁵ roet evid or pehejou ha dasorhet evid ar justizadeg.

An den justizet hag e peoh gand Doue

V. ¹ Justizet eta dre ar feiz, bezom e peoh gand Doue dre Jezuz-Krist, on Aotrou, ² roet e-neus deom kaoud perz, dre ar feiz, er hras m’emaom stard enni. Ol lorh eo hag on esperañs e gloar Doue. ³ N’eo ket hebken a-vad en on trubuillou zoken e lakom ol lorh, o houzoud e sav pasianted diwar an drubuill, ⁴ ha diwar ar basianted, vertuz amprouet, diwar vertuz amprouet, esperañs, ⁵ hag an esperañs ne ro ket a gerse, peogwir eo bet skuillet karantez Doue en or halon gand ar Spered Santel a zo bet roet deom. ⁶·Ya ! d’ar mare ma ’z oam c’hoaz dinerz, neuze, d’an eur merket gand Doue, e varvas ar Hrist evid tud dizakr ;. ⁷ rag a-veh e varvfed evid eun den just ; marteze evid eun den mad e kredfed mervel. ⁸ Doue a-vad a ziskouez frêz e garantez evidom ; mervel a reas an Aotrou Krist evidom d’ar mare ma ’z oam c’hoaz pehèrien ;·⁹ kent-a-ze eta, bremañ, pa ’z om justizet dre e wad·dezañ, e vezim salvet gantañ euz ar gounnar ? ¹⁰·Ma ’z eo gwir, e oem bet lakeet e peoh gand Doue dre varo e Vab, kent-a-ze ivez, bremañ p’emaom e peoh gantañ, e vezim salvet dre e vuez, ¹¹ gwelloh c’hoaz ! on lorh a lakom e Doue, dre or Zalver Jezuz-Krist, e-neus on lakeet bremañ dija e peoh gand Doue.

Adam ha Jezuz-Krist

¹²·Ablamour da-ze, evel m’eo antreet ar pehed er bed dre eun den hebken, ha dre ar pehed ar maro, evel-se ar maro e-neus taget an oll dud en abeg m’o-deus oll pehet, ¹³·rag bez e oa pehed er bed araog al Lezenn ; med ar pehed ne hell ket beza rebechet pa ne vez Lezenn ebed ; ¹⁴·koulskoude, renet e-neus ar maro azaleg Adam beteg Moïzez, zokenn war ar re n’o-doa ket pehet o tisenti evel Adam, eñ hag a zo skeudenn an Hini da zond.

¹⁵ Med kemm a zo etre ar pehed ha donezon ar hras, rag ma ’z eo marvet an oll dud dre behed unan hebken, eo deuet war an oll dud gras Doue hag e zonezon dre hras eun den hebken : Jezuz-Krist ¹⁶ hag etre an donezon ha pehed unan hebken ez eus kemm : pehed unan hebken a ra kondaoni, med gras Doue a lam pehejou niveruz evid ar justizadeg, ¹⁷ rag evel m ’eo deuet ar maro da ren dre unan hebken, dre faot unan hebken, e teuio kalz muioh c’hoaz ar re a reseo puill gras ha donezon ar justis da ren dre unan hebken, dre Jezuz-Krist.

¹⁸ Evel m’eo deuet eta an oll da veza kondaonet dre faot unan hebken, evel-se ivez, oberenn justis unan hebken a zegas d’an oll eur justizadeg a ro buez. ¹⁹ Rag m ’eo bet lakeet an oll da veza peher dre zisentidigez unan hebken, evel-se ivez e vo lakeet an oll da veza just dre zentidigez unan hebken.

²⁰ Al Lezenn a zo antreet da lakaad ar pehed da vond war wasaad, med el lêh m’eo eet ar pehed war wasaad, eo bet ar hras kalz puilloh c’hoaz. ²¹·En doare-se, evel m’e-noa renet ar pehed evid ar maro, evel-se e ren ar hras dre ar justis evid ar vuez peurbaduz, dre Jezuz Krist, on Aotrou.

 Mervel ha beva gand Jezuz

VI. ¹ Ha petra lavared neuze ? Ha chom a raim er pehed evid ma vo puilloh ar hras ? ²·Ne raim ket ! Peogwir ez om, ni oll, marvet d’ar pehed, penaoz e vevfem c’hoaz ennañ ? ³ Ha n’ouzoh-c’hwi ket eta, eo en e varo eo ez om bet badezet, ni oll hag a zo badezet e Jezuz Krist ? ⁴ Sebeliet om bet eta a-unan gantañ er maro dre ar Vadeziant evid ma renfem ni ivez eur vuez nevez, evel m’eo adsavet da veo an Aotrou Krist dre hloar an Tad ; ⁵·ha ma ’z om bet imboudet warnañ en eur maro heñvel ouz e hini, e vezim ivez en eun adsao da veo heñvel ouz e hini.

⁶ Goud a reom : an den koz ennom a zo staget ouz ar groaz a-unan gantañ evid ma vefe dinerzet an natur-den douget d’ar pehed ha ne vefem mui sklaved d’ar pehed, ⁷ rag an neb a zo maro a zo frankizet euz ar pehed. ⁸ Med ma ’z om tremenet dre ar maro gand ar Hrist, e kredom e vevim ivez gantañ. ⁹·Rag her gouzoud a reom : an Aotrou Krist, adsavet da veo a-douez ar re varo ne varv mui ; ar maro warnañ ne ra mui e vestr. ¹⁰ Rag, eñ hag a varvas, a varvas d’ar pehed, eur wech evid mad ; ¹¹ evel-se, c’hwi ivez, soñjit oh maro d’ar pehed hag e vevit evid Doue e Jezuz Krist.

¹² Ne reno eta mui ar pehed war ho korv marvel, o lakaad ahanoh da blega d’e youlou. ¹³ Na rit ket euz hoh izili armou a falloni evid ar pehed, med en-em ginnigit hoh-unan da Zoue evel tud beo savet a-douez ar re varo ha kinnigit hoh izili, evel armou ar justis, da Zoue. ¹⁴ Rag ar pehed ne vo ket mestr deoh, peogwir n’emaoh ket dindan al Lezenn, med dindan ar hras.

¹⁵ Ha petra neuze ? Ha pehed a raim, peogwir n’emaom ket dindan al Lezenn, med dindan ar hras ? Ha n’eo ket avad ! ¹⁶ Ha n’ouzoh ket an dra-mañ : oh en-em ginnig evel sklaved evid senti, e vezit sklav an hini a zentit outañ, pe ar pehed evid ar maro, pe ar zentidigez evid ar justis.

Meuleudiou da Zoue

¹⁷ Gras Doue eo : sklav ma ’z oah d’ar pehed, ho-peus sentet a-greiz kalon da reolenn ar gelennadurez ez oh bet fiziet enni ; ¹⁸ frankizet euz ar pehed ez oh deuet da zervicha ar justis, ¹⁹ Komz a ran deoh e-doare an dud, ablamour ma ’z eo dinerz ho natur-den, evel m’ho-peus kinniget hoh izili evel sklaved an hudurnez hag an dizurz, evid an dizurz, evel-se kinnigit bremañ hoh izili evel sklaved ar justis evid ar zantelez. ²⁰ Pa oah sklaved d’ar pehed, e oah frank e keñver ar justis ! ²¹ Ha peseurt frouez eta a zeue deoh neuze ? Mez ho-peus anezo bremañ, rag o zermen eo ar maro ; ²² bremañ a-vad, frankizet euz ar pehed ha deuet da veza sklaved da Zoue, c’hwi ho-peus douget frouez evid ar zantelez hag an termen eo ar vuez peurbaduz. ²³ Rag gopr ar pehed eo ar maro, med donezon Doue eo ar vuez peurbaduz dre Jezuz Krist, on Aotrou.

Ar hristen frankizet euz al Lezenn

VII. ¹ Ha n’ouzoh-hwi ket, breudeur, – da dud gouizieg war al lezenn eo e komzan, – eo al lezenn mestrez an den e-keid ha ma vev ? ² Rag ar vaouez dimezet a zo sujet d’he gwaz, dre al lezenn e-keid ha m’eo eñ beo, med ma teu avad d’ar gwaz mervel, ema-hi frankizet euz al lezenn e-keñver he gwaz. ³ Evel-se eta ma teu dezi mond gand eur gwaz all e-pad m’eo beo he gwaz, e vo greet avoultrerez anezi, med ma teu d’he gwaz mervel, e vo hi frankizet euz al lezenn e-doare ma ne vo ket avoultrerez en eur vond gand eur gwaz all. ⁴ Evel-se, c’hwi ivez, breudeur, a zo marvet d’al lezenn dre gorv an Aotrou Krisl, evid beza da unan all, d’an Hini a zo savet a varo da veo evid ma tougfem frouez evid Doue. ⁵ Pa vevem hervez an natur-den, e laboure en on izili youlou fall or pehejou, diwar goust al Lezenn, da ober deom dougen frouez a varo. ⁶ Bremañ a-vad om bet frankizet euz al Lezenn, marvet ma ’z om d’ar pez on dalhe sujet, deom da zervicha e-doare nevez ar Spered ha n’eo ket e-doare koz al lezenn.

Kefridi al Lezenn

⁷ Petra lavarim eta ? Daoust ha pehed e vefe al Lezenn ? N’eo ket a-dra-zur ! Med n’am-eus bet anaoudegez euz ar pehed nemed dre al Lezenn, rag n’am bije ket anavezet ar c’hoantegez fall, ma n’he dije ket lavaret al Lezenn : « arabad dit c’hoantaad e fall ». ⁸ Tro a gemeras ar pehed da zila ennon peb c’hoantègèz fall dre ar gourhemenn ; rag heb al Lezenn eo maro ar pehed. ⁹ Me a-vad a veve heb lezenn gwechall. Med erruet ar gourhemenn, ar pehed a zo deuet adarre buez ennañ, ¹⁰ me a-vad a zo marvet. Evidon, ar gourhemenn, – douget eñ evid ren d’ar vuez, – a zo degouezet dezañ kas ahanon d’ar maro. ¹¹ Rag ar pehed, kemeret tro gantañ dre ar gourhemenn, e-neus va zouellet ha kaset ahanon drezañ d’ar maro. ¹² Evel-se, santel eo al Lezenn ; santel, just ha mad ar gourhemenn.

An den dindan ar pehed

¹³ Deuet e vefe eta an dra vad da veza eur maro evidon ? N’eo ket a-dra-zur, med ar pehed eo ; evid en-em ziskleria pehed, gand eun dra vad e-neus roet din ar maro, evid ma teufe ar pehed da veza drougoberiuz en e wasa dre ar gourhemenn. ¹⁴ Rag goûd a ouzom eo speredel al Lezenn ; me a-vad a zo denel, gwerzet evel sklav d’ar pehed. ¹⁵ Ne intentan ket ar pez a ran : ar pez am-eus c’hoant da ober, ne ran ket, med ober a ran ar pez a gasaan. ¹⁶ Ma ran eta ar pez n’am-eus ket c’hoant da ober, eh anzavan gand al Lezenn eo hi mad. ¹⁷ Neuze, n ’eo ket ken me eo a ra kement-se, med ar pehed a zo o chom ennon. ¹⁸ Rag goûd a ran, n ’ema ket ar mad o chom ennon, – lavaret a ran em natur-den, – c’hoant da ober ar mad a zo em galloud, med henn ober n’ema ket, ¹⁹ rag ne ran ket ar mad am-eus c’hoant da ober, med ober a ran an droug n’am-eus ket c’hoant da ober. ²⁰ Ma ran eta ar pez n’am-eus ket c’hoant da ober, n’eo ket me eo her gra, med ar pehed a zo o chom ennon. ²¹ Me hag am-eus c’hoant da ober ar mad, a gav eta al lezenn-mañ : an droug eo a zo em galloud, ²² rag plijout a ra din Lezenn Doue hervez va galloudden, ²³ med em izili e welan eul lezenn all o stourm a-eneb lezenn va spered, hag o telher ahanon e gwask dindan lezenn ar pehed a zo em izili. ²⁴ Eun den maleüruz ez on-me eta. Piou am diframmo euz an natur-den-se hag a gas d’ar maro ? ²⁵ Gras Doue dre Jezuz Krist on Aotrou ! Setu me va-unan a zouj Lezenn Doue dre ar spered, ha lezenn ar pehed dre an natur-den.

Beza frankizet dre ar Spered

VIII. ¹ Bremañ eta n’eus mui a gondaonedigez evid ar re a zo e Jezuz Krist, ² rag Lezenn ar Spered hag a ro buez he-deus da frankizet euz al Lezenn, ar pehed hag ar maro, ³ ar pez n’helle ket ober al Lezenn, – dihalloud e oa dre an natur-den –, Doue a-vad, o kas e Vab e-unan en eur stad heñvel ouz an natur-den a behed ha diwar-benn ar pehed, Doue e-neus kondaonet ar pehed en natur-den, ⁴ evid ma vo sevenet penn-da-benn justis al Lezenn ennom-ni hag a gerz, n’eo ket hervez an natur-den, med hervez ar Spered.

⁵ Rag ar re a vev hervez an natur-den, int-i a blij dezo traou an natur-den, med ar re a vev hervez ar Spered, int-i a blij dezo traou ar Spered, ⁶ rag plijadureziou an natur-den a gas d’ar maro, ha plijadureziou ar Spered a zo buez ha peoh, ⁷ peogwir plijadureziou an natur-den a ya a-eneb Doue, rag ne zoujont ket Lezenn Doue, n’hellont ket zoken henn ober ; ⁹ c’hwi a-vad, ne vevit ket hervez an natur-den, med hervez ar Spered, ma ’z eo gwir ema Spered Doue o chom ennoh, med an hini n’e-neus ket Spered an Aotrou Krist, hennez n’eo ket dezañ. ¹⁰ Mar dema eta an Aotrou Krist ennoh, ar horv a zo sujet d’ar maro, ablamour d’ar pehed, med ar Spered a zo buez ablamour d’ar justis, ¹¹ ha ma chom ennoh Spered an Hini e-neus adsavet Jezuz a-douez ar re varo, hennez hag e-neus adsavet an Aotrou Krist euz a varo da veo, a roio buez ivez dre ar Spered a zo o chom ennoh, d’ho korvou marvel.

¹² Dleour om eta, breudeur, med n’eo ket d’on natur-den evid beva hervez an natur-se, ¹³ rag ma vevit hervez an natur-den, e kerzoh d’ar maro, med, ma kasit d’ar maro, dre ar Spered, oberou an natur-den, c’hwi a vevo ; ¹⁴ ar re oll a vez renet gand Spered Doue, a zo bugale da Zoue, ¹⁵ rag n’ho-peus ket resevet adarre eur spered a sklav evid beva en aon, med resevet ho-peus Spered ar mibien perhennet a laka ahanoh da grial : Abba ! Tad ! ¹⁶ Ar Spered-Santel e-unan gand or spered-ni, a ro testeni ez om bugale da Zoue, ¹⁷ ma ’z om bugale ez om ivez kenheritourien gand an Aotrou Krist, ma ’z eo gwir e houzañvom poaniou a-unan gantañ evid kaoud perz a-unan gantañ en e hloar.

¹⁸ Rag me a zônj din, n’eo ket poaniou an amzer-mañ par d’ar hloar a zo o vond da veza diskleriet ennom. ¹⁹ O hortoz ema ar grouadelez, gand ar brasa mall, an diskleriadur-se euz bugale Doue, ²⁰ rag dindan douellerez eo bet lakeet ar grouadèlèz, – n’eo ket dre e youl, med dre halloud an Hini e-neus he lakeet –, gand an esperañs ²¹ e vezo ivez ar grouadelez heh-unan er stad-se, frankizet euz sklavaj an dirolladur evid kaoud frankiz ha gloar bugale Doue. ²² Rag her gouzoud a reom, ar grouadelez a-bez a zo o hirvoudi hag o houzañv poaniou ar gwilioudi beteg bremañ, ²³ n’eo ket hi hebken, med ni ivez hag on-eus donezon kenta ar spered, ni ivez a zo o huanadi ennom on-unan da hortoz ma vefem perhennet bugale da Zoue ha dasprenet on natur-den, ²⁴ rag en esperañs hebken om bet salvet, hogen esperoud en eur weled, n’eo ket ken an esperañs, rag an hini a wel, penaoz dezañ esperoud ? ²⁵ Med ma’h esperom ar pez na welom ket, kement-se a hortozom gand pasianted.

²⁶ Evel-se, ar Spered ivez a skoazell or zempladurez, rag n’ouzom ket goulenn er bedenn evel m’eo dleet. Med ar Spered e-unan a asped evidom gand huanadennou diêz da zisplega. ²⁷ An hini a wel e goueled ar halonou a oar menoziou ar Spered, peogwir e ped hervez Doue evid ar zent.

²⁸ Her goûd a ouzom, evid ar re a gar Doue e tro peb tra d’o mad, galvet ma ’z int bet hervez e venoz, ²⁹ rag ar re e-neus anavezet a-ziaraog, e-neus ivez merket a-ziaraog da zond da veza heñvel ouz skeudenn e Vab, evid ma vo hemañ ar henta euz eun niver braz a vreudeur, ³⁰ ar re e-neus anavezet a-ziaraog, ar re-se ivez e-neus galvet, ar re e-neus galvet, ar re-se ivez e-neus justizet, ar re e-neus justizet, ar re-se ivez e-neus karget a hloar.

Meulgan da garantez Doue

³¹ Petra lavarim goude-ze ? Mar dema Doue ganeom, piou a vo a-eneb deom ? ³² Eñ avad n’e-neus ket damantet d’e Vab dezañ e-unan, evidom oll e-neus roet anezañ. Penaoz war eun dro gantañ ne rofe ket deom an oll hrasou ? ³³ Piou a damallo an dud galvet gand Doue p’ema Doue o justiza anezo ? ³⁴ Piou a gondaono, pa ’z eo Jezuz Krist marvet, gwelloh c’hoaz, adsavet da veo, eñ hag a zo en tu dehou da Zoue, hag a asped evidom ?

³⁵ Piou on distago diouz karantez an Aotrou Krist ? Ar waskèrèz, an anken, an heskinèrèz, an naon, an dienez, ar riskl, ar hleze ? ³⁶ Hervez m’eo skrivet : « Ablamour dit-te e vezim lakeet d’ar maro a-hed an deiz, kemeret evid deñved mad d’ar gigèrèz ». ³⁷ N’eo ket ! E kement-se ema ouspenn an treh ganeom dre an Hini e-neus or haret.

³⁸ Ya ! Sur om euz kement-mañ ! Nag ar maro, nag ar vuez, nag an élez, nag an oll galloudegeziou kuzet, nag an amzer a-vremañ, nag an amzer da zond, ³⁹ nag ar stered, nag an neñvou, nag an donderiou, na tra krouet ebed, netra ne hello on distaga diouz karantez Doue a zo e Jezuz Krist on Aotrou.

Israel dibabet gand Doue ha dizent outañ

IX. ¹ Ar wirionez a lavaran en Aotrou Krist, ne lavaran ket a hevier, o veza ma rent ivez va houstiañs testeni din er Spered Santel. ² Eur hlahar vraz am-eus hag eur boan dibaouez a zo em halon, ³ rag me va-unan, a garfe mond da goll, distag diouz Jezuz Krist, evid mad va breudeur a ouenn hervez an natur-den, ⁴ int-i hag a zo bugale Israël, dezo ar hras da veza perhennet, dezo ar hloar, an emgleviou, al Lezenn, dezo al lidou sakr, ar promesaou, ⁵ dezo an tadou-meur, hag anezo, hervez an natur-den, eo ganet an Aotrou Krist, eñ hag a zo dreist peb tra, Doue benniget da viken. Amen !

⁶ N’eo ket a-vad eet da fall komz Doue, rag n’int ket Israël, ar re oll a zo euz gouenn Israël, ⁷ ha n’eo ket ablamour ma ’z int euz lignez Abraham eo ez int oll bugale dezañ, ⁸ med dre Izaag e savo dit eul lignez : evel-se n’eo ket ar vugale hervez an natur a zo bugale da Zoue, med n’eus nemed bugale ar bromesa da veza kontet evid lignez ; ⁹ setu amañ komzou ar bromesa : « d’ar mare-mañ e teuin endro hag he-do Sara eur mab ». ¹⁰ Kaerroh c’hoaz gand Rebeka dougèrèz euz gevelled euz on Tad-meur Izaag, ¹¹ a-raog dezo beza ganet, araog dezo beza greet netra, mad pe fall, evid ma chomfe mennad Doue savet diwar e zibab, ¹² stag, n’eo ket ouz an oberou, med ouz an Hini a halv, e oa lavaret dezi : « ar brasa a zujo d’ar bianna », ¹³ hervez ma ’z eo skrivet : « karantez am-eus bet ouz Jakob ha kas ouz Ezaü ».

¹⁴ Petra lavarim ? Daoust ha mankoud a rafe Doue d’ar justis ? Ne ra ket a-dra-zur ! ¹⁵ Rag lavared a ra Moïzez : « trugarez am-bo ouz an hini a blij d’in kaoud trugarez outañ, ha truez am-bo ouz an hini a blij d’in kaoud truez outan » ; ¹⁶ evel-se eta ne zeu ket kement-se diwar bolontez an den na diwar e oberou, med diwar trugarez Doue. ¹⁷ Rag lavared a ra ar Skritur d’ar Faraon : « Evid kement-mañ am-eus da halvet, evid diskouez ennout va galloud hag evid ma vo embannet va ano dre ar bed a-bez ». ¹⁸ Evel-se eta, e-neus truez ouz an hini a fell dezañ hag e laka da galedi an hini a fell dezañ.

¹⁹ Te lavaro neuze : perag dezañ klemm c’hoaz, rag d’e volontez piou e-neus dalhet penn ? ²⁰ Piou ez out eta, o den, evid rebarbi ouz Doue ? Daoust hag an oberenn a lavaro d’ar micherour : perag az-peus greet ahanon evel-se ? ²¹ Daoust ha n’eo ket ar poder mestr war e bri-prad, evid ober gand ar memez tamm eul lestr a briz hag eul lestr disterroh ? ²² Ha m’e-neus Doue, gand ar c’hoant da ziskouez e gounnar ha da rei da anaoud e halloud, gouzañvet gand kalz a basianted, listri a gounnar dare da vond da goll, ²³ ha kement-se ivez evid rei da anaoud braster a hloar e-keñver al listri a drugarez e-noa preparet en araog evid e hloar. ²⁴ Rag ni, bet galvet gantañ, n’eo ket hebken a-douez ar Juzevien, med c’hoaz a-douez ar bayaned. ²⁵ Evel ma lavar dre Ozea : « An hini n’oa ket va fobl, a anvin va fobl, hag an hini n’oa ket ar vuia-karet a anvin ar vuia-karet » ; ²⁶ hag el leh m’oa bet lavaret dezo : « N’oh ket va fobl », e vezint anvet mibien an Doue beo-buezeg. ²⁷ Izaïaz, diouz e du a embann diwarbenn Israël : « Goude ma vefe mibien Israël par da drêzennou ar mor, ar restad eo a vezo salvet », ²⁸ hag an Aotrou a zeveno e Gomz krak-ha-berr war an douar, ²⁹·evel m’e-neus ivez diouganet Izaïaz : »M’e-nije ket an Aotrou, Doue an Armeou, dalhet deom eur restad a lignez, e vijem deuet da veza par da Zodom hag heñvel ouz Gomor ».

³⁰ Petra da lavared ’ta ? Kement-mañ : ar bayaned int-i ha n’edont ket war glask euz ar justis, o-deus resevet ar justis, ar justis euz ar feiz. ³¹ Med Israel o klask eul lezenn a justis euz an oberou, n’e-neus ket kavet eur seurt lezenn, ³² ha perag ? O klask ar justis euz an oberou, ha n’eo ket euz ar feiz, e-neus strebotet ouz ar mên-skoill ; ³³ hag evel m’eo skrivet : « Setu ma lakan e Sion eur mên strebotèrèz, eur mên-skoill hag an hini a gred ennañ n’e-no ket da gaoud mez ».

Ar memez Doue o-deus ar juzevien hag ar bayaned

X. ¹ Breudeur, c’hoant va halon ha va fedenn evito eo e vefent salvet, ²·rag test on o-deus int-i gred evid Doue, med n’eo ket hervez ar ouisiegez, ³ rag o tianaoud justis Doue, hag o klask seveni o hini o-unan, n’o-deus ket pleget da justis Doue ; ⁴ termen al Lezenn eo an Aotrou Krist evid ma vo justizet kement den a gred, ⁵·rag Moïzez a skriv diwarbenn ar justis a zeu euz al Lezenn : « an den he miro a vevo drezi ».

⁶ Med ar justis a zeu euz ar feiz a gomz evel-henn : « Na lavar ket en da galon : piou a bigno d’an neñv », an dra-se a vije lakaad ar Hrist da ziskenn anezañ ; ⁷ na kennebeud : piou a ziskenno en islong, an dra-se a vije lakaad ar Hrist da zevel a-douez ar re varo. ⁸ Petra ’lavar eta ? « Tost dit ema ar Gomz, war da deod hag en da galon », da lavared eo, komz ar feiz a embannom, ⁹ rag ma teu dit anzav gand da deod, eo Jezuz an Aotrou, ha kredi en da galon e-neus Doue savet anezañ a-douez ar re varo, e vezi salvet, ¹⁰ rag kredi a wir galon a ren d’ar justis, ha diskleria ar feiz gand an teod, a ren d’ar zilvidigez. ¹¹ Rag lavared a ra ar Skritur : « An hini a gred ennañ n’e-no ket a gerse », ¹² rag n’eus kemm ebed etre eur Juzeo hag eur Gresian, rag oll o-deus ar memez Aotrou, brokuz e-keñver ar re oll a halv anezañ, ¹³ rag kement hini a halv ano an Aotrou a vo salvet.

¹⁴ Penaoz e halvint an Hini n’o-deus ket kredet ennañ, ha penaoz e kredint heb na ve embann ebed ? ¹⁵ Ha penaoz eh embannint ma ne vezont ket kaset, evel m’eo skrivet : « Na kaer eo treid ar re a embann ar helou mad ! »·¹⁶ Med n’o-deus ket sentet oll ouz an Aviel, rag Izaïaz a lavar : « Piou e-neus kredet o selaou ahanon ? » ¹⁷ Ar feiz eta a zeu dre ar brezegèrèz hag ar brezegèrèz diwar komz an Aotrou Krist.

¹⁸ Lavared a ran eta : daoust ha n’o-deus ket klevet ? – Eo ! « Dre ar bed a-bez eo eet trouz o mouez hag o homzou beteg penn pella ar bed », ¹⁹ hag e lavaran : ha n’e-nije ket bet Israel anaoudègèz ? Moïzez eñ da genta a lavar : « Me raio dezo avia ar re n’int ket eur bobl, ha kaoud droug ouz eur bobl diskiant ». ²⁰ Izaïaz a gred lavared : « Kavet on bet gand ar re n’edont ket ouz va hlask, en em ziskouezet am-eus d’ar re ne glaskent netra euz va ferz ». ²¹ Da Israël eta e lavar : « A-hed an deiz am-eus astennet va daouarn warzu eur bobl diskredig ha disuj ».

N’e-neus ket Doue dilezet Israel

XI. ¹ Lavared a ran eta : Daoust ha Doue e-neus troet kein d’e bobl ? N’e-neus ket a-dra-zur ! Rag me va-unan a zo lsraelad, euz lignez Abraham, euz meuriad Benjamin. ² Doue n’e-neus ket troet kein d’e bobl e-noa anavezet en araog. Ha n’ouzoh ket petra ’lavar ar Skritur dre Eliaz, pa glemm ouz Doue a-eneb Israël ? ³ : « Aotrou, lazet o-deus ar brofeded, dismantret da aoteriou, ha setu m’on bet lezet va-unan, hag e klaskont va lakaad d’ar maro ». ⁴ Ha petra ’lavar dezañ mouez Doue ? : « Dalhet am-eus evidon eur restad a zeiz mil den, ar re n’o-deus ket pleget o glin dirag Baal ». ⁵ Evel-se eta en amzer-mañ ivez ez eus savet eur restad dibabet dre hras. ⁶ M’ar deo dre hras, n’eo ket hervez an oberou ; a-hend-all ar hras n’eo ket mui gras.

⁷ Petra ’ta ? N’eo ket deuet Israël da gavoud ar pez a glask, ar re zibabet avad a zo deuet a-benn, hag ar re all a zo deuet da galedi, ⁸ hervez m’eo skrivet : « Dezo e-neus roet Doue eur Spered poud, daoulagad evid chom heb gweled, diskouarn evid chom heb kleved, beteg an deiz a hirio ». ⁹ David a lavar : « Ra vo o zaol eur pej evito, eur roued, eur mên skoill hag eur hastiz ; ¹⁰ ra zeuio o daoulagad da deñvalaad, evid chom heb gweled ; gra d’ho hein plega dalh mad ».

¹¹ Hag e lavaran eta : « Daoust ha n’o-deus ket strebotet evid koueza da vad ? Nann a-dra-zur ! Med dre o fehed eo deuet ar bayaned d’ar zilvidigez evid lakaad Israël da avia anezo ; ¹² hogen, m’e-neus o fehed degaset pinvidigez d’ar bed hag o diskar pinvidigez d’ar bayaned, petra c’hoarvezo pa vezint distro da vad ? ¹³ Deoh c’hwi ar bayaned e lavaran, e kement ha ma ’z on abostol ar bayaned, eh enorin va ministrèrèz ¹⁴ evid ma lakin, mar deo posubl, tud va gouenn da gaoud avi ha ma salvin lod anezo, ¹⁵ rag m’e-neus o distaol greet emgleo ar bed, petra vo pa vint degemeret en-dro ? Netra nemed ar vuez o tond a-douez ar re varo.

¹⁶ Mar deo santel an tamm kenta, santel eo ivez an toaz a-bez, ha mar deo yah ar wrizienn, yah ivez ar skourrou. ¹⁷ Mar deo bet distaget lod euz ar skourrou, te a-vad, olivez houez ma ’z oas, a zo bet imboudet warno, ha deuet da veza lod ganto e gwrizienn hag e seo druz an olivezenn. ¹⁸ Ne da ket da ober fae war ar skourrou distaget ; ma teufe dit disprijoud anezo, dalh soñj n’eo ket te eo a zoug ar wrizienn, med ar wrizienn eo a zoug ahanout. ¹⁹ Te ’lavaro moarvad : skourrou a zo bet distaget evid ma vefen-me imboudet. ²⁰ Mad-tre ! Distaget int bet dre o diouer a feiz, ha te a-vad dre ar feiz eo e talhez mad, diwall ouz soñjou lorhuz, bez en aon kentoh ; ²¹ rag m’ar deo bet Doue dizamant ouz ar skourrou natur, e vezo ivez dizamant ouzit-te. ²² Gwel eta madelez ha ruster Doue : ruster diouz eun tu e-keñver ar re a zo kouezet, madelez en da geñver-te, ma chomez er vadèlèz-se ha-hend-all e vezi distaget te-ivez. ²³ Med int-i ivez, ma ne jomont ket en diskred, a vezo imboudet ivez, rag gouest eo Doue d’o imboudi endro. ²⁴ Rag ma’z out te bet distaget diouz eun olivezenn houez dre natur ha ma ’z out bet imboudet, a-eneb natur, war eun olivezenn vad, kalz gwelloh e vo ar re-mañ imboudet hervez natur war o olivezenn dezo o-unan.

²⁵ Rag ne fell ket din, breudeur,e chomfeh heb kaoud anaoudegez euz ar mister-mañ, gand aon na gredfeh beza fur drezoh hoh-unan ; kaledet eo bet lod euz Israel, beteg ma vo antreet ar braz euz ar bayaned, ²⁶ hag evel-se Israel a vo salvet evel m’eo skrivet : euz Sion e teuio ar frankizer, pellaad a raio ar fallagriez diouz Jakob ; ²⁷ hag evel-se e vo an emgleo a rin ganto pa lamin o fehejou ».

²⁸ Hervez an Aviel ez int enebourien ablamour deoh, hag hervez galvadenn Doue ez int karet ablamour d’an tadou-meur, ²⁹ rag n’eus keuz ebed da zonezonou ha da halvadenn Doue, ³⁰ rag evel m’ho-peus disentet gwechall ouz Doue, ha bremañ kavet truez ablamour d’o disentidigez dezo, ³¹ evel-se int-i ivez a zo disent bremañ, ablamour ma ’z eus bet truez ouzoh, evid ma vo evel-se ivez truezet outo bremañ. ³² Rag lakeet e-neus Doue an oll dud e dalh an disentidigez evid kaoud truez outo oll.

³³ Na pegen don eo pinvidigez, furnez ha skiant Doue, nag ez eo dreist galloud furchall e zivizou hag heulia roudou e venoziou ! ³⁴ Rag piou e-neus anavezet menoz Doue ? Piou ’zo bet o kuzulia anezañ ? ³⁵ Piou e-neus roet dezañ da genta hag a resefe gopr digantañ ? ³⁶ Rag anezañ, drezañ hag evitañ eo peb tra, dezañ ar hloar da virviken. Amen !

Ar vuez nevez

XII ¹ Breudeur, ho pedi stard a ran eta, dre drugarez Doue, da ginnig ho korv evel eur brovadenn veo, santel, plijuz da Zoue : setu aze evidoh an azeulèrèz speredel. ² Arabad deoh kemeret doare ar bed a-vremañ, med ra vo cheñchet ho stumm dre an nevezadur euz ho spered, deoh neuze da anaoud sklêr petra eo bolontez Doue, ar pez a zo mad ha plijuz dezañ ha kaer meurbed.

³ Rag en ano ar hras a zo bet roet din, e lavaran da beb hini ahanoh : arabad deoh kaoud soñjou uhelloh eged n’eo dleet ; red eo kaoud soñjou en doare ma vint soñjou fur, peb hini hervez ar muzul a feiz a zo bet roet dezañ gand Doue. ⁴ Rag evel m’on-eus izili niveruz en eur horv hebken ha ne ra ket an oll izili-se ar memez tra, ⁵ evel-se, daoust deom beza niveruz, n’ez om-ni nemed eur horv en Aotrou Krist, o veza ma ’z om peb hini ahanom ezel an eil euz egile. ⁶ Donezonou disheñvel on-eus a-vad hervez ar hras a zo bet roet deom : Mar deo ar brofediez, o heulia reolenn·ar feiz ; ⁷ mar deo donezon ar zervich, o servicha ; mar deo an donezon a gelenner, o kelenn ; ⁸ mar deo an donezon a guzulier, o kuzulia ; mar deo an donezon a aluzenner, o rei en onestiz ; an donezon a rener, o ren gand aked ; an donezon a vadoberour, oh ober vad gand joa.

⁹ Ra vo ar garantez heb trubarderez, tehit diouz an droug gand euz, bezit stag ouz ar mad. ¹⁰ Kenvreudeur, bezit karantezuz an eil e-keñver egile ; evid ar pez a zell ouz an enoriou, lakit ar re all da dremen en ho raog deoh ; ¹¹ greduz heb leziregez, birvidig dre ar Spered, troet da zervich an Aotrou Doue, ¹² laouen dre an esperañs, kalet ouz an drubuill, aketuz d’ar bedenn ; ¹³ kemerit ar garg euz ezommou ar gristenien, kendalhit heb paouez da ober degemer vad d’an dud, ¹⁴ bennigit ar re a wask ahanoh, bennigit ha na vallozit ket, ¹⁵ bezit laouen gand ar re a zo laouen, gouelit gand ar re a ouel ; ¹⁶ bezit unanet kenetrezoh en ho soñjou ; diwallit ouz ar soñjou uhel, lakit ho soñj en traou izel, na zoñjit ket e vefeh tud a furnez ; ¹⁷ na rentit da zen ebed an droug evid an droug ; klaskit ober ar vad a-wel d’an oll ; ¹⁸ mar deo posubl, diouz ma vo ho kalloud, bevit e peoh gand an oll.

¹⁹ Muia karet, arabad deoh en-em veñji, lezit kement-se gand kounnar Doue, rag skrivet eo : »din-me eo veñji, din-me eo digoll, eme an Aotrou ». ²⁰ Med ma teu da enebour da gaoud naon, ro dezañ da zebri ; m’e-neus sehed, ro dezañ da eva ; oh ober evel-se e tastumi glaou-tan war e benn ; ²¹ Arabad dit beza trêhet gand an droug, med bez treh d’an droug dre ar mad.

Kelennadurez diwarbenn ar re a zo e karg

XIII. ¹ Ra vo doujuz peb den d’ar re o-deus galloud da houarn, rag n’eus galloud ebed nemed a-berz Doue ; euz e berz e teu kement galloud a zo. ² Evel-se an neb en em zav a-eneb ar galloud, en em zav a-eneb an urz savet gand Doue, hag ar re en em zav evel-se a zacho kondaonidigez warno o-unan, ³ rag ar houarnourien n’eus ket da gaoud aon razo, pa reer ar mad, nemed pa reer an droug. Ha c’hoant az-peus da jom heb kaoud aon rag an dud a halloud ? Gra ar mad hag e resevi meuleudi diganto, ⁴ rag servicherien Doue dit ez int, evid ar mad ; ma teu dit ober droug, bez aon, rag n’eo ket en aner e tougont ar hleze, rag servicherien Doue e vezont o kastiza, evid diskouez kounnar a-eneb an dud a ra an droug ; ⁵ setu perag eo red suja, n’eo ket hebken ablamour d’ar gounnar, med ivez ablamour d’ar goustiañs, ⁶ rag ablamour da-ze ivez e paeit an taillou, rag servicherien Doue int ivez an dud karget d’o dastumm ; ⁷ rentit eta da beb hini ar pez a zo dleet dezañ : da baotr an taillou, an taillou ; da baotr an druaj, an druaj ; d’an den a dleer dezañ enor, an enor.

⁸ Na vezit ket war zle e-keñver den ebed euz netra, nemed a garantez an eil ouz egile, rag an hini a ziskouez karantez e-neus miret al Lezenn en he fez. ⁹ Rag kement-mañ : na ri ket avoultriez, na lazi ket, na laeri ket, na c’hoantai ket e gaou ha peb gourhemenn all a vefe evel-se, a zo dastumet en dra-mañ : kared a ri da nesa eveldout da-unan. ¹⁰ Ar garantez ne ra ket a zroug d’an nesa ; dre ar garantez e vez miret al Lezenn en he fez.

¹¹ Ha gouzoud a rit e peseurt mare emaom ? Poent eo deoh bremañ dihuna euz ho kousk, rag tostoh ez eo deom bremañ ar zilvidigez eged pa oam deuet d’ar feiz. ¹² Echu eo an noz, tost eo an deiz ; dilezom eta oberou an deñvalijenn ha gwiskom armou ar sklerijenn, ¹³ evel e-kreiz an deiz, kerzom en eun doare deread ; o tiwall da zebri na da eva re, tehom diouz ar ribodèrèz hag an hudurnez, ar rendael hag an avi, ¹⁴ med gwiskom an Aotrou Krist ; n’it ket da gaoud preder gand ho korv, beteg heulia e youlou.

Nerz ha dinerz

XIV. ¹ Degemerit mad an hini a zo dinerz en e feiz, heb barn e venoziou : ² unan a gred dezañ e heller debri a beb tra ; egile, dre zempladurez, ne zebr nemed legumaj, arabad eo dezañ barn an hini a zebr, rag Doue e-neus roet degemer dezañ. ⁴ Piou out-te evid barn servicher unan all, dirag e vestr e-unan ? Pe e chom en e zav, pe e kouez, an dra-ze a zell ouz e vestr, med en e zav e chomo, rag gouest eo Doue d’e zelher ; ⁵ unan a gav kemm etre eun devez hag eun devez all, unan all a gav heñvel peb devez, ra vezo peb hini starteet en e venoz ; ⁶ an hini a zalh kont euz an devez, her gra evid an Aotrou, an neb a zebr euz peb tra, her gra evid an Aotrou, peogwir e lavar bennoz da Zoue. ⁷ Rag nikun ahanom ne vev evitañ e-unan, ha nikun ne varv evitañ e-unan, ⁸ rag ma vevom, e vevom evid an Aotrou, ma varvom, e varvom evid an Aotrou ; en or buez hag en or maro ez om d’an Aotrou, ⁹ rag evid kement-mañ eo marvet an Aotrou Krist ha savet da veo : evid beza Aotrou war ar re veo hag ar re varo. ¹⁰ Med te, perag e varnez da vreur ? Pe c’hoaz, perag e tisprizez da vreur ? Rag oll ez aim dirag lezvarn Doue, ¹¹ rag skrivet eo : « Ken gwir ha ma ’z on beo buezeg, eme an Aotrou, peb glin a blego dirazon ha peb teod a rento gloar da Zoue ». ¹² Evel-se eta peb hini ahanom a rento kont da Zoue evitañ e-unan

¹³ Ehanom eta d’en em varn an eil egile ; klaskit kalz muioh mired da lakaad ho preur da streboti, da veza skoillet ; ¹⁴ me a oar hag a gred stard, dre an Aotrou Jezuz Krist, n’eus netra dihlan drezañ e-unan ; med ma kred da·unan bennag eo dihlan eun dra bennag, evitañ eo dihlan, ¹⁵ rag ma rez poan d’az preur dre ar pez a zebrez, ne gerzez ket hervez ar garantez ; arabad dit diwar goust boued, kas da goll an hini eo maro ar Hrist evitañ.

¹⁶ Arabad eta e teufe ar frankiz a zo ho lod da veza eun abeg a zroug-komz, ¹⁷ Rag n’eo ket rouantelez Doue boued hag evaj, med justis, peoh ha levenez er Spered Santel, ¹⁸ rag an hini a zervich an Aotrou Krist evel-se a blij da Zoue hag a zo prizet gand an dud. ¹⁹ Evel-se eta, klaskom madou ar peoh ha mad ar skouer-vad an eil evid egile. ²⁰ Arabad dit, diwar goust ar pez a zebrez, distruj oberenn Doue. Glan eo peb tra, med fall eo d’an den, o tebri tra pe dra, lakaad ar re all da streboti. ²¹ Kaer eo chom heb debri kig, heb eva gwin, heb ober netra a lakfe da vreur da goueza.

²² Da feiz, dalh mad dezi dirag Doue. Eüruz an hini n’en em varn ket hervez ar pez a gred dezañ a zo mad. ²³ Med an hini a zebr, daoust dezañ beza en arvar, a zo kondaoned peogwir kement-se ne zeu ket diwar ar feiz, rag kement ne zeu ket diwar ar feiz a zo pehed.

Deveriou an dud kreñv

XV. ¹ Eun dever eo deom-ni, an dud kreñv, samma sempladurez ar re a zo dinerz, e-leh ober ar pez a blij deom ; ² ra boanio peb hini ahanom da ober ar pez a blij d’an nesa evid ar mad, ma vo skoueriet mad an oll ; ³ rag an Aotrou Krist kennebeud, n’e-neus ket klasket ar pez a blije dezañ e-unan, med, evel m ’eo skrivet : « Dismegañsou ar re a zismegañs ahanout, warnon a zo kouezet ». ⁴ Rag kement a zo bet skrivet en araog a zo bet skrivet evid or helennadurez, evid ma teufem da gaoud an esperañs dre ar basianted hag ar frealz a ro ar Skrituriou, ⁵ ra zeuio Doue ar basianted hag ar frealz da rei deoh kaoud an eil evid egile ar memez santimañchou en Aotrou Krist, ⁶ evid ma rentfeh gloar da Zoue, Tad or Zalver Jezuz Krist, gand an heveleb kalon hag an heveleb mouez.

Digemered ar vreudeur

⁷ Ablamour da-ze, grit degemer vad an eil d’egile evel m’e-neus an Aotrou Krist ho tegemeret mad evid gloar Doue, ⁸ rag lavared a ran e-neus an Aotrou Krist en em lakeet da zervicher an dud amdrohet, evid diskouez ar gwirion m’eo Doue, ha seveni mad ar bromesaou greet d’on tadou ; ⁹ hag ar bayaned, int-i, a rento gloar da Zoue evid e drugarez hervez m ’eo skrivet : « Setu perag eh anzavin va feiz ennout e-touez ar bayaned hag e kanin salmou evid enor da ano ». ¹⁰ C’hoaz e lavar : « Bezit laouen, payaned, a-unan gand ar bobl santel », ha c’hoaz : ¹¹ « C’hwi oll, payaned, meulit an Aotrou, ma teuio an oll boblou da gana e veuleudi ». ¹² Izaïaz a lavar c’hoaz : « Dond a ray ar greskenn diwar Jesse, an hini a zav evid ren war ar bayaned, ennañ e lakaio ar bayaned o esperañs », ¹³ ra zeuio Doue an esperañs d’ho karga a beb levenez hag a beoh er feiz, evid ma vo leun-barr hoh esperañs dre nerz ar Spered-Santel.

Ministrerez Sant Paol

¹⁴ Evid ar pez a zell ouzoh, kredi a ra din stard, va breudeur, ez oh c’hwi ivez leun a vadelez, leun a beb anaoudegez ha gouest da rei ali an eil d’egile ¹⁵ Koulskoude, gand kalz a hardisegez, am-eus awechou skrivet deoh evid degas deoh da zoñj hervez ar hras bet roet din gand Doue : ¹⁶ beza ministr Jezuz Krist, evid mad ar bayaned, gouestlet da zervich sakr Aviel Doue, evid ma teuio ar bayaned da veza eur brovadenn blijuz da Zoue, santelleet gand ar Spered Santel.

¹⁷ Leh am-eus eta da fougeal e Jezuz Krist gand al labour greet evid Doue, ¹⁸ rag ne gredin ket lavared grig, nemed euz ar pez e-neus greet an Aotrou Krist drezon, evid degas ar bayaned d’ar zentidigez dre gomz ha dre ober, ¹⁹ dre nerz sinou ha burzudou, dre halloud ar Spered Santel. Kenkoulz ha tra, m’am-eus roet da anaoud Aviel Jezuz Krist azaleg Jerusalem hag en eur vond euz an eil tu d’egile beteg an Illiria. ²⁰ Med laket am-eus va enor da brezeg an Aviel netra nemed el leh n’oa ket anavezet ano Jezuz, kuit da zevel war eun diazez greet gand unan all, ²¹ med hervez m’eo skrivet : « Gweled a raint ar re n ’o-deus ket bet kelou diwar e benn, hag intent a raint ar re n’o-deus ket klevet ».

²² Setu ar pez e-neus miret ouzin da vond beteg ennoh ; ²³ bremañ avad, peogwir n’am-eus ket a labour er broiou-mañ ha m’am-eus youl da vond davedoh, abaoe meur a vloaz a zo, ²⁴ fiziañs am-eus, pa ’z in da vro-Spagn, d’ho kweled ha da veza heñchet ganeoh warzu eno, ma vezan kennerzet araog eun tammig ganeoh. ²⁵ Bremañ a-vad ez an da Jerusalem, da zervich ar zent, ²⁶ rag plijet eo da dud Makedonia hag Akaïa dond war zikour ar beorien a zo e-touez ar zent e Jerusalem, ²⁷ rag plijet eo dezo, – ha dleour int en o heñver, – rag m ’o-deus bet perz en o madou spirituel, e tle ivez ar bayaned servich anezo en o ezommou a gorv. ²⁸ Eur wech echuet kement-se, ha lakeet ar gest etre o daouarn, e kerzin dre ho pro d’ar Spagn. ²⁹ O vond davedoh eh ouzon ez in gand bennoz leun-barr an Aotrou Krist.

³⁰ O pedi a ran eta, breudeur, dre an Aotrou Jezuz Krist ha dre garantez ar Spered, da stourm ganin dre ar pedennou a gasit evidon da Zoue, ³¹ evid ma vezin diframmet a dre daouarn tud difeiz Judea ha ma teuio ar zervich da renta e Jerusalem da blijoud mad d’ar zent. ³² Evel-se, o tond davedoh, el levenez, dre volontez Doue e hellin kemered eun tamm diskuiz ganeoh. ³³ Ra vo Doue ar peoh ganeoh oll. Amen !

Saludou sant Paol da dud Rom

XVI. ¹ Goulenn a ran diganeoh beza mad e-keñver Febe, or c’hoar, diagonez euz Iliz Kenkrea. ² Degemerit anezi en Aotrou en eun doare din euz ar zent. Roit skoazell dezi e kement ha m’he-defe ezomm ahanoh, rag gwarezet he-deus meur a hini ha me va-unan.

³ Saludit Prisca hag Akuila o-deus labouret ganin e Jezuz Krist ; ⁴ evid savetei din va buez, o-deus risklet o fenn. N’emaon ket va-unan o renta bennoz dezo, med oll Ilizou ar bayaned a zo ivez. ⁵ Saludit ivez an Iliz en em vod en o zi ; saludit va mignon mad Epinetoz, eñ, ar frouezenn genta d’ar Hrist euz an Azia.

⁶ Saludit Maria, he-deus kemeret kalz poan ganeoh. ⁷ Saludit Andronikoz ha Yunia, kar din, ha bet ganin er prizon. Bez ’ez int prizet mad e-touez an ebestel hag araozon int bet ivez d’an Aotrou Krist. ⁸ Saludit Ampliatoz, mignon din en Aotrou. ⁹ Saludit Urban, e-neus labouret ganeom en Aotrou, ha Stakiz, mignon din. ¹⁰ Saludit Apollos bet amprouet er Hrist, saludit ar vreudeur euz ti Aristoboulos. ¹¹ Saludit Herodion, a zo kar din. Saludit ar re euz ti Narkizoz, a zo breudeur en Aotrou. ¹² Saludit Trifen ha Trifoz o-deus kemeret poan en Aotrou. ¹³ Saludit Rufus, bet dibabet en Aotrou hag e vamm a zo ivez mamm din. ¹⁴ Saludit Asynkrit, Flegon, Hermès, Patrobaz, Hermaz hag ar vreudeur a zo ganto. ¹⁵ Saludit Filolog ha Julia, Nere hag e c’hoar, Olympaz hag an oll a zo ganto. ¹⁶ Kenetrezoh, saludit an eil egile gand eur pok santel, oll Ilizou ar Hrist ho salud.

¹⁷ Goulenn a ran diganeoh, va breudeur, en em ziwall ouz ar re a laka da zevel ar rendaelou pe ar skoillou a-eneb ar gelennadurez ho-peus c’hwi desket, ha tehit diouto. ¹⁸ Rag ar seurt tud-se ne zervichont ket an Aotrou Krist, med o hov, ha dre o homzou flour troet brao, e touellont kalon an dud divalis. ¹⁹ Rag ho sentedigez deoh a zo anavezet gand an oll. Joa a gemeran eta diwar ho penn, med c’hoant am-eus e vefeh fur evid ober ar mad, dispeg krenn diouz an droug. ²⁰ Doue ar peoh a flastro dizale Satan dindan ho treid, ra vo ganeoh gras an Aotrou Jezuz.

²¹ Va henlabourer, Timote, ho salud hag ive Lusiuz, Jazon ha Sosipatroz, tud kar din. ²² Me ho salud, me Tersiuz hag em-eus skrivet al lizer-mañ en Aotrou. ²³ Ho saludi a ra Kaïuz, an hini am reseo, me hag an Iliz a-bez ; ho saludi a ra Erast, teñzorier kêr, hag ivez Kouartuz or breur. ²⁴ Gras an Aotrou Krist ra vezo ganeoh oll.

Gloar ha meuleudi da Zoue

²⁵ D’an hini e-neus galloud d’ho kreñvaad hervez an Aviel a embannan o prezeg Jezuz Krist hervez diskleriadur eur mister dalhet kuzet en amzer dremenet, diskleriet bremañ dre skridou ar brofeded, hervez menoz an Doue peurbadel, ha roet da anaoud d’an oll bayaned evid o degas da zentedigez ar feiz ; da Zoue ha n’eus nemetañ leun a furnez, dre Jezuz Krist, dezañ gloar da virviken. Amen.