Aviel Jezuz-Krist hervez sant Yann

Aviel Jezuz-Krist hervez Sant Yann – Troet e brezoneg gand «Kenvreuriez ar brezoneg » Eskopti Kemper ha Leon, 1982.

An aviel hervez Sant Yann
– Eur pennad-kinnig

A BELEH E TEU

An Aviel hervez Sant Yann eo ar pevare hag an diweza euz ar pevar Aviel, bet skrivet moarvad diwezad a-walh, war-dro fin ar hantved kenta.

Eul lodenn anezañ a-vad a hellfe beza bet skrivet abretoh, rag, war a zeblant, eo bet savet e meur a wech.

Ar pez a zo gwir eo ez eus bet kavet e Bro-Ejipt eun tammig « papiruz » euz ar bloavez 120 pe war-dro, warnañ eur frazenn bennag euz Aviel Sant Yann.

N’eo ket mammenn an Aviel-mañ, war a greder, ar memez hini gand mammenn an tri Aviel all. An eñvoriou a gaver amañ euz Jezuz a zeu, a-dra-zur, digand Sant Yann e-unan : « An hini a oa karet gand Jezuz ». Santoud a reer e-neus bet Yann hag e ziskibien prederiet hir-amzer, war gomzou ha war vurzudou Jezuz. Med, moarvad, ar pevare Aviel, evel m’eo bet deuet beteg ennom, n’eo ket bet skrivet war-eun gand Sant Yann, med gand e ziskibien.

PENAOZ EO BET SAVET

Bez’ ez eus, er pevare A viel, meur a bennad hag a gaver en tri Aviel all ; evel Badeziant Jezuz, ar varhadourien kaset er-mêz euz an Templ, burzud ar bara kresket, ar Gambr-lid, ha dreist-oll Pasion ha Rezureksion Jezuz.

Ha ma n’e-neus danevell e-béd war vugaleach Jezuz, evel Sant Vaze ha Sant Lukaz, e-neus, evelato, eur « rag-lavar », el leh ma tisplég deom sklêr e teu Jezuz euz Doue.

Med ar framm euz e Aviel a zo disheñvel mad gand Yann. Gwelloh e-neus kavet ober eun dibab e-touez an darvoudou a gaver e buez Jezuz : Kana, Nikodem, ar Zamaritanez, an dén seizet, ar bara kresket, gouel an Teltennou, an dén ganet dall, Lazar, ar Goan-ziweza, ha lakaad da heul an darvoudou-mañ eur gelennadurez hir o tond anezo.

Tad ar pevare Aviel a implij nebeud a heriou. Aliez e vezont ar memez re. Med gand an niver bihan a heriou-ze, e tigor deom dremweliou dreist-ordinal, beteg mond zokén e diabarz Mister Jezuz gwir Doue.

KEMENNADUREZ

Kelou Mad ar Pevare Aviel a zo en e-béz er « rag-lavar » :

Jezuz eo gwir Vab Doue, krouer ar béd. Bez’ ez eo ar Vuez evid kement hini a gréd ennañ. Dén eo en em hreet, ha roet e-neus deom da anaoud Mister Doue eDad, ha digantañ on-eus bet pep tra…

A-dreuz eun nebeud burzudou dibabet gantañ, adreuz eur gelennadurez don, Jezuz, e gwirionez, en em ziskouez evel Sklêrijenn ar béd, evel an hini a zo deuet da rei ar Spered-Santel, an hini en em hra, dre e varo hag e Rezureksion, buez ar béd ; ar Bara diskennet euz an Nenv hag a vag evid eur Vuez peurbaduz…

Morse ne heller lavared beza peurlennet an Aviel-ze. Kaer e vez e lenn, e kaver ennañ atao traou nevez, donderiou kuzet.

Peseurt respont a houlenn diganeom ? Ar Feiz. Hag an dra-ze eo ar pez a lavar deom al lizer kenta bet skrivet gand ar memez Yann :

« An neb a gréd e Mab Doue, e-neus ennañ testeni Doue. Ha setu amañ pehini eo an testeni-ze : E-neus Doue roet deom ar Vuez peurbaduz, hag ema ar Vuez-se en e Vab. An hini e-neus ar, Mab, e-neus ar Vuez. An hini n’e-neus ket Mab Doue n’e-neus ket ar Vuez. Skrivet am-eus deoh an traou-mañ, deoh-c’hwi hag a gréd en ano Mab Doue, evid ma ouezoh mad ho-peus ar Vuez peurbaduz » (1 Yann, 5, 10-13).

Pennad 1

RAKLAVAR

¹ Er penn kenta edo ar Gomz [1],
hag ar Gomz a oa gand Doue,
hag ar Gomz a oa Doue.

² Er penn kenta edo gand Doue.

³ Drezañ eo bet greet pep tra,
hag heptañ n’eus bet greet netra.

⁴ Kement a zo bet greet ennañ a oa buez,
hag ar vuez a oa sklerijenn an dud.

⁵ Ar sklerijenn a lugern e-kreiz an deñvalijenn,
hag an deñvalijenn n’he-deus ket dalhet anezi.

⁶ Bez’ e oe eun dén, kaset gand Doue,
Yann ’oa e ano.

⁷ Deuet e oa evid beza test,
Med testeni e-noa da rei d’ar sklerijenn,
evid dougenn an oll da gredi drezañ.

⁸ Ne oa ket hennez ar sklerijenn,
med evid rei testeni d’ar sklerijenn e teue.

⁹ Ar Gomz a oa ar sklerijenn wirion
a bar war bep dén en eur zond er béd.

¹⁰ Er béd edo hag ar béd a zo bet greet gantañ.
Ha n’eo ket bet anavezet gand ar béd.

¹¹ Deuet eo en e vro
hag e dud n’o-deus ket greet digemer dezañ.

¹² Med, d’ar re o-deus e zigemeret,
d’ar re a gréd en e ano,
e-neus roet galloud da zond da veza bugale da Zoue.

¹³ Ar re-ze n’int ket ganet euz ar gwad, [2]

na diwar youl ar horv,
na diwar bolontez mab-dén,
med euz Doue eo ez int ganet.

¹⁴ Hag ar Gomz a zo en em hreet dén,
ha deuet eo da jom en on-touez,
ha ni on-eus gwelet e hloar,
an hini a zo dezañ a-berz an Tad, evel Mab unganet
leun a hras hag a wirionez.

¹⁵ Yann a zoug testeni diwar e benn hag a lavar a vouez kreñv :

« Hemañ eo an hini a lavaren diwar e benn :
« An hini a zo o tond war va lerh
« a zo bremañ em-raog,
« rag em-raog e oa anezañ ».

¹⁶ Ni on-eus bet oll euz e leunder,
ha gras goude gras.

¹⁷ Al Lezenn a zo bet roet dre Voizez, med ar hras hag ar wirionez
a zo deuet dre Jezuz-krist.

¹⁸ Dén é-béd n’e-neus gwelet Doue biskoaz.
Ar Mab unganet, hag a zo e kalon an Tad,
Eñ, e-neus diskouezet anezañ.

AN TESTENI ROET GAND YANN

¹⁹ Setu amañ an testeni a roas Yann pa oe kaset davetañ, gand Juzevien Jeruzalem, beleien ha levited, da ober outañ ar goulenn-mañ :

— « Piou out-te? »

²⁰ Hag e lavaras ar wirionez, n’he nahas ket hag e tisklerias :

— « N’eo ket me eo ar Hrist ».

²¹ Neuze e houlennjont outañ :

— « Piou out ? Ha bez’ ez out Elias ? »…

— « N’on ket », emezañ [3]

— « Ha bez’ ez out neuze ar Profet ? »

— « N’on ket » emezañ.

²² Neuze e lavarjont dezañ :

— « Piou out ? ma kasim respont d’ar re o-deus on digaset. Petra ’lavarez ahanout da unan ? »

²³ — « Me, emezañ, eo ar vouez o krial en dezert : Kempennit an hent d’an Aotrou, evel ma lavaras ar profet Izaias ».

²⁴ Lod euz ar re a oa bet digaset a oa Farizianed, ²⁵ hag a reas c’hoaz outañ ar goulenn-mañ :

— « Perag neuze e vadezez ma n’out nag ar Hrist nag Eliaz nag ar Profet ? »

²⁶ Yann a respontas dezo :

— « Me a vadez en dour, med en ho-touez ez eus unan ha n’anavezit ket, ²⁷ an hini a zeu war va lerh ha n’on ket din da ziskoulma dezañ lasou e zandalennou ».

²⁸ Kement-se a hoarvezas e Betania, en tu all d’ar ster Jordan, el leh m’edo Yann o vadezi.

OAN DOUE

²⁹ En deiz warlerh Yann a welas Jezuz o tond davetañ, hag e lavaras :

— « Setu Oan Doue, an hini a zilam pehed ar béd ! [4] ³⁰ Hemañ eo an hini am-eus lavaret diwar e benn :

« Eun dén a zeu war va lerh
« hag a dremen em-raog,
« rag em-raog e oa anezañ »,

³¹ ha me ne anavezen ket anezañ, med’evid ma vefe roet da Israel e anaoud eo ez on deuet da vadezi en dour ».

³² Yann a zisklerias :

— « Gwelet am-eus ar Spered, evel eur goulm, o tiskenn euz an Neñv hag o chom warnañ. ³³ Ha ne anavezen ket anezañ, med an hini e-noa kaset ahanon da vadezi en dour e-noa lavaret din :

— « An hini a weli ar Spered o tiskenn hag o chom warnañ. ³³ hennez eo a vadez er Spered Santel.

³⁴ « Ya, gwelet am-eus ha testeni am-eus roet eo Eñ Mab Doue ».

AN DISKIBIEN GEÑTA

³⁵ Antronoz edo Yann adarre er memez leh gand daou euz e ziskibien. ³⁶ O veza gwelet Jezuz o vond e-biou e lavaras :

— « Setu Oan Doue ».

³⁷ An daou ziskibl a glevas kement-se, hag a yeas da heul Jezuz. ³⁸ Jezuz a zistroas outo hag ouz o gweled o tond d’e heul e lavaras :

— « Petra’ glaskit ? »

Respont a rejont dezañ :

— « Rabbi ! — da lavared eo : mestr — e peleh emaout o chom ? »

³⁹ Lavared a reas dezo :

— « Deuit ha gwelit ».

Mond a rejont gantañ hag e weljont e peleh edo o chom, hag e chomjont gantañ en deiz-se. War-dro an degvéd eur e oa [5].

⁴⁰ Andre, breur Simon-Pèr, a oa unan euz an daou o-doa klevet Yann-Vadezour hag a oa eet da heul Jezuz.

⁴¹ Mond a reas da genta da weled Simon e vreur hag e lavaras dezañ :

— « Kavet on-eus ar Mesiaz, da lavared eo ar Hrist. ⁴² Hag e kasas anezañ da gavoud Jezuz. O veza sellet outañ e lavaras Jezuz :

— « Te a zo Simon, mab da Yann, te a vo « Kefa » da ano, da lavared eo « roh ».

⁴³ Antronoz e lakeas Jezuz en e zoñj mond da Vro-Halilea. En em gavoud a ra gand Filip hag e lavar dezañ :

— « Deus d’am heul ».

⁴⁴ Hogen, Filip a oa euz Betsaida, kêr Andre ha Pèr. ⁴⁵ Mond a ra da gavoud Natanael hag e lavar dezañ :

— « An hini a zo bet skrivet diwar e benn gand Moizez el Lezenn, ha gand ar Brofeted, e gavet on-eus : Jezuz eo, mab Jozef euz Nazared ».

— ⁴⁶ Daoust hag euz Nazared e hell dond eun dra bennag a vad ? » eme dezañ Natanael.

— « Deus da weled », a lavaras Filip.

⁴⁷ Jezuz a zell ouz Natanael a oa o tond beteg ennañ, hag e lavaras diwar e benn :

— « Setu amañ eur gwir Israelad ha n’eus ket a widre ennañ ».

— ⁴⁸ « Penaoz eh anavezez-te ahanon ? » a lavaras Natanael dezañ.

Jezuz a respontas :

— « A-raog, zokén, ma oes bet galvet gand Filip, p’edos dindan ar wezenn fiez, am-eus da welet ».

⁴⁹ Ha Natanael dezañ :

— « Rabbi, Mab Doue out, Roue Israël out ! »

⁵⁰ Jezuz a lavaras dezañ « Ablamour m’am-eus lavaret dit : « da weled am-eus dindan ar wezenn fiez e kredez, kalz brasoh traou a weli. »

⁵¹ Hag e lavaras c’hoaz :

— « E gwirionez, e gwirionez, m’hel lavar deoh, gweled a reoh an Neñv digor hag an Elez o sevel hag o tiskenn a-uz da Vab Doue ».

Pennad 2

EURED KANA

¹ D’an trede deiz e oe eun eured e Kana Bro-Halilea, ha mamm Jezuz a oa eno.

² Pedet’oa bet Jezuz ive d’an eured hag e ziskibien gantañ.

³ War-nes mankoud edo ar gwin ; mamm Jezuz a lavaras dezañ :

— « N’o-deus mui a win ».

⁴ Jezuz a respontas dezi :

— « Petra vije etrezom maouez ? N’eo ket deuet c’hoaz va eur » [6].

⁵ E vamm a lavaras neuze d’ar zervicherien :

— « Grit kement tra a lavaro deoh ».

⁶ Laouerou mên a oa eno, c’hweh anezo, a zerviche d’ar Juzevien d’en em walhi hervez al lezenn, hag e pep hini ez ee daou pe dri vuzuliad. [7]

⁷ Jezuz a lavaras dezo :

— « Kargit al laouerou-ze a zour ». Hag int-i d’o leunia rez ar bord.

⁸ Lavared a reas goudeze :

— « Kemerit bremañ ha kasit d’an ostiz ». Kas a rejont dezañ.

⁹ An ostiz, p’e-noe tañvet an dour troet e gwin, hep gouzoud a beleh e teue — ar zervicherien o-doa tennet an dour a ouie mad — a halvas ar gwaz-nevez hag a lavaras dezañ :

¹⁰ — « An dud, emezañ, a lak war an daol ar gwin mad da genta, ha pa vez tommet d’ar pennou, an hini falloh. Te, er hontrol, az-peus miret ar gwin mad beteg bremañ ».

¹¹ Setu burzud kenta Jezuz, greet gantañ e Kana Bro-Halilea. Diskouez a reas e hloar hag e ziskibien a gredas ennañ.

¹² Goudeze e tiskennas Jezuz da gêr Kafarnaom, gand e vamm, e vreudeur hag e ziskibien, hag e chomjont eno eun nebeud deveziou.

JEZUZ HAG AN TEMPL

¹³ Tost edod da houel Pask ar Juzevien ; Jezuz a bignas da gêr Jeruzalem.

¹⁴ E diabarz an templ e kavas ar varhadourien o werza ejenned, deñved ha koulmed, hag ive an drokerien arhant.

¹⁵ Neuze, o veza greet eur skourjez gand kerdin, e taolas anezo oll er-mêz euz an templ, deñved hag ejenned hag all ; strewi ’reas moneiz an drokerien ha taoler o zaoliou d’an traoñ.

¹⁶ D’ar re a oa o werza koulmed e lavaras :

— « Kasit an traou-ze kuit a-hann ; na rit ket euz ti va Zad eur stal-genwerz ».

¹⁷ Soñj a zeuas d’e ziskibien euz komzou ar Skritur-Zakr :

« Tan ar gréd evid da di a zèv ahanon ».

¹⁸ Med ar Juzevien a lavaras dezañ :

— « Peseurt sin a ziskouezez deom evid ober kemend-all ? »

¹⁹ Jezuz a respontas dezo :

— « Diskarit an templ-mañ, hag e tri devez e lakin anezañ en e-zav ».

²⁰ Ar Juzevien a lavaras dezañ : [8]

— « C’hweh bloaz ha daou-ugent a zo eet da zevel an templ-mañ, ha te henn adsavo e tri devez ? »

²¹ Med Jezuz e-noa komzet euz an templ ma oa e gorv. ²² Setu pa oe savet a-douez ar re varo, e ziskibien a deuas da zoñj dezo e-noa lavaret kement-se ; hag e krédjont er Skritur-Zakr hag e komzou Jezuz.

²³ E-pad ma chomas e Jeruzalem evid gouel ar Pask, kalz tud a gredas ennañ, o veza gwelet ar burzudou a ree.

²⁴ Jezuz, evelato, ne lakee ket e fiziañs enno rag anaoud a ree anezo oll. ²⁵ Ha n’e-noa ezomm euz testeni e-béd diwar-benn doareou an dén, rag gouzoud a ree e-unan petra ’zo en dén.

Pennad 3

JEZUZ HA NIKODEM

¹ E-touez ar Farizianed e oa eun dén anvet Nikodem, unan euz Pennou-Braz ar Juzevien.

² Dond a reas da gavoud Jezuz, en noz, hag e lavaras dezañ :

— « Mestr, gouzoud a reom eo a-ber’z Doue ez out deuet da gelenn an dud, rag dén e-béd ne hell ober ar burzudou a rez, ma n’ema ket Doue gantañ ».

³ Jezuz a lavaras dezañ :

— « E gwirionez m’hel lavar dit,
dén e-béd, ma ne vez ket ganet euz an Neh
ne hell gweled Rouantèlèz Doue ».

⁴ Ha Nikodem a lavaras dezañ :

— « Med penaoz e hell eun dén beza ganet pa ’z eo deuet koz ?
Daoust ha mond a hell adarre e kov e vamm ha beza ganet a-nevez ?

⁵ Jezuz a respontas :

— « E gwirionez, e gwirionez, m’hel lavar dit,
dén e-béd, ma ne vez ganet a-nevez
euz an dour hag euz ar Spered-Santel
ne hell antreal e Rouantèlèz Doue.

« ⁶ Kement a zo bet ganet diwar an natur-dén
n’eo nemed natur-dén,
ha kement a zo bet ganet euz ar Spered
a zo spered.

⁷ Ne d-a ket da veza souezet m’am-eus lavaret dit :

« Red eo beza ganet euz an Neh ».

⁸ « An avel ²²#sdendnote9sym » class= »sdendnoteanc » name= »sdendnote9anc »>[⁹] a c’hwéz en tu ma kar,
ha kleved a rez he mouez.
N’ouzout ket a-vad
nag euz peleh e teu
na da beleh ez a.
Evel-se ema kont
gand kement dén a zo ganet euz ar Spered ».

⁹ Nikodem a lavaras :

— « Penaoz e hell an traou-ze c’hoarvezoud ?

¹⁰ Jezuz a respontas dezañ :

— « Te ’zo mestr-kelenner en Israël ha n’ouzout ket an traou-ze ?

¹¹ « E gwirionez, e gwirionez, m’hel lavar dit :
Ni a gomz euz ar pez a ouzom ;
Ni a ro testeni euz ar pez on-eus gwelet ;
med ne resevit ket on testeni.

¹² « Ma ne gredit ket
pa gomzan euz traou an douar,
Penaoz e kredfeh
ma komzfen deoh euz traou an Neñv ?

¹³ Ha koulskoude, dén n’eo savet d’an Neñv
nemed an hini a zo diskennet euz an Neñv,
Mab an Dén [10].

¹⁴ « Evel m’e-noa Moizez, gwechall,
savet er vann an naer arem, en dezert [11],
evel-se ive
e ranko Mab an Dén beza savet en uhel,
¹⁵ evid m’e-no drezañ ar vuez peurbaduz
kement hini a gréd ennañ.

¹⁶ « Ken braz eo bet karantez Doue evid ar béd
m’e-neus roet e Vab unganet
evid n’ez aio ket da goll
kement hini a gred ennañ,
hogen, m’e-no ar vuez peurbaduz.

¹⁷ « Rag Doue e-neus digaset e Vab er béd,
n’eo ket evid barn ar béd,
med evid ma vo salvet ar béd drezañ.

¹⁸ « An neb a gréd ennañ
n’eo ket barnet ;
an neb ne gréd ket ennañ
a zo dija barnet [12]
pegwir n’e-neus ket kredet
e Mab unganet Doue.

¹⁹ « Evel-henn ema ar varnedigez :
Ar sklêrijenn a zo deuet er béd,
hag an dud o-deus kavet gwelloh
an deñvalijenn eged ar sklêrijenn,
ablamour ma oa fall o oberou.

²⁰ Rag kement dén a ra an droug
e-neus kas ouz ar sklêrijenn :
ne ’fell ket dezañ mond er sklêrijenn
gand aon na vefe diskuliet e oberou.

²¹ Med an neb a vév hervez ar wirionez
a ya daved ar sklêrijenn,
evid ma vo anavezet
ez eo greet e oberou hervez Doue ».

JEZUZ E BRO-JUDEA

²² Goude ez eas Jezuz gand e ziskibien da Vro-Judea. Chom a reas eno ganto hag e vadeze.

²³ Yann, diouz e du, a vadeze e Ainon, nepell diouz Salim, el leh ma ’z eus kalz a zour ; an dud a zeue da veza badezet. ²⁴ Rag Yann n’oa ket bet c’hoaz taolet er prizon.

²⁵ Hogen, tabut a zavas etre diskibien Yann hag eur Juzeo diwar-benn glanidigez. ²⁶ Dond a rejont da gavoud Yann, ha lavared dezañ :

— « Rabbi, an hini a oa ganit en tu all d’ar Jourdan, an hini az-peus roet testeni dezañ, setu en ive o vadezi, hag ez a an oll davetañ ».

²⁷ Yann a respontas dezo :

— « Ne hell eun dén reseo netra
ma n’eo ket bet roet dezañ euz an Neñv.

²⁸ « C’hwi hoh-unan a zo test em-eus lavaret :
« Me n’on ket ar Hrist,
med bez’ ez on an hini
a zo bet kaset en e raog ».

²⁹ « An hini e-neus ar wrég eo ar pried
ha mignon ar pried a jom aze,
a zelaou anezañ,
ha mouez ar pried a ro dezañ levenez leun-barr !
Setu aze va levenez,
ha leun-barr eo.

³⁰ « Red eo dezañ kreski
ha din-me disterraad.

³¹ « An hini a zeu euz an Neh
a zo a-uz d’an oll ;
an hini a zeu euz an douar
a zo douarel
hag a gomz en eun doare douarel.

³² An hini a zo euz an Neñv
a ro testeni euz ar pez e-neus gwelet
hag ar pez e-neus klevet,
ha ne ro dén digemer d’e desteni.

³³ « An hini a zigemer e desteni
a warant eo Doue gwirion.

³⁴ Evid gwir
an hini a zo bet kaset gand Doue
a lavar komzou Doue ;
ha Doue a ro dezañ ar Spered hep konta.

³⁵ An Tad a gar ar Mab,
ha lakeet e-neus pep tra etre e zaouarn.

³⁶ An hini a gréd er Mab
e-neus ar vuez peurbaduz ;
med an hini ne gréd ket er Mab
ne welo ket ar vuez ;
med kounnar Doue a jom warnañ ».

Pennad 4

AR ZAMARITANEZ

¹ Pa ouezas Jezuz o-doa ar Farizianed klevet e houneze hag e vadeze muioh a ziskibien eged Yann, — ² e gwirionez, Jezuz ne vadeze ket, med e ziskibien —, ³ e kuiteas Bro-Judea, hag e tistroas da Vro-Halilea. ⁴ Hag e ranke treuzi Bro-Zamaria.

⁵ Digouezoud a reas en eur gêr euz Bro-Zamaria, anvet Sikar, damdost d’an douarou bet roet gand Jakob da Jozef e vab. Puñs Jakob a oa eno.

⁶ Eet skuiz gand an hent, ez eas Jezuz da azeza war bord ar puñs. War-dro ar c’hwehved eur e oa.

⁷ Dond a reas eur vaouez euz tud Bro-Zamaria da gerhad dour.

Jezuz a lavaras dezi :

— « Ro din da eva ! »

⁸ Rag e ziskibien a oa eet e kêr da brena peadra da zebri.

⁹ Ar Zamaritanez a lavaras dezañ :

— « Petra ! Te, eur Juzeo, a houlenn da eva diganin-me, eur Zamaritanez ? » [13].

N’eus ket a zarempred etre ar Juzevien ha tud Bro-Zamaria.

¹⁰ Jezuz a respontas dezi :

— « Ma ’h anavezfes donezon Doue,
ha ma ouezfes piou a zo o lavared dit :
« Ro din da eva »,
Te eo a houlennfe digantañ,
hag eñ a rofe dit dour beo » [14].

¹¹ Ar vaouez a lavaras dezañ :

— « Aotrou, n’az-peus netra evid tenna dour hag eo don ar puñs. Euz peleh eta az-pevez an dour beo-ze ?

¹² « Ha brasoh e vefes eged on Tad Jakob e-neus roet deom ar puñs-mañ, hag e-neus bet evet dour anezañ, eñ, e vugale hag e loened ? »

¹³ Jezuz ar respontas dezi :

— « An neb a év euz an dour a zo amañ
e-no sehed c’hoaz ;

¹⁴ An neb, a-vad, a evo
euz an dour a roin dezañ
n’e-no ket sehed biken mui
hag an dour a roin dezañ
a zeuio da veza ennañ
eur stivell hag a darzo
e buez peurbaduz ».

¹⁵ Ar vaouez a lavaras dezañ :

— « Aotrou, ro din euz an dour-ze da eva, ma n’am-bo mui sehed, ha ma n’am-bo ket ezomm da zond amañ da gerhad dour ».

¹⁶ Jezuz a lavaras dezi :

— « Kerz da helver da bried, ha deus en-dro ».

¹⁷ Ar vaouez a respontas :

— « N’am-eus pried e-béd ».

¹⁸ — « Gwir a lavarez, eme Jezuz, n’az-peus pried e-béd, rag pemp gwaz az-peus bet, hag an hini a zo ganit bremañ, n’eo ket da bried. Aze az-peus lavaret ar wirionez ».

¹⁹ Ar vaouez a lavaras dezañ :

— « Aotrou, gweled a ran ez out eur profet. On Tadou o-deus adoret Doue war ar menez-mañ, ²⁰ Ha c’hwi a lavar eo da Jeruzalem eo mond da adori ».

²¹ Jezuz a lavaras dezi :

— « Dond a ra an eur
ha ma ne vo na war ar menez-mañ,
nag e Jeruzalem
ho-po da adori an Tad.

²² « C’hwi a ador ar pez n’anavezit ket,
ha ni ar pez a anavezom ;
rag euz ar Juzevien eo e teu ar zilvidigez.

²³ « Med dond a ra an eur
— ha bremañ eo —
ma vo an dud a wir relijion
oh adori an Tad a spered hag e gwirionez.
Ar seurt tud-se eo a glask an Tad d’e adori.

²⁴ « Spered eo Doue,
hag an dud a ’fell dezo e adori
a dle henn ober e spered hag e gwirionez ».

²⁵ Ar vaouez a lavaras dezañ :

— « Gouzoud a ran ez eus eur Mesiaz o tond, da lavared eo ar Hrist ; hennez pa vo deuet a zesko deom pep tra ».

²⁶ — « Me eo, eme Jezuz,
me hag a gomz ganit ».

²⁷ Ha d’an ampoent e tigouezas e ziskibien. Souezet e oent o veza ma komze gand eur vaouez. Koulskoude, hini e-béd ne lavaras dezañ : « Petra emaout o klask ? », pe : « Perag emaout o komz ganti ? »

²⁸ Ar vaouez, neuze, a lezas aze he fod dour, hag a yeas e kêr da lavared d’an dud :

²⁹ — « Deuit da weled eun dén, hag e-neus lavaret din kement am-eus greet. Ha ne vefe ket eñ ar Hrist ? »

³⁰ Hag an dud dond er-mêz euz kêr da gavoud Jezuz.

³¹ E-keid-se, an diskibien a bede Jezuz :

— « Mestr, emezo, deus da zebri ».

³² Med eñ a respontas :

— « Me am-eus da zebri eur bevañs ha ne anavezit ket ».

³³ An diskibien neuze a lavaras kenetrezo :

— « Ha bet e vije unan bennag o tigas dezañ da zebri ? »

³⁴ Jezuz a lavaras dezo :

— « Setu amañ va bevañs :
Ober bolontez an hini
e-neus va digaset er béd,
ha kas da benn e labour.

³⁵ « Ha ne lavarit-hu ket :
« Pevar miz c’hoaz hag e vo an eost ? »
Setu e lavaran deoh :
« Savit ho taoulagad ha gwelit ar mêziou
penaoz int gwenn dija evid an eost ».

³⁶ « An eoster a reseo e hopr
hag a zastum frouez
evid ar vuez peurbaduz,
e seurt ma ’z eo laouen
koulz an hader hag an eoster.

³⁷ « Amañ a teu da wir ar pez a vez lavaret :
Unan a had, unan all a ra an eost.

³⁸ « Me am-eus ho kaset, c’hwi, da eosti
ar pez n’ho-peus ket bet a labour gantañ.
Re all o-deus labouret
ha c’hwi a zeu da zastum frouez o labour ».

³⁹ Kalz a Zamaritaned euz ar gêr-se o-doa kredet ennañ, ablamour da gomzou ar vaouez a roe an testeni-mañ : diskleriet e-neus din kement am-eus greet. ⁴⁰ Rag-se, eur wech erruet beteg ennañ, ar Zamaritaned-se a bedas anezañ da jom ganto. Ha chom a reas eno daou zevez. ⁴¹ Kalz stankoh e teujont neuze da gredi ennañ ablamour d’e gomzou e-unan. ⁴² Hag e lavarent d’ar vaouez :

— « N’eo ket mui diwar da lavarou-te e kredom, rag ni on-unan on-eus e glevet, ha gouzoud a reom eo eñ, e gwirionez, Salver ar béd ».

PAREAÑS MAB AN OFISER

⁴³ Daou zevez goude ez eas kuit Jezuz ahano evid distrei da Vro-Halilea. ⁴⁴ Evid gwir, diskouezet e-noa Jezuz ne vez ket enoret eur profet en e vro e-unan.

⁴⁵ Koulskoude, p’en em gavas e Bro-Halilea, e oe digemeret mad gand Galileiz eet int-i o-unan da Jeruzalem evid ar gouel, hag o-doa gwelet kement e-noa greet.

⁴⁶ Jezuz a zistro eta da Gana a Vro-Halilea, el leh m’e-noa troet an dour e gwin. Eno e oa eun ofiser d’ar roue, klañv e oa e vab e Kafarnaom. ⁴⁷ O veza klevet e oa deuet Jezuz euz Bro-Judea da Vro-Halilea, e teuas d’e weled ha d’e bedi da ziskenn, ha da barea e vab dare da vervel.

⁴⁸ Jezuz a lavaras dezañ :

— « Nemed ha gweled a rafeh sinou ha burzudou ne gredoh morse ».

⁴⁹ An ofiser a lavaras dezañ :

— « Diskenn a-raog na varvo va mab ».

⁵⁰ Jezuz dezañ :

— « Kerz, beo eo da vab ».

Kredi a reas an dén-se er gomz e-noa lavaret Jezuz dezañ, hag ez eas en hent.

⁵¹ P’edo o tiskenn, e teuas e zervicherien en arbenn dezañ hag e lavarjont : « Beo eo da vab ». 52 Goulenn a reas outo da bed eur e oa en em gavet gwelloh. « Deh eo, emezo dezañ, d’ar zeizved eur [15], ez eo eet an derzienn dioutañ ».

⁵³ Gweled a reas an tad eo d’an eur-ze end-eün e-noa lavaret Jezuz dezañ : « Beo eo da vab ». Kredi a reas neuze, eñ hag oll e dud.

⁵⁴ Setu an eil sin a reas Jezuz goude beza distroet euz Bro-Judea da Vro-Halilea.

Pennad 5

EUN DEN SEIZET PAREET E JERUZALEM [16]

¹ Goudeze e oe eur gouel braz evid ar Juzevien, hag e pignas Jezuz da Jeruzalem.

² E Jeruzalem, e-tal dor an deñved, ez eus eul lenn anvet Bedzata en hebreeg, hag he-deus pemp porched.

³ Dindanno e veze war o gourvez eun niver braz a dud klañv, tud dall, kamm, seizet [o hortoz e teufe an dour da vourbouilla, ⁴ rag beb an amzer e tiskenne êl an Aotrou el lenn hag a lakee an dour da vourbouilla. An hini a ziskenne da genta e-barz goude bourbouill an dour a veze pareet euz e gleñved, n’eus forz peseurt e vefe.]

⁵ Bez e oa eno eun dén, klañv abaoe eiz vloaz ha tregont. ⁶ Jezuz a welas anezañ war e hourvez, hag o kleved edo er stad-se abaoe hir amzer dija, e lavaras dezañ :

— « Ha c’hoant ez-peus da barea ? »

⁷ — « Aotrou, eme dezañ ar hlañvour, n’em-eus dén d’am zaoler el lenn kerkent ha ma vez bourbouill gand an dour ; hag amzer din da vond, unan all a ziskenn en dour em-raog ».

⁸ Jezuz a lavaras dezañ :

— « Sav, kemer da hravaz ha kerz ».

⁹ Kerkent e oe pareet an dén. Kemer a reas e hravaz hag e kerze.

Hogen eun deiz sabat oa an deiz-se. ¹⁰ Setu ma lavaras ar Juzevien d’an hini a oa bel pareet :

— « Ar zabat a zo ; n’az-peus ket droad da gas da wele ganit ».

¹¹ Med respont a reas dezo :

— « An hini e-neus va fareet eo e-neus lavaret din :

« Kemer da hravaz ha kerz ».

¹² Goulenn a rejont outañ :

— « Piou eo an dén e-neus lavaret dit : « Kemer da hravaz ha kerz ? »

¹³ Med an hini a oa bet pareet ne ouie ket piou e oa, rag Jezuz a oa en em dennet kuit a-douez an dud a oa war al leh. ¹⁴ Diwezatoh e kavas Jezuz anezañ en Templ, hag e lavaras dezañ :

— « Setu te pareet ; na beh ket mui gand aon na zigouezfe gwasoh ganit ».

¹⁵ An dén a yeas da gonta d’ar Juzevien e oa Jezuz an hini e-noa e bareet. ¹⁶ Setu perag e klaske ar Juzevien heskina Jezuz en abeg m’e-noa greet an dra-ze eun devez sabat.

¹⁷ Ha Jezuz a respontas dezo :

— « Va Zad beteg bremañ a labour, ha me ive a labour ».

GALLOUD AR MAB

¹⁸ Setu perag ne glaske ar Juzevien nemed muioh c’hoaz e lakaad d’ar maro, rag n’oa ket a-walh dezañ terri lezenn ar zabat, lavared a ree ouspenn e oa Doue tad dezañ e-unan, oh en em lakaad evel-se par da Zoue.

¹⁹ Neuze e komzas Jezuz hag e lavaras dezo :

— E gwirionez, e gwirionez m’hel lavar deoh :
Ne hell ar Mab ober netra anezañ e-unan,
med hepkén ar pez a wél an Tad oh ober.
Rag ar pez a ra an Tad,
ar Mab her gra er memez doare.

²⁰ « Rag an Tad a gar ar Mab,
hag a ziskouez dezañ kement a ra.
Diskouez a raio dezañ oberou brasoh c’hoaz,
ma vezoh estlammet ganto.

²¹ « Evel ma ra an Tad d’ar re varo
sevel ha beva,
ar Mab ive a ro buez
d’ar re a ’fell dezañ.

²² « Ne varn an Tad dén e-béd ;
roet e-neus d’ar Mab pep barnedigez,

²³ « evid ma ’h enoro an oll ar Mab
evel ma ’h enoront an Tad.
An neb ne enor ket ar Mab
ne enor ket kennebeud an Tad
e-neus kaset anezañ.

²⁴ « E gwirionez, e gwirionez m’hel lavar deoh,
an hini a zelaou va homzou,
hag a gréd en hini e-neus kaset ahanon,
hennez e-neus ar vuez peurbaduz,
ha ne gouez ket dindan ar varnedigez,
rag tremenet eo dija
euz ar maro d’ar vuez.

²⁵ « E gwirionez, e gwirionez m’hel lavar deoh :
Dond a ra an eur, ha bremañ eo dija [17],
ma klevo ar re varo mouez Mab Doue,
hag ar re o-do klevet anezi a vevo.

²⁶ « Evel m’e-neus an Tad
ar vuez ennañ e-unan,
evel-se e-neus greet d’ar Mab
kaoud ar vuez ennañ e-unan,
²⁷ hag e-neus roet dezañ ar halloud da varn,
rag ma ’z eo Mab an Dén.

²⁸ « Na vezit ket souezet :
Dond a ra an eur ma teuio da gleved e vouez,
ar re oll a zo er beziou,
ha ma teuio er-mêz,
²⁹ ar re o-do greet ar mad
oh adsevel evid ar vuez
ar re o-do greet an droug
oh adsevel evid beza barnet.

³⁰ « Me ne hellan ober netra ahanon va-unan ;
hervez ar pez a glevan eo e varnan ;
ha just eo va barnedigez,
rag ne glaskan ket va bolontez va-unan,
med bolontez an hini e-neus kaset ahanon.

³¹ Ma rofen testeni d’in va-unan,
ne vefe ket va zesteni da veza kredet.
³² « Med unan all a zo
hag a zoug testeni diwar va ’fenn,
ha gouzoud a ran
eo gwirion an testeni-ze [18].

³³ « Kaset ho-peus kannaded da gavoud Yann,
ha roet e-neus testeni d’ar wirionez.
³⁴ « Evidon-me, n’eo ket am-befe
da reseo testeni eun dén,
med evel-se eo e komzan
evid ma vefeh salvet.

³⁵ « Yann a oa ar houlaouenn
a vez alumet,
hag a skéd,
ha plijet eo bet ganeoh kemer joa
eur pennadig
ouz e sklêrijenn.

³⁶ « Hogen, brasoh testeni am-eus
eged hini Yann.
Hag an oberou e-neus va Zad
roet din da gas da benn,
an oberou-ze end-eün a ran
a ro testeni din,
ez eo an Tad e-neus kaset ahanon.

³⁷ « Va Zad e-unan,
Eñ hag e-neus kaset ahanon,
e-neus roet testeni diwar va ’fenn.
Biskoaz n’ho-peus klevet e vouez
na gwelet e zremm,

³⁸ « ha n’ema ket e Gomz o chom ennoh,
rag ma ne gredit ket
en hini a zo bet kaset gantañ.

³⁹ « Furchal a rit ar Skrituriou,
ablamour ma soñj deoh
kavoud enno ar vuez peurbaduz,
hag int-i eo
a ro testeni diwar va ’fenn,

⁴⁰ « ha ne ’fell ket deoh dond davedon
evid kaoud ar vuez peurbaduz.

⁴¹ « Ar hloar a zeu a-berz an dud
ne resévan ket anezi.

⁴² « Ha neuze, hoh anaoud a ran :
N’ho-peus ket ennoh karantez Doue.

⁴³ « Me ’zo deuet en ano va Zad,
ha ne ’fell ket deoh ober digemer din ;
Ma teufe unan bennag all en e ano e-unan,
e tigemerfen anezañ.

⁴⁴ « Penaoz e hellfeh kredi,
c’hwi hag a denn ho kloar an eil euz egile,
ha ne glaskit ket ar hloar
a zeu euz Doue hepkén ?

⁴⁵ « N’it ket da zoñjal
e tamallin me ahanoh dirag an Tad.
Ho tamaller a vo Moizez
ho-peus laket ennañ hoh esperañs.

⁴⁶ « E gwirionez, m’ho-pije kredet e Moizez
e kredfeh ennon ive,
rag diwar va ’fenn e-neus skrivet.

⁴⁷ « Ma ne gredit ket er pez e-neus skrivet,
penaoz e kredfeh er pez a lavaran ? »

Pennad 6

AR BARA KRESKET

¹ Neuze e treizas Jezuz evid mond en tu all da vor Galilea, pe vor Tiberiad.

² War e lerh e teue eur bobl vraz a dud, ablamour ma welent ar burzudou a ree war ar re glañv.

3 Setu perag e pignas Jezuz war ar menez hag eh azezas eno gand e ziskibien. ⁴ Tost e oa ar Pask, gouel ar Juzevien [19].

⁵ Jezuz o veza savet e zaoulagad ha gwelet eur bobl vraz a dud o tond etrezeg ennañ, a lavaras da Filip :

— « E peleh e prenim bara evid rei dezo da zebri ? »

⁶ Komz a ree evel-se evid e amproui, rag eñ a ouie mad petra edo o vond da ober.

⁷ Respont a reas Filip :

— « Daou hant dinerad bara a vefe re nebeud evid rei eun draig bennag da beb hini ».

⁸ Unan euz an diskibien, Andre, breur da Zimon-Pèr a lavaras da Jezuz :

⁹ — « Bez’ ez eus amañ eur paotr hag a zo gantañ pemp baraenn heiz ha daou besk. Med petra eo an dra-ze evid kemend-all a dud ? »

¹⁰ Neuze e lavaras Jezuz :

— « Grit d’an dud azeza ».

Kalz a yeot a oa el leh-se. Azeza a rejont eta. War-dro pemp mil gwaz a oa anezo.

¹¹ Jezuz a gemeras ar baraennou, a reas eur bedenn a drugarez, hag a ingalas anezo etre an dud a oa eno ; gand ar pesked e reas kemend all. Rei a reas dezo kement ha m’o-doa c’hoant da gaoud.

¹² P’o-doa debret an dud hervez o c’hoant, e lavaras Jezuz d’e ziskibien :

— « Dastumit an tammou a jom, ma ne ’z ay netra da goll ».

¹³ O dastum a rejont, ha diwar ar pemp baraenn heiz e kargjont daouzeg panerad euz an tammou chomet a zilerh a re o-doa debret.

¹⁴ Hag an dud-se, o weled ar burzud greet gantañ, a lavare :

— « Hemañ eo e gwirionez ar profet braz, an hini a dle dond er béd ».

¹⁵ Hag o houzoud edond o tond d’e gemer dre nerz evid e lakaad da roue, en em dennas Jezuz e-unan-penn, war ar menez.

JEZUZ O VALE WAR AR MOR

¹⁶ Deuet an abardaez, e tiskennas e ziskibien beteg ar mor.

¹⁷ Hag int-i pignad en eur vag evid mond da Gafarnaom, en tu all d’ar mor.

Dija e oa kouezet an deñvalijenn, ha ne oa ket deuet Jezuz beteg enno. ¹⁸ An avel a c’hweze kreñv hag ar mor a oa rust [20].

¹⁹ Roeñvet o-doa war hed pemp stad [21] war ’n ugent pe dregont, pa weljont Jezuz o kerzed war ar mor hag o tostaad ouz ar vag. Neuze ’krogas aon enno.

²⁰ Jezuz a lavaras dezo :

— « Me eo, n’ho pet ket aon ! »

²¹ Felloud a reas dezo e gemer er vag, med kerkent e touaras ar vag el leh m’edont o vond.

AR BARA A VUEZ

²² Antronoz, an dud a oa chomet en tu all a welas n’oa bet eno nemed eur vag, hag ne oa ket eet Jezuz enni gand e ziskibien : ar re-mañ a oa eet kuit o-unan.

²³ A-hend-all, bagou all o tond euz Tiberiad a oa digouezet e-kichenn al leh m’o-doa debret ar bara goude m’e-noa an Aotrou lavaret ar bedenn a drugarez.

²⁴ P’o-doa gwelet an dud n’edo mui eno na Jezuz nag e ziskibien, e savjont int-i ive er bagou evid mond da Gafarnaom, war glask euz Jezuz.

²⁵ Hag o veza e gavet en tu all d’ar mor, e lavarjont dezañ :

— « Mestr, pe da vare out deuet amañ ? »

²⁶ Jezuz a respontas dezo :

— « E gwirionez, e gwirionez m’hel lavar deoh : War glask ahanon emaoh, n’eo ket ablamour m’ho-peus gwelet sinou burzuduz, med ablamour m’ho-peus debret hervez ho c’hoant.

²⁷ « Grit eta oberou,
n’eo ket evid ar vagadurez a ya da ’fall
med evid ar vagadurez a jom e buez peurbaduz ;
an hini a ro deoh Mab an Dén,
rag Eñ e-neus an Tad hag a zo Doue
merket gand e ziell ».

²⁸ An dud a lavaras dezañ :

— « Petra on-eus da zeveni evid ober oberou Doue ? »

²⁹ Respont a reas Jezuz dezo :

— « Setu amañ an oberenn a houlenn Doue diganeoh : Kredi en hini e-neus va kaset er béd ».

³⁰ Hag e larvarjont dezañ :

— « Med peseurt sin a rez-te deom evid ma welim ha ma kredim ennout ? Peseurt oberenn a rez ?

³¹ « On Tadou gwechall o-deus debret ar mann er goueleh, hervez ma lavar ar Skritur :

« Eur bara euz an Neñv e-neus roet dezo ».

³² Med Jezuz a lavaras dezo :

— « E gwirionez, e gwirionez m’hel lavar deoh : Neo ket Moizez eo e-neus roet deoh ar bara euz an Neñv, med va Zad eo a ro deoh ar bara gwirion deuet euz an Neñv.

³³ « Rag bara Doue eo an hini a ziskenn euz an Neñv hag a ro buez d’ar béd ».

³⁴ Neuze e lavarjont dezañ :

— « Aotrou, roit deom bepréd euz ar bara-ze ».

³⁵ Ha Jezuz a lavaras dezo :

— « Me eo bara ar vuez [22] ;
An neb a zeu davedon n’e-no ket naon kén,
hag an neb a gred ennon sur,
n’e-no mui biken sehed ».

³⁶ « Med lavaret am-eus deoh :
Va gwelet ho-peus
ha koulskoude ne gredit ket.

³⁷ « Ar re oll a ro din va Zad
a zeuio davedon,
hag an hini a zeu davedon,
nann, ne daolin ket anezañ er-mêz.

³⁸ « Râg diskennet on euz an Neñv,
evid ober, n’eo ket va bolontez,
med bolontez an hini e-neus kaset ahanon.

³⁹ « Ha bolontez an hini e-neus kaset ahanon eo
ne gollfen nikun
euz ar re e-neus roet din,
med ma savfen anezo a varo da veo,
d’an deiz diweza.

⁴⁰ Rag bolontez va Zad eo
m’e-nefe ar vuez peurbaduz
kement hini a wél ar Mab
hag a gréd ennañ ;
ha me a adsavo anezañ a varo da veo
d’an deiz diweza ».

⁴¹ Ar Juzevien a hrosmole diwar e benn, ablamour m’e-noa lavaret : « me eo ar bara diskennet euz an Neñv ». Hag e lavarent :

⁴² « Ha n’eo ket eñ Jezuz, mab Jozef, a anavezom e dad hag e vamm ? Penaoz e hell lavared : « Euz an Neñv on diskennet » ?

⁴³ Jezuz a respontas dezo :

— « Na hrosmolit ket kenetrezoh.

⁴⁴ « Dén ne hell dond davedon
nemed ha sachet e ve
gand an Tad e-neus va haset,
ha me a zavo anezañ da veo
d’an deiz diweza.

⁴⁵ « Skrivet eo er brofeted :
« Oll e vezint kelennet gand Doue ».
Kement hini e-neus selaouet an Tad
ha resevet e gelennadurez
a zeu davedon.

⁴⁶ « N’eo ket e-nije nikun gwelet an Tad,
nemed an hini a zeu a Zoue ;
Hennez hepkén e-neus gwelet an Tad.

⁴⁷ « E gwirionez, e gwirionez m’hel lavar deoh :
an hini a gred ennon
e-neus ar vuez peurbaduz.

⁴⁸ « Me eo bara ar vuez ».

⁴⁹ « Ho Tadou o-deus bet ar mann
da zebri er goueleh
hag ez int marvet.

⁵⁰ » Evel-hen eo ar bara a ziskenn euz an Neñv :
an neb a zebro anezañ
ne varvo ket.

⁵¹ « Me eo ar bara beo buezeg
diskennet euz an Neñv :
An neb a zebro euz ar bara-mañ
a vevo da viken.
Hag ar bara a roin eo
va horv roet evid buez ar béd » [23].

⁵² Neuze e savas tabut gand ar Juzevien etrezo hag e lavarjont :

— « Penaoz e hell hemañ rei deom e gorv da zebri ? »

⁵³ Ha Jezuz a lavaras dezo :

— « E gwirionez, e gwirionez m’hel lavar deoh :
Ma ne zebrit ket korv Mab an Dén,
ha ma ne evit ket e wad
n’ho-pezo ket ar vuez ennoh.

⁵⁴ « An neb a zèbr va horv
hag a év va gwad
e-neus ar vuez peurbaduz
ha me a zavo anezañ da veo
d’an deiz diweza.

⁵⁵ « Rag gwir vagadur eo va horv
ha gwir evaj eo va gwad.
⁵⁶ « An neb a zèbr va horv
hag a év va gwad
a jom ennon
ha me ennañ.

⁵⁷ « Hag evel m’eo beo buezeg va Zad
e-neus kaset ahanon,
ha m’am-eus buez dre va Zad,
evel-se ive, an neb a zèbr ahanon,
hennez ive e-no buez drezon.

⁵⁸ « Setu aze
ar bara diskennet euz an Neñv ;
disheñvel diouz an hini a zébras ho Tadou ;
int-i a varvas,
med an hini a zebro euz ar bara-mañ
a vevo da viken ».

⁵⁹ Setu aze ar gelennadurez roet gand Jezuz er zinagog e Kafarnaom.

⁶⁰ Goude beza e glevet kalz euz e ziskibien a lavare :

— « Kaled eo ar gomz-ze da gleved, ha piou a hell he zelaou ? »

⁶¹ Jezuz, o houzoud ennañ e-unan edo e ziskibien o hrosmolad kenetrezo, a lavaras dezo :

— « Skoillet oh gand an dra-ze ?

⁶² « Ha ma welfeh Mab an Dén o pignad
d’al leh m’edo diagent ?

⁶³ « Ar spered eo a ro buez,
ar horv ne dalv da netra.
Spered ha buez [24] eo ar homzou am-eus lavaret deoh.

⁶⁴ « Bez’ ez eus a-vad, en ho-touez, ha ne gredont ket ».

Rag goud a ouie Jezuz abaoe ar penn kenta pere e oa ar re diskredig, ha piou a dlee e werza.

⁶⁵ Hag e lavaras dezo c’hoaz :

— « Setu perag em-eus lavaret deoh
ne hell nikun dond davedon
nemed ha gand va Zad
e vefe bet roet dezañ dond ».

⁶⁶ Diwar neuze, kalz euz e ziskibien a yeas war o hiz hag a baouezas da vond d’e heul.

⁶⁷ Jezuz neuze a lavaras d’an Daouzeg :

— « Daoust ha c’hwi ive ho-peus c’hoant da vond kuit ? ».

⁶⁸ Simon-Pèr a respontas dezañ :

— « Aotrou, da gavoud piou ez afem ? Ganit ema komzou ar vuez peurbaduz. ⁶⁹ Evidom-ni a gréd, ha ni a oar ez out-te Sant Doue ».

⁷⁰ Jezuz a respontas dezo :

— « Daoust ha n’eo ket me am-eus ho tibabet, c’hwi, ho taouzeg ? Ha koulskoude, unan ahanoh a zo eun diaoul ».

⁷¹ Komz a ree euz Judaz, mab Simon Iskariot, hennez, an hini a oa o vond d’e werza, eñ, unan euz an Daouzeg !

Pennad 7

BREUDEUR JEZUZ, TUD DISTER O FEIZ

¹ Goudeze e kerze Jezuz dre Vro-Halilea, c’hoant e-béd dezañ da vond da Vro-Judea, el leh e klaske ar Juzevien e lakaad d’ar maro. ² Hogen, tostaad a ree gouel ar Juzevien, gouel an Teltennou [25].

³ E vreudeur [26] a lavaras dezañ :

— « Kerz kuit a-hann. Kee da Vro-Judea evid ma hello da ziskibien ive gweled an oberou a rez.

⁴ Rag ne reer ket an traou e kuz pa glasker beza anavezet ; peogwir e rez oberou ar seurt-se, en em ziskouez d’ar béd ».

⁵ E gwirionez e vreudeur o-unan ne gredent ket ennañ.

⁶ Neuze e lavaras Jezuz dezo :

— « N’eo ket deuet va amzer c’hoaz ; evidoh-c’hwi a-vad e vez bepréd an amzer. ⁷ Ne hell ket ar béd ho kasaad ; evidon-me a-vad kasoni e-neus ouzin, ablamour ma roan testeni ez eo fall e oberou. ⁸ Pignit eta d’ar gouel-se ; evidon-me, ne bignin ket, rag va amzer n’eo ket deuet c’hoaz ».

⁹ Goude beza komzet evel-se e chomas e Bro-Halilea. ¹⁰ Med pa oa aet e vreudeur d’ar gouel en em lakeas en hent eñ ive, heb en em ziskouez ha dam dre guz.

JEZUZ E GOUEL AN DELTENNOU

¹¹ E-pad ar gouel e klaske ar Juzevien anezañ hag e lavarent :

— « E peleh ema eta ? »

¹² E-touez an dud e oa kalz a dabut diwar e benn :

— « Eun dén mad eo, a lavare lod ; ar hontrol eo, a lavare darn all, touella a ra an dud ».

¹³ Koulskoude ne grede dén komz gand asurañs diwar e benn gand aon rag ar Juzevien.

¹⁴ Pa oe dija hanteret ar gouel, e pignas Jezuz d’an Templ hag eh en em lakeas da gelenn. ¹⁵ Souezet braz e oa ar Juzevien, hag e lavarent : — « Penaoz eo eñ kén desket, eñ ha n’eo ket bet war ar studi ? ».

¹⁶ Jezuz a respontas dezo :
« N’eo ket ahanon e teu va helennadurez,
med euz an hini e-neus kaset ahanon.

¹⁷ « Ma fell da unan bennag ober bolontez Doue
e ouezo ma teu ar gelennadurez
euz a Zoue
pe ma komzan ahanon va unan.

¹⁸ « An hini a gomz euz e berz e-unan
a glask e hloar dezañ e-unan ;
an neb a glask
gloar an hini e-neus kaset anezañ,
hennez kepkén a zo gwirion,
ha n’eus ket a haou ennañ.

¹⁹ « Ha n’eo ket Moizez an hini
e-neus roet deoh al Lezenn ?
— Ha padal, nikun ahanoh ne wir al Lezenn —
Perag e klaskit va laza ? »

²⁰ An dud a respontas :

— « E dalh eun droug-spered emaout.
Piou a glask da laza ? »

²¹ Jezuz a gomzas adarre hag e lavaras :

— « N’am-eus greet nemed eun oberenn,
ha setu c’hwi oll souezet.

²² « Moizez e-neus roet deoh an « amdroh »,
ha c’hoaz e teu euz ar Batriarked
ha n’eo ket a-berz Moizez,
hag eh « amdrohit » da zeiz ar zabat.

²³ « Neuze eta, ma hell eun dén
beza « amdrohet » eun deiz sabat
hep na ve torret Lezenn Voizez,
perag e kemerit droug ouzin
ablamour m’am-eus roet ar pare, d’eun deiz sabat,
da gorv eun dén en e-béz ?

²⁴ « Na varnit ket hervez an doareou,
barnit hervez ar justis. »

²⁵ Tud euz Jeruzalem a lavare :

— « Daoust ha n’eo ket hemañ an hini a glaskont lakaad d’ar maro ? Setu eñ o prezeg a-wél d’an oll ha ne vez lavaret netra e-béd dezañ.

²⁶ « Daoust hag e vije deuet ar Pennou-Braz da anaoud eo eñ ar Hrist ? ²⁷ Hemañ, koulskoude, e ouezom euz a beleh ez eo. Ha pa zeuio ar Hrist ne ouezo dén euz a beleh ez eo [27] ».

²⁸ Neuze Jezuz hag a oa o kelenn en templ a zisklerias a vouez uhel :

— « Va anaoud a rit !
Ha gouzoud a rit euz a beleh ez on !
Ha koulskoude n’on ket deuet euz va ferz va-unan.
An hini e-neus kaset ahanon a zo gwirion,
Eñ ha na anavezit ket.

²⁹ « Me a-vad a anavez anezañ,
rag ma teuan dioutañ,
ha m’e-neus kaset ahanon ».

³⁰ Klask a rejont neuze kregi ennañ, med ne zeuas nikun a-benn d’henn ober, rag ma n’oa ket deuet c’hoaz e eur.

³¹ E-touez an dud a-vad, kalz a gredas ennañ, hag e lavarent :

— « Ar Hrist pa zeuio, hag ober a raio muioh a zinou eged m’e-neus greet hemañ ? »

³² Ar Farizianed a zeuas da gleved ar pez a veze kontet a vouez izel diwar e benn gand an dud, ha neuze e kasas Priñsed ar Veleien hag ar Farizianed gwarded da gregi ennañ.

³³ Jezuz a lavaras :

— « Ganeoh emaon c’hoaz evid eun nebeud amzer, hag ez an daved an hini e-neus kaset ahanon.

³⁴ « Va hlask a reoh
ha ne gavoh ket ahanon ;
rag el leh emaon-me,
c’hwi ne hellit ket dond ».

³⁵ Neuze e lavaras ar Juzevien an eil d’egile :

— « Da beleh eta ema o vond e doare ne hellfem ket e gavoud ? Daoust ha mond a raio daved ar re a zo strewet e-touez ar Hresianed ha mond da gelenn ar Hresianed ?

³⁶ « Petra ’dalv ar gomz e-neus lavaret :
« Va hlask a reoh, med va havoud ne reoh ket,
hag el leh m’emaon-me,
c’hwi ne hellit ket dond ? »

PROMESA AN DOUR BEO

³⁷ D’an deiz diweza euz ar gouel — a oa ive an hini brasa—edo Jezuz en templ, hag e lavaras a vouez uhel :

« An neb e-neus sehed,
d’ezañ da zond d’am havoud,
Hag an neb a gréd ennon,
d’ezañ dond da eva.

³⁸ « Evel ma lavar ar Skritur-Zakr :
« Euz e greiz e tarzo steriadou dour buezeg ».

³⁹ Kement-se a lavare euz ar Spered e-noa da reseo ar re a zeufe da gredi ennañ — rag n’oa ket bet roet c’hoaz ar Spered, o veza n’oa ket aet c’hoaz Jezuz en e hloar — » [28].

TABUT DIWAR-BENN AR HRIST

⁴⁰ E-touez an dud o-doa selaouet e gomzou, lod a lavare :

— « E gwirionez, hemañ eo ar profet ».

⁴¹ Lod all a lavare :

— « Ar Hrist eo hennez ».

Re all c’hoaz a lavare :

— « Daoust hag euz Bro-Halilea e hellfe ar Hrist dond ? ⁴² Ha hen ne lavar ket ar Skritur e vo euz lignez David hag euz Betleem, ar gêriadenn-se e oa deuet David anezi ? »

⁴³ Dizunaniez a zavas eta e-touez an dud diwar e benn.

⁴⁴ Unanou c’hoaz o-doa c’hoant kregi ennañ med ne lakeas dén e zorn warnañ. ⁴⁵ Ar warded a zeuas eta en-dro da gavoud Priñsed ar veleien hag ar Farizianed, hag e lavaras ar re-mañ dezo :

— « Perag n’ho-peus ket e zigaset deom ? »

⁴⁶ Respont a reas ar warded :

— « Biskoaz dén n’e-neus komzet evel ma komz an dén-se ».

⁴⁷ Ar Farizianed a lavaras dezo : « Daoust hag e vefeh bet desevet c’hwi ive ? ⁴⁸ Daoust hag eun unan euz ar Pennou-Braz pe euz ar Farizianed e-nefe kredet ennañ ? ⁴⁹ N’eus netra nemed an dud-se ha ne anavezont ket al Lezenri, tud villiget anezo ! »

⁵⁰ Med unan euz ar Farizianed, an Nikodem-se hag a oa bet diagent o weled Jezuz, a lavaras :

⁵¹ — « Daoust hag e teufe hol Lezenn da gondaoni eun dén heb beza e glevet hag heb gouzoud petra e-neus greet ? »

⁵² — « Petra, emezo, daoust hag eus Bro-Halilea e vefes-te ive ? Klask mad hag e weli ne zav profet e-béd euz Bro-Halilea ». ⁵³ Hag ez eas peb hini d’ar gêr.

Pennad 8

AR VAOUEZ AVOULTRÉRÉZ

¹ Jezuz a oa eet d’ar Menez Olivez. ² Kerkent ha goulou-deiz e tistroas d’an Templ. Hag o veza ma tirede an oll d’e gavoud, eh azezas evid rei e gelennadurez.

³ Ha setu ar Skribed hag ar Farizianed o tigas dirazañ eur vaouez bet tapet oh ober avoultriez ; lakaad a rejont anezi e kreiz, dirag an oll. ⁴ Hag e lavarjont da Jezuz :

— « Mestr, setu amañ eur vaouez bet gwelet oh ober avoultriez. ⁵ El Lezenn, Moizez e-neus gourhemennet deom labeza ar seurt merhed-se. Ha te, petra ’lavarez ? »

⁶ Evel-se e komzent evid e baka, dezo da gaoud tro d’e damall goudeze. Med Jezuz, daoubleget, gand e viz a skrive war an douar. ⁷ O veza ma kendalhent da ober goulennou outañ e savas e gein, hag e lavaras dezo :

— « An hini ahanoh a zo dibeh, dezañ da daoler outi ar mên kenta ».

⁸ Hag eet adarre en e zaoubleg, en em lakeas da skriva war an douar. ⁹ Ar re all, goude beza e glevet, a denne kuit an eil goude egile, ar re gosa da genta, kén na jomas mui nemed Jezuz hag ar vaouez en he zav dirazañ.

¹⁰ O veza savet e gein, e lavaras Jezuz dezi :

— « Maouez.e peleh emaint eta ? ¹¹ Dén e-béd n’e-neus da gondaonet ? »

— « Dén e-béd, Aotrou, emezi ».

— « Me kennebeud, eme Jezuz, ne gondaonin ket ahanout. Kee eta, ha diwar vremañ, na beh mui ».

JEZUZ SKLERIJENN AR BED

¹² Jezuz a lavaras dezo eur wech c’hoaz :

— « Me eo sklerijenn ar béd :
An hini a zeuio d’am heul
ne gerzo ket en deñvalijenn,
med bez’ e-no sklerijenn ar Vuez ».

¹³ War-ze e lavaras dezañ ar Farizianed :

— « Te a ro testeni dit da unan ; n’eo ket gwirion da desteni ».

¹⁴ Jezuz a respontas dezo :

— « Evid din rei testeni din va-unan,
gwirion eo va zesteni,
rag gouzoud a ran euz a beleh on deuet
ha da beleh ez an ;
e-leh c’hwi, n’ouzoh ket a beleh e teuan
na da beleh ez an.

¹⁵ « C’hwi a varn hervez ar horv ;
Me ne varnan dén.

¹⁶ « Pe ma teu din barn,
gwirion eo va barnedigez,
rag n’emaon ket va-unan :
ganin ema an hini e-neus kaset ahanon.

¹⁷ « Skrivet eo en ho Lezenn
eo gwirion testeni daou zen.

¹⁸ « Hogen, da rei testeni din emaon
me hag an Tad e-neus kaset ahanon ».

¹⁹ Lavared a reent dezañ :

— « E peleh ema da Dad ? »

Jezuz a respontas :

— « Ne anavezit na me na va Zad ;
Ma ’h anavezfeh ahanon
eh anavezfeh ive va Zad ».

²⁰ Ar homzou-ze a lavaras Jezuz p’edo o kelenn e porz an templ, ha ne grogas dén ennañ, rag n’oa ket digouezet c’hoaz e eur.

JEZUZ O REI DA ANAOUD E OA TOST AR HIMIAD

²¹ Jezuz a lavaras c’hoaz dezo :

— « O vond kuit emaon :
Va hlask a reoh,
hag e varvoh koulskoude en ho pehed ;
D’al leh ez an-me,
c’hwi ne hellit ket mond ».

²² Neuze e lavaras ar Juzevien :

— « Daoust hag eñ e zoñj e vefe en em laza ? pegwir e lavar : « D’al leh ma ’z an, c’hwi ne hellit ket mond ? »

²³ Jezuz a respontas dezo :

— « C’hwi a zo euz an traoñ,
me a zo euz an neh ;
c’hwi a zo euz ar béd-mañ,
ha me n’on ket euz ar béd-mañ ».

²⁴ « Setu perag am-eus lavaret deoh
e varvoh en ho pehejou ;
rag ma ne gredit ket « Ez On »
e varvoh en ho pehejou ».

²⁵ Int-i neuze :

— « Piou out-te ? »

Jezuz a respontas :

— « Ar pez ne baouezan ket
da lavared deoh abaoe ar penn kenta.

²⁶ « Evid ar pez a zell ouzoh
em-eus kalz da lavared
ha da gondaoni.
Med gwirion eo an hini e-neus kaset ahanon ;
hag ar pez am-eus klevet gantañ,
an dra-ze eo a lavaran d’ar béd ».

²⁷ Ne gomprenjont ket e-noa komzet euz e Dad.

²⁸ Neuze e lavaras Jezuz dezo :

— « P’ho-pezo savet Mab an Dén,
Neuze e ouezoh « Ez On » [29]
ha ne ran netra ahanon va-unan ;
Lavared a ran
ar pez a zo bet desket din gand va Zad.

²⁹ « Ganin ema an hini e-neus kaset ahanon ;
N’e-neus ket va lezet va-unan,
rag ma ran bepréd ar pez a blij dezañ ».

³⁰ E-pad ma komze evel-se e kredas kalz tud ennañ.

³¹ Jezuz eta a lavaras d’ar Juzevien o-doa kredet ennañ :

— « Ma talhit d’am Homz,
ez oh, e gwirionez, va diskibien,
³² « hag eh anavezoh ar wirionez.
Hag ar wirionez a roio deoh ar ’frankiz ».

³³ Respont a rejont dezañ :

— « Ni a zo lignez Abraham, ha n’om bet biskoaz sklavour da zen ; penaoz eta e héllez lavared e teuim da veza tud libr ? »

³⁴ Jezuz a respontas dezo :

— « E gwirionez, e gwirionez m’hel lavar deoh :
an neb en em ro d’ar pehed
a zo sklavour d’ar pehed.

³⁵ « Ar sklavour ne vez ket dalhmad o chom en ti.
Ar mab, eñ, a zo o chom eno atao.

³⁶ « Neuze m’ e-neus ar Mab ho frankizet
e vezoh e gwirionez tud libr.

³⁷ « Gouzoud a ran ez oh lignez Abraham,
med c’hwi a glask va lakaad d’ar maro,
rag ma ne antre ket va Homz ennoh.

³⁸ « Me a lavar ar pez am-eus gwelet gand va Zad,
ha c’hwi a ra ar pez ho-peus klevet a-berz ho tad ».

³⁹ Respont a rejont dezañ :

— « Abraham eo on tad ».

Ha Jezuz dezo :

— « Ma ’z oh bugale da Abraham,
grit oberou Abraham.

⁴⁰ « Ha bremañ e klaskit va lakaad d’ar maro,
me hag am-eus lavaret deoh ar wirionez
am-eus klevet a-berz Doue.
An dra-ze Abraham n’e-neus ket greet.

⁴¹ « Med c’hwi a ra oberou ho tad ».

Respont a rejont dezañ :

— « N’om ket ganet diwar ganedigez vil ; n’on-eus nemed eun tad : Doue ! »

⁴² Jezuz a respontas dezo :

— « Ma vije bet Doue ho tad,
ho-pije karet ahanon,
rag euz Doue on tarzet hag e teuan.
N’on ket deuet ahanon va-unan ;
Eñ eo e-neus kaset ahanon.

⁴³ « Perag ne intentit ket ar pez a lavaran ?
Ablamour n’oh ket gouest da zelaou va Homz.

⁴⁴ « An diaoul eo ho tad.
Hag e fell deoh ober ar pez a blij d’ho tad.
Muntrer eo bet azaleg ar penn kenta,
ha n’e-neus ket gellet chom er wirionez,
rag n’eus ket a wirionez ennañ.
Pa zeu gevier gantañ
e komz hervez ar pez ma ’z eo,
rag gaouiad eo, ha tad ar gaou.

⁴⁵ « Evidon-me, ma n’am hredit ket,
eo ablamour ma lavaran ar wirionez.

⁴⁶ « Piou ahanoh a hell tamall, e gwir,
eur pehed bennag din ?
Ma lavaran ar wirionez,
perag n’am hredit ket ?

⁴⁷ « An hini a zeu euz a Zoue
a zelaou komzou Doue.
En abeg ma n’oh ket euz a Zoue eo
n’am zelaouit ket ».

⁴⁸ Ar Juzevien a respontas dezañ :

— « Ha n’ema ket ar wirionez ganeom pa lavarom ez out eur Zamaritan hag eun dén dalhet gand an droug-spered ? » [30].

⁴⁹ — « N’eo ket gwir, eme Jezuz,
n’on ket eun dén dalhet gand an droug-spered,
med enori a ran va Zad
ha c’hwi am dizenor.

⁵⁰ « Evidon-me ne glaskan ket va gloar :
Unan a zo hag a ra an dra-ze hag a varn.

⁵¹ « E gwirionez, e gwirionez m’hel lavar deoh :
An hini a vir va Homz ne welo biken ar maro ».

⁵² Neuze e lavaras dezañ ar Juzevien :

— « Bremañ a welom out dalhet gand an droug-spered !
Abraham a zo maro. Ar brofeted ive, ha te a lavar :
« An hini a viro va Homz ne welo biken ar maro ».

⁵³ « Ha brasoh e vefes eged on tad Abraham hag a zo maro ? Maro ive ar brofeted. Evid piou eh en em gemerez-te ? »

⁵⁴ Jezuz a respontas dezo :

— « Ma rofen gloar din va-unan,
ne dalvezfe netra va gloar,
Va Zad eo a ro gloar din,
Eñ hag a lavarit ez eo ho Toue.

⁵⁵ « C’hwi n’ho-peus ket e anavezet,
e-leh me a anavez anezañ.
Ma lavarfen n’henn anavezan ket
e vefen eveldoh eur gaouiad ;
med henn anaoud a ran,
ha mired a ran e Gomz.

⁵⁶ « Tridal a ree Abraham ho tad
gand an esper da weled va deiz.
E welet e-neus,
hag eo bet karget a levenez » [31].

⁵⁷ Neuze e lavaras dezañ ar Juzevien :

— « N’out ket hanter-kant vloaz c’hoaz
hag ez-peus gwelet Abraham ? »

⁵⁸ Jezuz a lavaras dezo :

— « E gwirionez, e gwirionez, m’hel lavar deoh,
a-raog ma oa Abraham anezañ,
« Ez On-me ».

⁵⁹ Neuze e kemerjont mein evid o stlepel outañ, med Jezuz en em dennas hag a yeas er-mêz euz an templ.

Pennad 9

PARE AN DEN DALL [32]

¹ En eur dremen, Jezuz a welas eun dén ganet dall. ² E ziskibien a houlennas outañ :

— « Rabbi, piou e-neus pehet, eñ pe e dud, evid ma ve ganet dall ? »

³ Jezuz a respontas :

— « Nag eñ, nag e dud n’o-deus pehet. C’hoarvezet eo an dra-ze, evid ma vo diskouezet oberou Doue a-wél d’an oll.

⁴ « Red eo deom seveni oberou an hini e-neus va digaset
keid ha m’eo deiz.
Ema an noz o tond
pa ne hell dén labourad.

⁵ « Keid ha m’emaon er béd
ez on sklêrijkenn ar béd ».

⁶ Goude ar homzou-ze e tufas Jezuz d’an douar, e reas eun tamm pri gand e halo hag e ledas ar pri-ze war zaoulagad an dén. ⁷ Lavared a reas dezañ :

— « Kee bremañ da walhi da zaoulagad e lenn Siloe, — ar pez a zinifi : kannad — ».

Mond a reas eta d’en em walhi, ha pa deuas en-dro e wele sklêr.

⁸ E amezeien hag ar re a oa boazet d’e weled a-raog — rag bez’e veze o houlenn an aluzenn — a lavare :

— « Ha n’eo ket hemañ eo a veze azezet o houlenn an aluzenn ? »

⁹ Lod a lavare : « Eñ eo ! » ha re all : « N’eo ket, med unan all heñvel outañ ». ¹⁰ Eñ a-vad a lavare : « Me eo ! »

¹¹ Hag e oe goulennet dioutañ : « Da zaoulagad, penaoz int bel digoret dit ? »

Respont a reas :

— « An dén a anver Jezuz e-neus greet pri ha ledet anezañ war va daoulagad ha lavaret din : « Kee da lenn Siloe d’en em walhi ».Neuze ez on aet di, en em walhet em-eus, ha deuet on da weled sklêr ».

¹² Neuze e lavarjont dezañ :

— « E peleh ema ? »

— « Né ouzon dare », emezañ.

¹³ Kaset e oa neuze d’ar Farizianed an hini a oa bet dall.

¹⁴ Eun deiz sabat e oa, p’e-noa Jezuz greet pri ha digoret dezañ e zaoulagad.

¹⁵ D’o zro, setu ma houlennas ar Farizianed dioutañ penaoz e oa deuet dezañ ar gweled. Respont a reas :

— « Lakeet e-neus pri din war va daoulagad, aet on d’er em walhi, ha bremañ e welan sklêr ».

¹⁶ Lod euz ar Farizianed a lavaras :

— « Ne zent ket an dén-se ouz Lezenn ar zabat ; n’eo ket eta a-berz Doue ».

Lod all a-vad a lavare :

— « Med penaoz e hellfe eur peher ober seurt burzudou ? »

Dizemgleo a oa eta etrezo.

¹⁷ Neuze e rejont adarre goulennou ouz an hini dall.

— « Ha te, petra ’ lavarez euz an dén-se e-neùs digoret dit da zaoulagad ? »

— « Eur profet eo », emezañ.

¹⁸ Med ar Juzevien ne ’fellas ket dezo kredi e oa bet an dén-se dall hag e-noa kavet ar gweled, kén n’o-defe galvet e gerent da zond dirazo.

¹⁹ Goulenn a rejont diouto :

— « Ha bez’ ez eo hemañ ho mab a lavarit e oa ganet dall ? Penaoz neuze e wél sklêr bremañ ? »

²⁰ Respont a rejont :

« Gouzoud a reom eo hemañ or mab, hag e oa ganet dall ²¹ Med penaoz eo deuet da weled sklêr bremañ ? N’ouzom ket Ha piou e-neus digoret dezañ e zaoulagad ? N’ouzom ke muioh. Goulennit dioutañ e-unan, oad a-walh e-neus ; dezañ da respont evitañ e-unan ».

²² Evel-se e komze e dud, ablamour m’o-doa aon rag a Juzevien, o-doa divizet kenetrezo taoler er-mêz euz ar zinagog kement hini a anavezfe Jezuz evid ar Mesiaz. ²³ Ablamour da-ze o-doa lavaret e dud : « Oad a-walh e-neus, goulennit dioutañ e-unan ».

²⁴ Evid an eilved gwech, ar Farizianed a halvas dirazo an dén bet dall, hag a lavaras dezañ :

— « Ro gloar da Zoue ! Ni ’oar, ni, eo an dén-se eur peher ».

²⁵ Respont a reas dezo :

— « Hag eñ a zo eur peher ? N’ouzon ket. Eun dra a ouzon : dall e oan, ha bremañ e welan sklêr ».

²⁶ Lavared a rejont dezañ c’hoaz :

— « Petra ’neus greet dit ? Penaoz e-neus digoret dit da zaoulagad ? »

²⁷ Hag eñ a respontas :

— « Lavaret am-eus deoh dija, ha n’ho-peus ket selaouet. Perag e fell deoh kleved eur wech c’hoaz ? Ha c’hoant ho-pefe, c’hwi ive, da veza diskibien dezañ ? »

²⁸ Taoler a rejont malloziou warnañ, ha lavared :

— « Te eo a zo diskibl dezañ. Ni a-vad a zo diskibien da Voizez. ²⁹ Ni a oar e-neus Doue komzet da Voizez, mèd hemañ n’ouzom ket euz a beleh ez eo ».

³⁰ An dén a respontas :

— « Souezuz eo kement-se ne ouezfeh ket euz peleh ez eo, goude m’e-neus digoret din va daoulagad. ³¹ Doue, her gouzoud a reom, ne zelaou ket ar beherien, med selaou a ra kement hini a enor Doue hag a ra e volontez. ³² Biskoaz n’eus bet klevet lavared e-nefe unan bennag digoret e zaoulagad d’eun dén ganet dall.

³³ « Ma ne vije ket hemañ a-berz Doue ne hellfe ober netra ».

³⁴ Respont a rejont dezañ :

— « N’eus nemed pehed ahanout abaoe m’out ganet, hag e rez skol deom ! »

Hag e taoljont anezañ er-mêz…

³⁵ Dond a reas Jezuz da gleved o-doa e daolet er-mêz, ha neuze e teuas d’e gavoud, hag e lavaras dezañ :

— « Ha kredi a rez-te e Mab an Dén ? »

³⁶ Hag eñ ha respont :

— « Ha piou eo, Aotrou, ma kredin ennañ ? »

³⁷ Jezuz a lavaras dezañ :

— « Mad ! E weled az-peus, eñ eo a gomz ouzit ».

³⁸ An dén a respontas :

— « Kredi a ran, Aotrou »

Hag e stouas dirazañ.

³⁹ Neuze e lavaras Jezuz :

— « Me ’zo deuet er béd-mañ evid dougenn ar varnedigez-mañ : ma teuio ar re ne welent ket da weled, hag ar re a wéle da veza dall ».

⁴⁰ Klevet e oe e gomzou gand lod euz ar Farizianed a oa gantañ, hag e lavarjont dezañ :

— « Ha ni, daoust ha dall e vefem-ni ive ? »

⁴¹ Jezuz a respontas dezo :

— « Ma vefeh tud dall n’ho-pefe ket a behed, med peogwir e lavarit : ni a well sklêr, ho pehed a jom » [33].

Pennad 10

PARABOLENN AR MESAER

¹ — « E gwirionez, m’hel lavar deoh,
an hini n’e d-a ket e kraou an deñved
dre an nor,
med a bign dre eul leh all,
hennez a zo laer ha ribler.

² « An hini a ya dre an nor eo pastor an deñved.
³ « Ar porzier a zigor dezañ,
hag an deñved a zelaou e vouez.
An deñved a zo dezañ
a vez galvet gantañ pep hini dre e ano,
hag e kas anezo er-mêz.

⁴ « P’e-neus kaset oll e re er-mêz,
e kerz en o-raog.
An deñved a ya d’e heul,
rag anaoud a reont e vouez.
⁵ « Ne d-aint ket da heul eun dén all,
med tehed a raint dioutañ,
rag ne anavezont ket mouez ar re all ».

⁶ Setu ar barabolenn lavaret gand Jezuz d’ar Farizianed, med ne gomprenjont ket ar pez a lavare dezo. ⁷ Ha Jezuz a lavaras dezo adarre :

— « E gwirionez, e gwirionez m’hel lavar deoh,
Me eo dor an deñved.
⁸ « Laeron ha tud fall eo
ar re oll a zo deuet em-raog ;
med an deñved n’o-deus ket o zelaouet.

⁹ — « Me eo an nor :
An neb a antreo drezon a vo salvet ;
mond ha dond a raio euz ar hraou d’ar mêz,
ha kavoud a raio da beuri.

¹⁰ « Al laer a-vad ne zeu nemed evid laerez,
laza ha distruja.
Me ’zo deuet evid rei ar vuez d’an dud
ma vezint beo-buezeg.

¹¹ « Me eo ar Pastor Mad.
Ar Pastor Mad a ro e vuez evid e zenved.

¹² « An hini n’eo nemed ar mevel,
ha n’eo ket-en ar pastor
pa n’eo ket an deñved e re dezañ,
a jom dizober da zelled
pa wél ar bleiz o tond,
a zilez an deñved
hag a deh kuit.
Hag ar bleiz a skrap anezo
hag a ra dezo mond amañ hag ahont.

¹³ « Ar mevel a deh kuit,
pegwir n’eo nemed mevel
ha n’eo ket chalet gand an deñved.

¹⁴ « Me eo ar Pastor Mad :
Anaoud a ran va re,
ha va re am anavez,
¹⁵ « evel ma ’h anavez an Tad ahanon,
ha ma ’h anavezan, me ive, an Tad.
Ha va buez a roan evid va deñved.

¹⁶ « Deñved all am-eus c’hoaz [34],
ha n’emaint ket er park-deñved-mañ.
Ar re-ze ive am-eus da ren.
Kleved a raint va mouez,
ha ne vo nemed eun tropell
hag eur pastor hepkén.

¹⁷ « Ma kar an Tad ahanon,
eo ablamour ma roan va buez
evid he hemer en-dro.

¹⁸ « Dén e-béd ne denn anezi diganin,
med me eo
a ro anezi ahanon va-unan ;
Galloud am-eus d’he rei,
ha galloud am-eus d’he hemer en-dro.
Kement-se a zo bet gourhemennet din da ober a-berz va Zad ».

¹⁹ Ar homzou-ze a lakeas en-dro dizunaniez etre ar Juzevien. ²⁰ Meur a hini anezo a lavare :

— « Dalhet eo gand an droug-spered ; kollet e-neus e benn ; perag e selaouit enezañ ? »

²¹ Med re all a lavare :

— « N’eo ket aze komzou eun dén dalhet gand an droug-spered. Daoust hag eun droug-spered a hell digeri daoulagad tud dall ? »

VA ZAD HA ME NE REOM NEMED UNAN

²² Edod o lida e Jeruzalem gouel an Dedi [35]. Ar goañv a oa. ²³ Jezuz a oa o vond hag o tond en templ, dindan porched Salomon. ²⁴ Ar Juzevien en em zastumas en-dro dezañ hag a lavaras :

— « Beteg pe vare e lezi ahanom en arvar ? Ma ’z out ar Hrist, hel lavar deom sklêr ».

²⁵ Jezuz a respontas dezo :

— « Hel lavaret am-eus deoh ha ne gredit ket.
An oberou a ran en ano va Zad
a ro testeni din,
²⁶ « med ne gredit ket
dre ma n’oh ket euz va deñved.

²⁷ « Va deñved a zelaou va mouez ;
Me o anavez
hag int-i a zeu d’am heul.
²⁸ « Me ’ro dezo ar vuez peurbaduz ;
ne d-aint biken da goll,
ha nikun n’o diframmo euz va dorn.

²⁹ « Va Zad e-neus roet anezo din,
hag Eñ a zo brasoh eged an oll.
Kement am-eus bet digand va Zad
a dalv muioh eged pep tra all,
ha dén ne hell diframma netra euz dorn va Zad.

³⁰ « Va Zad ha Me
n’om nemed unan ».

³¹ Eur wech muioh e tastumas ar Juzevien mein evid e labeza.

³² Neuze e lavaras Jezuz dezo :

— « Greet em-eus dirazoh
kalz a oberou kaer
hag a zeu euz va Zad ;
evid pehini anezo
e fell deoh va labeza ? »

³³ Ar Juzevien a respontas dezañ :

— « Neo ket evid eun oberenn gaer eo e fell deom da labeza, med evid eul le-doued, o veza m’en em lakez Doue, te hag a zo eun dén ».

³⁴ Jezuz a respontas dezo :

— « Daoust ha n’eo ket skrivet en ho Lezenn :
« Lavaret am-eus, c’hwi ’zo doueed ».

³⁵ « Ma teu ar Skritur da rei an ano a Zoue
d’ar re a zo bet embannet dezo komzou Doue
— ha ne hell ket ar Skritur beza kaset da ’fall —
³⁶ « penaoz neuze e lavarit
d’an hini a zo bet santelleet gand an Tad
ha kaset gantañ d’ar béd :
blasfemi ’rez,
war zigarez m’am-eus lavaret :
« Mab Doue on ? »

³⁷ « Ma ne ran ket oberou va Zad,
chomit hep kredi ennon.
³⁸ « Med ma ran anezo,
ha goude ma ne gredfeh ket ennon,
kredit en oberou-ze,
hag evel-se e ouezoh,
hag e ouezoh muioh-mui,
ema an Tad ennon
evel m’emaon en Tad ».

³⁹ Neuze e klaskont eur wech c’hoaz kregi ennañ med tehed a reas a dre o daouarn.

⁴⁰ Jezuz a zistroas en tu all d’ar Jordan, el leh m’edo Yann o vadezi er penn kenta, hag e chomas eno.

⁴¹ Kalz tud a zeue davetañ hag e lavarent :

— « Yann, gwir eo, n’e-neus greet burzud e-béd, med gwir e oa kement e-neus lavaret diwar-benn an dén-ze ».

⁴² Ha niveruz e oant eno ar re a gredas ennañ.

Pennad 11

DASORH LAZAR

¹ Bez’ e oa eun dén klañv, Lazar, euz Betania, bourha-denn Mari hag he hoar Marta.

² Mari eo ar vaouez-se he-doa skuillet louzou c’hwez-vad war an Aotrou ha sehet dezañ e dreid gand he bleo. He breur Lazar eo a oa klañv.

³ An diou hoar a gasas kelou da Jezuz :

— « Aotrou, an hini a garez a zo klañv ».

⁴ P’e-noa klevet, e lavaras Jezuz :

— « Ar hlenved-se ne gaso ket d’ar maro. Talvezoud a raio evid gloar Doue, rag diwarnañ e vo rentet gloar da Vab Doue ».

⁵ Karantez e-noa Jezuz evid Marta ha Mari he hoar ha Lazar.

⁶ Koulskoude, goude beza klevet e oa klañv Lazar, e chomas c’hoaz daou zevez er memez leh.

⁷ Goudeze hepkén e lavaras d’e ziskibien :

— « Deom en-dro da Vro-Judea ».

⁸ Hag an diskibien a lavaras dezañ :

— « Mestr, nebeud ’zo e klaske ar Juzevien labeza ahanout, hag ez ez en-dro du-ze ? »

⁹ Respont a reas Jezuz :

— « Daoust ha n’eus ket daouzeg eur en deiz ? An neb a gerz ouz sklêrijenn an deiz ne bako ket lamm, ablamour ma wél sklêrijenn ar béd-mañ.

¹⁰ « Med, ma vale en noz, e pako lamm dre ziouer a sklêrijenn ennañ ».

¹¹ Goude ar homzou-ze, e lavaras Jezuz dezo :

— « Or mignon Lazar a zo kousket. Mond a ran en hent d’e denna euz e gousk ».

¹² Hag e lavaras dezañ e ziskibien :

— « Aotrou, mar d-ema o kousked e paréo ».

¹³ Hogen euz e varo eo e-noa komzet Jezuz, hag int a zoñje dezo e oa euz ar housk pemdezieg. ¹⁴ Jezuz neuze a zisklerias frêz dezo :

— « Maro eo Lazar. ¹⁵ Hag ablamour deoh ez on laouen o veza n’edon ket war al leh, evid ma teuoh da gredi. Bremañ a-vad deom beteg ennañ ».

¹⁶ Neuze Tomaz — a reer ar Gevell anezañ — a lavaras d’an diskibien all :

— « Deom ive, ma varvim asemblez gantañ ».

¹⁷ Pa zigouezas, e kavas Jezuz Lazar er béz abaoe pevar devez.

¹⁸ Tost ema Betania da Jeruzalem : war-dro eun hanter eur vale [36]. ¹⁹ Deuet e oa kalz Juzevien da weled Marta ha Mari, da ober dezo gourhemennou a gañv evid o breur.

²⁰ Marta, pa glevas edo Jezuz o tond, a yeas a-benn hent dezañ, e-pad ma chome Mari azezet en ti.

²¹ Lavared a reas Marta da Jezuz :

— « Aotrou, ma vijes bet amañ, ne vije ket marvet va breur. ²² Med bremañ c’hoaz, her gouzoud a ran, kement tra a houlenni digand Doue, Doue henn roio dit ».

²³ Jezuz a lavaras dezi :

— « Sevel a raio da vreur a varo da veo ».

²⁴ « Gouzoud a ran, a respont Marta, e savo da veo d’an deiz diweza, pa zavo da veo an oll dud varo ».

²⁵ Jezuz a lavaras dezi :

— « Me eo an adsav da veo hag ar vuez [37] ; an neb a gréd ennon — ha pa ve marvet — a vevo ; 26 ha kement hini a vév hag a gréd ennon, sur ne varvo ket da vikén. Ha kredi a rez kement-se ? »

²⁷ — « Ya, Aotrou, emezi, kredi a ran ez out ar Hrist, Mab da Zoue, an hini a zo o tond er béd ».

²⁸ Neuze ez eas da helver he hoar Mari, ha sioulig e lavaras dezi :

— « Ar Mestr a zo aze, hag a halv ahanout ».

²⁹ O kleved kement-se, Mari a zavas dioustu hag a yeas d’e gavoud. ³⁰ Jezuz n’oa ket antreet c’hoaz er vourhadenn, chomet ’oa el leh m’he-doa Marta kavet anezañ. ³¹ Ar Juzevien a oa chomet gand Mari en ti, hag e klaskent he frealzi. O weled anezi o sevel trumm evid mond er-mêz, ez ejont d’he heul. Soñjal a reent edo o vond d’ar béz evid leñva.

³² Pa zigouezas Mari el leh m’edo Jezuz, ha pa welas anezañ, e kouezas e-harz e dreid, hag e lavaras dezañ :

— « Aotrou, ma vijes bel amañ, ne vije ket marvet va breur ».

³³ Jezuz neuze, o weled anezo o ouela, hi hag ar re a oa ouz he heul, a yeas drezañ skrij ha strafuill.

³⁴ Goulenn a reas :

— « E peleh ho-peus lakeet anezañ ? »

— « Aotrou, emezo, deus ha gwél ».

³⁵ Jezuz a zeuas an dour en e zaoulagad, ³⁶ hag ar Juzevien a lavare :

— « Gwelit pebez karantez e-noa evitañ ! ».

³⁷ Med lod all a lavare :

— « Digoret e-neus e zaoulagad d’an hini dall, ha ne helle ket mired ouz an dén-mañ da vervel ? »

³⁸ Jezuz a skrijas adarre hag a yeas d’ar béz, eur heo anezañ gand eur mên d’e stanka. ³⁹ Lavared a reas Jezuz :

— « Tennit ar mên kuit ! »

Ha Marta, c’hoar an hini maro, a lavaras dezañ :

— « Aotrou, c’hwez a zo gantañ… Rag ar pevare devez eo… ».

⁴⁰ Respont a reas Jezuz dezi :

— « Ha n’am-eus ket lavaret dit : ma kredez e weli gloar Doue ? »

⁴¹ Tennet e oe ar mên kuit : ha Jezuz, e zaoulagad savet war-zu an Neñv, a lavaras :

— « Tad, trugarez dit d’am beza selaouet ! ⁴² Me a ouie e selaouez ahanon atao, med ablamour d’ar bobl tud a zo amañ en-dro din, em-eus komzet, evid ma kredint eo Te az-peus va digaset ».

⁴³ O veza komzet evel-se, e krias a vouez kreñv :

— « Lazar, deus er-mêz ! »

⁴⁴ Hag e teuas er-mêz an hini a oa bel maro, lurennet e dreid hag e zaouarn, eul liñser en-dro d’e benn. Jezuz a lavaras dezo :

— « Distagit dezañ elurennou ha lezit anezañ da vond ».

AR JUZEVIEN A LAK EN O FENN LAZA JEZUZ

⁴⁵ Kalz euz ar Juzevien deuet da gavoud Mari hag o-doa gwelet ar pez e-noa greet Jezuz a gredas ennañ. ⁴⁶ Med re all a yeas da gavoud ar Farizianed ha da gonta dezo petra e-noa greet Jezuz. ⁴⁷ Ar Veleien-Vraz hag ar Farizianed a vodas eur Huzul hag a lavaras :

— « Petra ’reom ? An dén-se a ra kalz burzudou ! ⁴⁸ Ma lezom anezañ da genderhel evel-se e kredo an oll ennañ hag e teuy ar Romaned da zistruja hag on leh santel hag or broad ».

⁴⁹ Unan anezo, Kaifaz, hag a oa Beleg-Braz er bloavez-se a lavaras dezo :

— « Ne intentit netra ! ⁵⁰ Ne zoñjit ket zokén e ve gwelloh deoh e varvfe eun dén hebkén evid ar bobl ha n’ez afe ket da goll ar vroad a-béz ».

⁵¹ N’eo ket anezañ e-unan e lavaras ar homzou-ze, med o veza m’oa Beleg-Braz er bloavez-se e tiouganas e ranke Jezuz mervel evid ar vroad. ⁵² Ha n’eo ket hebkén evid ar vroad, med evid dastum en unaniez bugale Doue strewet amañ hag ahont.

⁵³ E deiz-se end-eün e oe divizet ganto e lakaad d’ar maro.

⁵⁴ Jezuz, diouz e du, a jomas heb mond a-wél d’an oll e-touez ar Juzevien ; en em denna’ reas en eur vro tost d’ar goueleh, en eur gêr anvet Efraïm, hag e chomas eno gand e ziskibien.

⁵⁵ Koulskoude, e oa tost Pask ar Juzevien ; ha da zerhent ar Pask-se, e pignas kalz tud euz ar vro-ze da Jeruzalem, evid beza glaneet. ⁵⁶ Klask a reent Jezuz ; hag en Templ, el leh m’edont, e lavarent kenetrezo :

— « Petra ’zoñj deoh ! Ha dond a raio d’ar gouel ?

⁵⁷ Priñsed ar veleien hag ar Farizianed o-doa roet urz : an neb a ouezfe e peleh edo, dond d’e ziskuilla evid ma vefe kroget ennañ.

Pennad 12

LEIN E TI MARTA HA MARI

¹ C’hweh devez a-raog ar Pask e tigouezas Jezuz e Betania, el leh m’edo Lazar, an hini e-noa adsavet a-douez ar re varo. ² Eur préd a oe roet en e enor ; Marta a oa o servicha, ha Lazar unan euz ar re a oa ouz taol gand Jezuz.

³ Mari a gemeras eul luriad louzou c’hwez-vad, eoul nard pur a briz bras ; her skuilla a reas waj dreid Jezuz hag o zeha gand he bleo. Karget e oa an ti a-béz gand ar frond.

⁴ Neuze e lavaras Judaz Iskariot, unan euz e ziskibien, hennez end-eûn hag a dlee e werza :

⁵ — « Perag n’eo ket bet gwerzet al louzou c’hwez-vad-se tri hant diner, ha roet ar priz d’ar beorien ? »

⁶ Komz a reas evel-se, n’eo ket a-vad en abeg ma oa chalet gand ar beorien, med en abeg ma ’z oa laer ; karget e oa euz ar yalh, hag e oa troet da laerez ar pez a veze lakeet enni.

⁷ Hag e lavaras Jezuz :

— « Lez anezi, dezi d’her mired evid an deiz ma vin sebeliet. ⁸ Peorien ho-po bepréd en ho touez, me a-vad n’ho-peus ket ahanon ganeoh evid atao ».

⁹ Koulskoude eun niver braz a Juzevien o-doa klevet edo Jezuz eno hag e teujont, n’eo ket hebkén ablamour da Jezuz e-unan, med ive evid gweled Lazar e-noa savet a-douez ar re varo. ¹⁰ Neuze e tivizas Priñsed ar veleien lakaad Lazar ive d’ar maro, ¹¹ peogwir e oa en abeg dezañ e kuitee anezo kalz Juzevien, hag e kredent e Jezuz.

DEVEZ AR BLEUNIOU

¹² Antronoz, ar bobl tud deuet evid ar gouel a glevas edo Jezuz o tond da Jeruzalem. ¹³ Ha ganto skourrou gwez palmez, ez ejont en arbenn dezañ en eur grial :

« Hozanna !
« Benniget an hini a zeu en ano an Aotrou,
« Roue Israël ! »

¹⁴ O veza kavet eun azenig, Jezuz a azezas warnañ evel m’eo skrivet :

¹⁵ « N’ho-pet ket aon, merh Sion ;
setu da roue ’o tond
azezet war azen yaouank eun azenez ».

¹⁶ Er penn kenta, ne gomprenas ket an diskibien petra ’hoarveze, med goude m’e-noa Jezuz resevet gloar, e teuas da zoñj dezo e oa bet skrivet kement-se diwar e benn, hag an dra-ze end-eün eo a oa bet greet dezañ. ¹⁷ Koulskoude e roe testeni dezañ an dud a oa gantañ p’e-noa galvet Lazar er-mêz euz ar béz hag e zavet a-douez ar re varo. ¹⁸ Hag en abeg ive m’o-doa klevet e-noa greet ar zin-se e oa deuet an dud en arbenn dezañ. ¹⁹ Ar Farizianed a lavaras kenetrezo :

— « Gweled a rit, ne hounezit netra, setu ma’z a an oll d’e heul ».

AR HLOAR HAG AR GROAZ

— ²⁰ Bez’ e oa Gresianed e-touez an dud pignet da Jeruzalem da geñver ar gouel [38]. ²¹ Dond a rejont da gavoud Filip, hag a oa euz Betsaïda e Bro-Halilea, da houlenn outañ :

— « Aotrou, ni ’garfe gweled Jezuz ».

²² Filip a yeas da lavared da Andre, hag o-daou e lavarjont da Jezuz.

²³ Jezuz a respontas evel-henn :

— « Deuet eo an eur [39]
ma tle Mab an Dén reseo e hloar.

²⁴ « E gwirionez, e gwirionez m’hel lavar deoh :
Ar hreunenn winiz taolet en douar,
ma ne varv ket,
ne zoug netra.
Ma varv a-vad,
e tougo frouez e-leiz.

²⁵ « An neb a gar e vuez
a gollo anezi ;
an neb a zispriz anezi er béd-mañ
a viro anezi evid ar vuez peurbaduz.

²⁶ « An neb a ’fell dezañ va zervicha
ra zeuio d’am heul,
hag el leh ma vin,
e vo ive va zervicher.
An hini a vo servicher din
a vo enoret gand va Zad.

²⁷ « Bremañ ez on strafuillet.
Petra ’lavarin ?
Tad savete ahanon euz an eur mañ.
Ha koulskoude evid an eur-mañ end-eün eo ez on deuet.
Tad, ro gloar d’az ano ! »

²⁸ Dond a reas neuze eur vouez euz an Neñv :

« Gloar am-eus roet dezañ
ha c’hoaz e roin gloar dezañ ».

²⁹ Ar bern tud a oa eno o-doa klevet ar vouez, hag e lavarent e oa bet eun tarz-kurun. Med lod all a lavare :

— « Eun El eo e-neus komzet outañ ».

³⁰ Jezuz a gomzas a-nevez :

— « N’eo ket evidon eo deuet ar vouez-se
med evidoh-c’hwi.
Bremañ ez a ar béd da veza barnet.

³¹ « Bremañ, Mestr ar béd [40]
a vo taolet er-mêz.
³² « Ha me pa vin savet uhel diouz an douar,
me a zacho an oll davedon ».

³³ Kement-se a lavare evid rei da intent peseurt maro e-noa da houzañv.

³⁴ Respont a reas an dud dezañ :

— « Desket on-eus dre al Lezenn e tle ar Hrist chom da viken. Perag ’ta e lavarez e tle Mab an Dén beza uhel-savet ? Piou eo eta ar Mab an Dén-se ? »

³⁵ Jezuz a respontas dezo :

— « Ar sklêrijenn a zo c’hoaz en ho-touez
evid eun nebeud amzer.
Kerzit eta,
e-keid ha m’ho-peus ar sklêrijenn,
gand aon na vefeh paket gand an deñvalijenn.
An nep a gerz en deñvalijenn
ne oar ket da beleh ez a.

³⁶ « E-keid ha m’ema ar sklêrijenn ganeoh,
kredit er sklêrijenn,
evid dond da veza tud a sklêrijenn ».

Goude beza komzet evel-se ez eas Jezuz kuit da guzad outo.

DISKRED AR JUZEVIEN

³⁷ Daoust dezañ beza greet kemend-all a zinou dirazo ne gredent ket ennañ. ³⁸ Hag e teuas evel-se da wir komzou ar profet Izaiaz :

« Aotrou, piou e-neus kredet
« ar pez e-neus klevet euz or perz ?
« ha da biou eo bet roet da anaoud
« galloud an Aotrou ? »

³⁹ An hevelep Izaiaz e-neus diskleriet perag ne hellent ket kredi :

⁴⁰ « Dallet e-neus o daoulagad
« ha kaledet o halonou,
« evid na welint ket gand o daoulagad,
« na intentint ket gand o halonou,
« na zistroint ket ouzin,
« rag pareet am-befe anezo ».

⁴¹ Izaiaz a lavare kement-se rag m’e-neus gwelet e hloar ha komzet diwar e benn.

⁴² Koulskoude, e-touez ar Pennou-Braz o-unan, kalz a gredas ennañ, med ablamour d’ar Farizianed, ne gredent ket henn diskleria, gand aon da veza taolet er-mêz euz ar zinagog. ⁴³ Rag gwelloh e kavent ar hloar a zeu a-berz an dud eged ar hloar a zeu a-berz Doue.

⁴⁴ Jezuz a zavas e vouez hag a lavaras :

— « An hini a gréd ennon
n’eo ket ennon eo e kréd,
med en hini e-neus kaset ahanon.

⁴⁵ « Hag an hini am gwél
a wél an hini e-neus kaset ahanon.

⁴⁶ « Me eo ar sklêrijenn
a zo deuet er béd
evid na jomo ket en deñvalijenn
an neb a gréd ennon.

⁴⁷ « Ma ’z eus unan bennag
hag a glév va homzou
ha n’o mir ket,
n’eo ket me eo a varno anezañ,
rag n’on ket deuet evid barn ar béd
med evid salvi ar béd.

⁴⁸ « An nep am distaol
ha na zigemer ket va homzou
e-neus e varner
ar Gomz am-eus lavaret
her barno d’an deiz diweza.

⁴⁹ « Ha me n’eo ket ahanon va-unan am-eus komzet,
med an Tad hag e-neus kaset ahanon
e-neus gourhemennet din
ar pez am-boa da lavared ha da gelenn.

⁵⁰ « Ha gouzoud a ran
eo e hourhemenn buez peurbaduz.
Ar pez a lavaran eta,
hel lavared a ran
evel m’e-neus an Tad hel lavaret din ».

Pennad 13

JEZUZ A WALH O ZREID D’E ZISKIBIEN

¹ A-raog Gouel Pask, Jezuz o houzoud e oa deuet evitañ an eur da dremen euz ar béd-mañ daved e Dad, Eñ hag e-noe karet e dud hag a oa er béd, o haras beteg penn.

² E-pad eur préd, p’e-noa dija lakeet an diaoul e kalon Judaz, mab Simon Iskariot, ar zoñj d’e werza, ³ Jezuz, o houzoud e-noa e Dad laket pep tra etre e zaouarn, hag e oa deuet euz Doue hag e tistroe daved Doue, ⁴ a zav diouz taol, a denn e vantell, a gemer eul lienenn hag a lak anezi en-dro d’e zargreiz.

⁵ Neuze e skuill dour en eur vasin hag en em ro da walhi treid e ziskibien, ha d’o zeha gand al lienen a oa en-dro dezañ.

⁶ Dond a reas evel-se beteg Simon-Pèr hag hemañ a lavaras dezañ :

— « Te Aotrou, gwalhi din va zreid ? »

⁷ Respont a reas Jezuz dezañ :

— « Ar pez a ran ne intentez ket bremañ, med diwezatoh e ri ».

⁸ Pèr a lavaras dezañ :

— « Gwalhi va zreid din-me ?, nann, ne walhi biken din va zreid ! »

Ha Jezuz dezañ :

— « Ma ne walhan ket ahanout, n’az-po perz e-béd ganin ».

⁹ Lavared a reas neuze Simon-Pèr dezañ :

— « Neuze, Aotrou, n’eo ket hepkén va zreid med ive va daouarn ha va ’fenn ».

¹⁰ Lavared a reas Jezuz dezañ :

— « An dén e-neus en em walhet n’e-neus ezomm e-béd mui da veza gwalhet, glan eo penn-da-benn.

« Ha c’hwi a zo glan ; n’eo ket an oll ahanoh a-vad ».

¹¹ Rag gouzoud a ree piou a dlee e werza. Setu perag e-noa lavaret : « N’eo ket an oll ahanoh a zo glan ».

¹² Goude beza gwalhet dezo o zreid, e wiskas adarre e zillad, ez eas a-nevez ouz taol hag e lavaras dezo :

« Hag intent a rit-hu ar pez am-eus greet deoh ?

¹³ « Va envel a rit Mestr hag Aotrou,
ha gwir a lavarit,
rag bez’ ez on.

¹⁴ « M’am-eus-me, ho Mestr hag hoh Aotrou,
gwalhet deoh ho treid,
c’hwi ive a dle gwalhi ho treid an eil d’egile [41].

¹⁵ « Eur skwer am-eus roet deoh,
evid ma reoh, c’hwi ive,
evel m’am-eus greet deoh.

¹⁶ « E gwirionez, e gwirionez m’hel lavar deoh,
n’eo ket ar zervicher brasoh eged e vestr,
nag ar hannad brasoh eged an hini e-neus e gaset.

¹⁷ « Anaoudeg euz an traou-ze
e vezoh eùruz,
da vihana ma vevit hervezo.

¹⁸ « N’eo ket evidoh oll eo e komzan ;
— anaoud a ran ar re am-eus dibabet —
med evid ma teuio da wir ar Skritur :
« An hini a zebre ar bara ganin
« e-neus savet e zeul a-eneb din ».

¹⁹ « Hel lavared a ran deoh bremañ,
a-raog ma tigouezo,
evid ma kredoh « Ez On-me »
pa zigouezo.

²⁰ « E gwirionez, e gwirionez m’hel lavar deoh :
An neb a zigemer an hini a gasan
am digemer me va-unan,
hag an neb am digemer
a zigemer an hini e-neus kaset ahanon ».

JEZUZ A RO DA ANAOUD AN TRUBARD

²¹ Goude beza komzet evel-se, e oe Jezuz strafuillet er spered, hag e tisklerias frêz :

« E gwirionez, e gwirionez, unan ahanoh a zo o vond d’am gwerza ».

²² Selled a ree an diskibien an eil ouz egile, o houlenn enno o-unan euz piou e komze.

²³ Unan euz an diskibien, an hini end-eün a oa karet gand Jezuz, a oa astennet harp ouz Jezuz. ²⁴ Simon Pèr a dennas e evez :

« Goulenn ’ta euz piou ez eus ano gantañ ».

²⁵ An diskibl a zoublas war vruched Jezuz hag [42] a houlennas outañ :

« Piou eo Aotrou ? »

²⁶ Jezuz a respontas :

« An hini a ginnigin dezañ an tamm am-bo soubet ».

Ha Jezuz kemered an tamm e-noa soubet hag e rei da Judaz Iskariot, mab Simon. ²⁷ D’ar mare-ze, p’e-noa kinniget an tamm-se dezañ, eh antreas Satan ennañ.

Jezuz a lavaras neuze :

« Ar pez az-peus da ober, her gra buan ».

²⁸ Med nikun euz ar re a oa war al leh ne intentas perag e-noa lavaret kement-se. ²⁹ O veza m’edo ar yalh gand Judaz, lod a zoñjas e-noa lavaret Jezuz dezañ prena ar pez a oa réd evid ar gouel, pe c’hoaz rei eun dra bennag d’ar paour.

³⁰ Hag evid Judaz, kemeret gantañ an tamm, ez eas er-mêz raktal. Noz teñval e oa.

³¹ Pa oe eet Judaz er-mêz, e lavaras Jezuz :

« Bremañ e-neus Mab an Dén resevet gloar, ha drezañ e-neus Doue resevet gloar.

³² « Doue a roio gloar dezañ, ennañ e-unan, hag hep dale eo e roio gloar dezañ ».

EMZIVIZ KENAVO

³³ « Va bugaligou,
n’emaon ganeoh nemed evid eun nebeud amzer ;
Va hlask a reoh,
ha m’am-eus lavaret d’ar Juzevien :
« D’al leh ma ’z an
ne hellit ket dond »,
deoh-c’hwi ive e lavaran bremañ kement-se.

³⁴ « Eur gourhemenn nevez a roan deoh :
En em garit an eil egile.
Evel m’am-eus-me ho karet
e tleit, c’hwi ive,
en em gared an eil egile.

³⁵ « M’ho-peus karantez an eil evid egile
e ouezo an oll ez oh diskibien din ».

³⁶ Lavaret a reas Simon Pèr dezañ :

— « Aotrou, da beleh ez ez ? »

— « D’al leh ez an, eme Jezuz,
ne héllez ket dond d’am heul bremañ,
med dond a ri diwezatoh ».

³⁷ — « Aotrou, eme Bèr, perag ne hellan ket mond d’az heul bremañ dioustu ? Va buez a roin evidout ».

³⁸ Jezuz a respontas :

— « Rei da vuez evidon !
E gwirionez, e gwirionez m’hel lavar dit :
nann ne gano ket ar hillog
a-raog m’az-po va dinahet teir gwech.

Pennad 14

JEZUZ EN HENT WAR-ZU AN TAD

¹ « Na lezit ket ho kalon da veza strafuillet.
Kredi a rit e Doue ;
kredit ennon-me ive.

² « E ti va Zad ez eus meur a zemeurañs.
Ma ne vije ket bet evel-se,
daoust ha lavaret am-bije deoh
edon o vond da bourchas deoh eur plas ?

³ « Ha pa vin eet d’e bourchas deoh,
me a zeuio en-dro d’ho kemer ganin,
evid ma vezoh, c’hwi ive,
el leh m’emaon-me.

⁴ « D’al leh ma ’z an,
c’hwi a oar an hent ».

⁵ Tomaz a lavaras dezañ :

— « Aotrou, n’ouzom ket da beleh ez ez ;
penaoz e ouezfem an hent ? »

⁶ Hag e lavaras Jezuz dezañ :

— « Bez ez on-me an hent,
ar wirionez hag ar vuez [43].
N’ez a dén d’an Tad,
nemed drezon.

⁷ « Pegwir eh anavezit ahanon eh anavezit ive va Zad. A-vremañ eh anavezit anezañ, hag ho-peus e welet ».

⁸ Neuze e lavaras Filip dezañ :

— « Aotrou, diskouez ’ta deom an Tad,
hag an dra-ze a zo a-walh evidom ».

⁹ Hag e lavaras Jezuz dezañ :

— « Keid-all a zo emaon ganeoh,
ha ne anavezez ket ahanon, Filip ?
An hini a wél ahanon
a wél an Tad.
Penaoz e hellez-te lavared :
« Diskouez deom an Tad ? »

¹⁰ « Ha ne gredez ket emaon en Tad hag an Tad ennon ?
Ar homzou a lavaran deoh,
n’eo ket ahanon va-unan eo e lavaran anezo.
An Tad, Eñ hag a zo ennon,
a ra e oberou dezañ e-unan.

¹¹ « Kredit ahanon :
Me a zo en Tad hag an Tad a zo ennon ;
ha ma ne gredit ket ar pez a lavaran,
kredit ablamour d’an oberou-ze.

¹² « Ya, e gwirionez m’hel lavar deoh :
an hini a gréd ennon
raio, eñ ive, an oberou a ran,
ha re vrasoh zokén,
pegwir ez an daved va Zad.

¹³ « Kement tra a houlennoh em ano,
henn ober a rin,
hag evel-se e vo roet gloar d’an Tad dre ar Mab.

¹⁴ « Ma houlennit eun dra bennag em ano,
henn ober a rin.

¹⁵ « Ma karit ahanon,
c’hwi a viro va gourhemennou ».

PROMESA AR SPERED-SANTEL

¹⁶ « Me a bedo an Tad
hag e roio deoh eur Skoazeller [44] all
hag a jomo ganeoh beteg fin ar béd.

¹⁷ Eñ eo Spered ar wirionez.
N’eo ket ar béd evid e reseo,
o veza ma n’her gwél ket
ha ma ne anavez ket anezañ.
Med c’hwi a anavez anezañ,
rag ennoh e chomo
hag ennoh e vezo.

¹⁸ « N’ho lezin ket emzivad ;
distrei a ran davedoh.

¹⁹ « C’hoaz eur pennadig amzer,
hag ar béd n’am gwelo mui,
med c’hwi am gwelo beo
ha c’hwi a vevo ive.

²⁰ « En deiz-se e ouezoh emaon em Zad
ha c’hwi ennon,
ha me ennoh.

²¹ An hini a zalh d’am gourhemennou
hag a vir anezo,
hennez eo a gar ahanon,
hag an hini a gar ahanon
a vo karet gand va Zad ;
ha diouz va zu, me a garo anezañ
hag en em ziskouezo dezañ ».

²² Jud — n’eo ket Judaz Iskariot — a lavaras dezañ :

— « Petra ’zo kaoz, Aotrou, ma ’z ez d’en em ziskouez deom ha n’eo ket d’ar béd ? »

²³ Respont a reas Jezuz dezañ :

— « An hini a gar ahanon
a zalho d’am Homz
ha va Zad a garo anezañ ;
dond a raim beteg ennañ,
hag on demeurañs a raim ennañ.

²⁴ « An neb ne gar ket ahanon,
ne vir ket va Homz.
Hogen, ar homzou a glevit
n’eo ket va re-me int,
med re an Tad e-neus kaset ahanon.

²⁵ « Kement-mañ am-eus lavaret deoh
e-pad m’emaon o chom ganeoh.

²⁶ « Ar Skoazeller, ar Spered-Santel,
a vo kaset deoh euz va ferz,
hennez a roio deoh kemennadurez war bep tra,
hag a zigaso deoh da zoñj
euz kement am-eus lavaret deoh.

²⁷ « Ar peoh a lezan ganeoh,
va ’feoh a roan deoh.
N’eo ket evel ma ro ar béd eo her roan deoh.
Na strafuill, nag aon eta en ho kalon.

²⁸ « Klevet ho-peus ganin :
« Mond a ran kuit hag e teuan davedoh ».
Ma karfeh ahanon e vefeh laouen
ablamour ma ’z an da gavoud an Tad,
rag brasoh egedon eo an Tad.

²⁹ « Hel lavaret am-eus deoh bremañ,
a-raog ma tigouezo,
evid ma krédfeh pa vo digouezet.

³⁰ « Diwar vremañ ne gomzin nemeur ganeoh,
rag o tond ema Priñs ar béd-mañ ;
e gwirionez, n’e-neus galloud e-béd warnon.

³¹ Med dond a ra, evid ma ouezo ar béd
e karan va Zad
hag e ran hervez ar pez e-neus gourhemennet din…
« Savit ! Deom a-hann ! » [45]

Pennad 15

JEZUZ AR WINIENN WIRlON [46]

¹ Me eo ar winienn wirion
ha va Zad eo ar gwiniennour.

² « Kement skourr ennon ha ne zougo ket a ’frouez
a vo lamet kuit ;
ha kement hini a zougo frouez
a vo nêteet gantañ ha krennet
evid ma tougo muioh a ’frouez.

³ « C’hwi adal bremañ a zo net,
ablamour d’ar homzou am-eus lavaret deoh.
Chomit ennon
ha me ennoh.

⁴ « Ne hell ket eur skourr
distag diouz ar winienn
dougenn frouez drezañ e-unan ;
na c’hwi kennebeud,
ma ne jomit ket ennon.

⁵ « Me eo ar winienn,
c’hwi ar skourrou.
An hini a jom ennon
ha me ennañ,
hennez a zoug kalz frouez,
rag distag diouzin
ne hellit ober netra.

⁶ « An neb ne jom ket ennon
a vo stlapet kuit
evel ma reer d’eur skourr,
hag e seho ;
dastumet e vo
ha taolet en tan da zevi.

⁷ « Ma chomit ennon
ha ma chom va homzou ennoh,
c’hwi a houlenno ar pez ho-po c’hoant,
hag e vo roet deoh.

⁸ « Kement-mañ eo a roio gloar d’an Tad :
ma tougit frouez e-leiz
ha ma vezit diskibien din.

⁹ « Evel m’e-neus va Zad karet ahanon,
me ive am-eus ho karet ;
Chomit em harantez.

¹⁰ « Ma virit va gourhemennou
e chomoh em harantez,
evel ma choman me e karantez va Zad
en eur vired e hourhemennou.

¹¹ « Kement-se am-eus lavaret deoh
evid ma vo ennoh va levenez,
ha ma vo leun-barr ho levenez.

GOURHEMENN JEZUZ

¹² « Hemañ eo va gourhemenn din-me :
En em garit an eil egile,
evel m’am-eus ho karet.

¹³ « N’eus ket brasoh karantez
eged rei ar vuez
evid ar re a garer.

¹⁴ « C’hwi ’vo mignoned din
ma rit ar pez a hourhemennañ deoh.

¹⁵ « N’eo ket an ano a zervicher a roan deoh hiviziken,
rag ar zervicher ne oar ket petra ’ra e vestr.
Bremañ e roan deoh an ano a vignon,
rag kement am-eus klevet gand va Zad
am-eus roet deoh da anaoud.

¹⁶ « N’eo ket c’hwi eo ho-peus choazet ahanon ;
med me eo am-eus ho choazet c’hwi,
ha roet karg deoh da vond :
ha da zougenn frouez, ha frouez paduz.
Neuze, kement a houlennoh digand va Zad, em ano,
Eñ her roio deoh.

¹⁷ « Ar pez a hourhemennañ deoh
eo en em gared an eil egile ».

KASONI HA PEHED AR BED

¹⁸ « M’e-neus ar béd kasoni ouzoh,
c’hwi a ouezo e-neus bet kasoni ouzin da genta.

¹⁹ « Ma vijeh euz ar béd,
ar béd e-nije bet karantez
ouz ar pez a vije dezañ.
Med n’oh ket euz ar béd ;
me eo am-eus ho tispartiet diouz ar béd,
ha setu perag e-neus ar béd kasoni ouzoh.

²⁰ « Dalhit soñj euz ar gomz am-eus lavaret deoh :
Ar zervicher n’eo ket brasoh eged e vestr.
M’o-deus gwall-gaset ahanon,
c’hwi ive a vo gwall-gaset ganto.

²¹ « An oll draou-ze a raint deoh
ablamour d’am ano,
rag n’anavezont ket
an hini e-neus kaset ahanon.

²² « Ma ne vijen ket deuet,
ha ma n’am-bije ket komzet outo,
n’o-dije pehed e-béd ;
med bremañ n’o-deus digarez vad e-béd d’o ’fehed.

²³ « An hini e-neus kas ouzin,
e-neus kas ouz va Zad.

²⁴ « Ma n’am-bije ket greet en o-zouez an oberou-ze
ha n’e-neus dén all e-béd greet,
n’o-dije ket a behed.
Med bremañ, goude m’o-deus gwelet,
o-deus kasoni ouzin hag ouz va Zad.

²⁵ Ha kement-se evid ma teuio da wir
ar gomz a zo bet skrivet en o Lezenn :
« Kasaet o-deus ahanon heb abeg ».

²⁶ « Pa zeuio ar Skoazeller
a gasin-me deoh a-berz va Zad,
Spered ar Wirionez a zeu euz an Tad,
Eñ a roio testeni diwar va ’fenn.

²⁷ « ha c’hwi, d’ho tro, a roio testeni din, ablamour m’emaoh ganin abaoe ar penn kenta ».

Pennad 16

¹ An traou-ze am-eus lavaret deoh
evid ho mired da veza skoillet.

² Taolet e vezoh er-mêz euz ar zinagogou ;
dond a ra zokén an eur
d’an hini ho lakaio d’ar maro,ma kredo dezañ kinnig da Zoue eur zakrifis.

³ Ober a raint kement-se
ablamour n’o-deus anavezet nag an Tad na me.

⁴ Med lavaret am-eus deoh an traou-ze,
evid m’ho-po soñj, pa zeuio an eur,
am-boa o lavaret deoh ;
n’am-eus ket o lavaret abaoe ar penn kenta
o veza m’edon ganeoh ».

OBEROU AR SPERED-SANTEL

⁵ « Med bremañ ez an daved an hini e-neus kaset ahanon
ha ne houlenn nikun ahanoh ouzin :
« Da beleh ez ez ? »

⁶ « Hag ablamour m’am-eus lavaret an dra-ze deoh
eo bet leuniet ho kalon a dristidigez.

⁷ « Med me a lavar deoh ar wirionez :
Eun dra vad eo evidoh ez afen kuit,
rag ma ne ’z an ket kuit,
ne zeuio ket ar Skoazeller davedoh ;
er hontrol, ma ’z an kuit,
e kasin anezañ deoh.

⁸ « Hag eñ a ziskouezo sklêr d’ar béd
ar pehed,
ar justis
hag ar varnedigez [47].

⁹ « Ar pehed,
e kement ha ne gredont ket ennon.

¹⁰ « Ar justis,
e kement ha ma ’z an daved va Zad,
ha n’am gweloh mui.

¹¹ « Ar varnedigez
e kement ha m’eo bet barnet dija
priñs ar béd-mañ.

¹² « Kalz traou all am-eus c’hoaz da lavared deoh,
med n’oh ket evid o dougenn bremañ.

¹³ « Pa vo deuet ar Spered a Wirionez,
Eñ a reno ahanoh er wirionez penn-da-benn,
rag n’eo ket anezañ e-unan eo e komzo,
med kement a glevo a lavaro ;
hag ar pez a zo da zond a zisklerio deoh.

¹⁴ « Gloar a roio din
rag kemer a raio euz ar pez a zo din
evid henn diskleria deoh.

¹⁵ « Kement a zo d’an Tad a zo din,
setu perag am-eus lavaret deoh :
« Kemer a raio euz ar pez a zo din
« evid henn diskleria deoh ».

GOUELVAN HA LEVENEZ

¹⁶ « C’hoaz eun nebeud amzer
ha n’am gweloh mui,
ha c’hoaz eun nebeudig amzer
hag am gweloh ».

¹⁷ Neuze e lavaras kenetrezo lod euz e ziskibien :
— « Petra ’lavar deom :
« C’hoaz eun nebeudig amzer
« ha n’am gweloh mui,
« ha c’hoaz eun nebeud amzer
« hag am gweloh ? »
Pe c’hoaz :
« Daved va Zad emaon o vond. »

¹⁸ Lavared a reent eta :

« Petra eo « an nebeud amzer-ze » ; ne intentom ket petra ’fell dezañ lavared ».

¹⁹ O houzoud o-doa c’hoant da ober goulennou outañ, e lavaras Jezuz dezo :
— « Klask a rit gouzoud kenetrezoh,
petra ’fell din lavared gand :
« C’hoaz eun nebeud amzer
« ha n’am gweloh mui,
« ha c’hoaz eun nebeud amzer
« hag am gweloh ».

²⁰ « E gwirionez, e gwirionez m’hel lavar deoh :
C’hwi a ouelo hag a hirvoudo,
endra ma vo laouenedigez gand ar béd :
C’hwi a vo glaharet,
med trei a raio ho klahar e levenez.

²¹ « Eur vaouez, pa laka he hrouadur er béd,
a zo en dristidigez,
o veza m’eo deuet ar mare eviti.
Med p’he-deus ganet he hrouadur,
n’he-deus mui a zoñj euz he foan
gand ar joa he-deus
o veza ma ’z eus deuet eun dén er béd.

²² «  Evel-se, c’hwi a zo bremañ en dristidigez,
med ho kweled a rin en-dro,
ha laouennaad a raio ho kalon,
hag al levenez-se ne vo dén d’he lemel diganeoh.

²³ « Hag en deiz-se,
ne reoh ouzin goulenn e-béd kén war netra.
E gwirionez, e gwirionez m’hel lavar deoh,
kement tra a houlennoh digand va Zad, em ano,
a vo roet deoh gantañ.

²⁴ « Beteg-henn n’ho-peus goulennet netra em ano.
Goulennit hag e resevoh,
hag e vo leun-barr ho levenez ».

AN TREH D’AR BED

²⁵ « Lavaret am-eus an traou-ze deoh
e parabolennou.
Med dond a ra an eur ha ne gomzin ket ouzoh e parabolennou,
med komz a rin sklêr
diwar-benn va Zad.

²⁶ « En deiz-se e houlennoh em ano,
ha koulskoude ne lavaran ket
e pedin an Tad evidoh,

²⁷ rag an Tad e-unan ho kar
rag m’ho-peus va haret
ha m’ho-peus kredet ez on deuet euz a Zoue.

²⁸ « Eet on er-mêz euz an Tad
ha deuet er béd.
Ha bremañ e kuitaan ar béd,
hag e tistroan da gavoud va Zad ».

²⁹ E ziskibien a lavaras dezañ :

— « Setu ma komzez didroidell bremañ hag e lezez a-gostez pep doare damguz. ³⁰ Bremañ e houzom eh anavezez pep tra, ha n’az-peus ket ezomm e rafe dén goulennou ouzit. Setu perag e kredom ez out deuet euz a Zoue ».

³¹ Ha Jezuz a respontas dezo :

— « Kredi a rit bremañ !

³² « Setu ma teu an eur,
ha deuet eo,
ma vezoh strewet pep hini diouz e du,
ha ma lezoh ahanon va-unan.
Med n’emaon ket va-unan ;
an Tad a zo ganin.

³³ « An traou-ze am-eus lavaret deoh
evid m’ho-po ar peoh ennon.
Er béd-mañ e kavoh trubuill,
med ho pet fiziañs ;
treh on bet d’ar béd ».

Pennad 17

PEDENN JEZUZ [48]

¹ Goude beza komzet evel-se, e savas Jezuz e zaoulagad war-zu an Neñv hag e lavaras :

— « Tad, deuet eo an eur :
Ro gloar d’az Mab,
evid ma roio da Vab gloar dit,

² « hag, evel m’az-peus roet galloud dezañ war bep dén,
ma roio ar vuez peurbaduz,
da gement hini az-peus roet dezañ.

³ « Hogen, ar vuez peurbaduz eo kement-mañ :
ma’h anavezint ahanout
Te ha n’eus Doue gwirion ebed nemedout,
ha ma ’h anavezint an hini az-peus digaset,
Jezuz-Krist.

⁴ « Roet am-eus gloar dit war an douar,
kaset am-eus da benn
al labour az-poa fiziet ennon.

⁵ « Dit eo bremañ, Tad,
da rei din en da gichenn
ar hloar a oa din en da gichenn
a-raog ma oa ar béd anezañ.

⁶ « Roet am-eus da ano da anaoud
d’an dud az-peus tennet euz ar béd
evid o rei din.
Dit e oent,
hag az-peus roet anezo din.
Miret o-deus da Gomz.

⁷ « Gouzoud a reont bremañ
eo diganit e teu kement az-peus roet din ;

⁸ « Hag ar homzou az-peus fiziet ennon,
am-eus roet dezo.
O digemeret o-deus
ha diskleriet ez eo gwir ez on deuet ahanout,
ha kredet eo gwir az-peus va digaset ».

PEDENN JEZUZ EVID E EBESTEL

⁹ « Me a béd evito ;
Ne bedan ket evid ar béd,
med evid ar re az-peus roet din,
rag dit ez int.

¹⁰ « Kement a zo din a zo dit
ha kement a zo dit a zo din,
ha va gloar a gavan enno.

¹¹ « N’emaon mui er béd,
med int-i a zo er béd,
endra ma ’z an davedout.
Tad Santel, mir en da ano
ar re az-peus roet din,
evid ma vezint unan
evel ma ’z om-ni unan.
¹² « Keid ha m’on bet ganto,
me eo a vire dre da ano
ar re az-peus roet din ;
o diwallet am-eus,
ha n’eus aet nikun da goll
nemed ar mab a zaonidigez,
evid ma teufe ar Skritur da wir.
¹³ « Med bremañ emaon o tond davedout
ha kement-mañ a lavaran
p’emaon c’hoaz er béd,
evid ma vezint leun-barr
euz va levenez en he féz.
¹⁴ « Da Gomz am-eus roet dezo,
hag ar béd e-neus kemeret kas outo,
ablamour n’int ket euz ar béd,
evel m’a n’on ket, me kennebeud, euz ar béd.
¹⁵ « N’eo ket o zenna euz ar béd
eo a houlennañ diganit,
med o diwall diouz an droug.
¹⁶ « N’int ket euz ar béd,
evel n’on ket, me, kennebeud, euz ar béd.
¹⁷ « Gra ma vint gouestlet dit dre ar wirionez :
gwirionez eo da Gomz.
¹⁸ « Evel m’az-peus kaset ahanon er béd,
me a gas anezo er béd.
¹⁹ « Hag evito en em ouestlan dit,
evid ma vint, d’o zro,
gouestlet dre ar wirionez.

PEDENN JEZUZ EVIDOM

²⁰ « Ne bedan ket evito hepkén,
med ive evid ar re a grédo diwar o Homz.

²¹ « Gra dezo beza unan hepkén ennon
evel m’emaout-te, Tad, ennon
ha me ennout ;
Gra dezo ive beza unan hepkén ennon,
ma kredo ar béd
ez eo ganit on bel kaset.
²² « Ar hloar az-peus roet din
am-eus roet dezo,
evid ma vint unan hepkén
evel ma ’z om-ni unan,

²³ « me enno ha te ennon,
evid ma vint unan da vad,
hag evid ma ouezo ar béd
eo ganit on bet kaset,
hag az-peus o haret
evel m’az-peus karet ahanon.

²⁴ « Tad, ar re az-peus roet din,
me a ’fell din e vefent ganin
el leh m’emaon,
dezo da weled va gloar,
an hini am-eus bet diganit,
ablamour m’az-peus va haret
a-raog krouidigez ar béd.

²⁵ « Tad just, gwir eo
n’e-neus ket ar béd anavezet ahanout,
med me am-eus da anavezet,
hag ar re-mañ o-deus anavezet
eo ganit on bet kaset.

²⁶ « Roet am-eus dezo da anaoud, er-vad, da ano,
hag henn ober a rin c’hoaz,
evid ma vo enno
ar garantez az-peus evidon
ha ma vezin enno, me ive ».

Pennad 18

JEZUZ LAKET HARZ WARNAÑ

¹ O veza komzet evél-se, ez eas Jezuz, e ziskibien ouz e heul, en tu all d’ar froud Sedron. Eno e oa eul liorz hag eh antreas enni, Eñ hag e ziskibien.

² Judaz, an trubard, a anaveze ive al leh-se, rag meur wech e oa bet Jezuz eno gand e ziskibien.

³ Judaz, o veza kemeret gantañ ar gompagnunez soudarded ha gwarded, roet dezañ gand ar Veleien-Vraz hag ar Farizianed, a zeuas di gand leterniou, torchadou-goulou hag armou.

⁴ Jezuz o houzoud kement a oa da erruoud gantañ, a yea etrezeg enno.

— « Piou a glaskit ? », emezañ dezo.

⁵ Hag int-i respont :

— « Jezuz a Nazared ».

Jezuz a lavaras dezo :

— « Me eo ! »

Judaz, an trubard, a oa ganto. ⁶ P’e-noa lavaret dezo « Me eo ! » ez ejont war a-dreñv hag e kouezjont d’an douar. ⁷ Eur wech c’hoaz e houlennas outo :

— « Piou a glaskit ? »

Hag int-i lavared :

— « Jezuz a Nazared ».

⁸ Jezuz a respontas :

— « Hel lavaret am-eus deoh, Me eo. Mar d-eo Me eo a-glaskit, lezit ar re-mañ da vond kuit ».

⁹ Evel-se e teuas da wir ar pez e-noa lavaret Jezuz : « N’am-eus kollet nikun euz ar re az-poa roet din ».

¹⁰ Simon-Pèr a dennas ar hleze a oa gantañ, hag e skoas mevel ar Beleg-Braz, o troha dezañ e skouarn dehou ; Malkuz ’oa ano ar mevel-se.

¹¹ Med Jezuz a lavaras dezañ :

— « Lak da gleze er feur. Penaoz ! Daoust ha ne evin ket ar halirad roet din gand va Zad ? »

¹² Neuze ar gompagnunez gand he ofiser ha gwarded ar Juzevien a grogas e Jezuz hag e liammas.

E PALEZ AR BELEG BRAZ ANNAZ

¹³ Kas a rejont anezañ da genta da di Annaz ; hemañ a oa tad-kaer da Gaifaz, Beleg-Braz er bloavez-se. ¹⁴ Kaifaz eo an hini e-noa roet d’ar Juzevien an ali-mañ : « Gwelloh eo deom e varfe eun dén hepkén evid ar bobl ».

¹⁵ Hogen, da heul Jezuz e oa deuet Simon-Pèr hag eun diskibl all [49]. An diskibl-mañ a oa anavezet gand ar Beleg-Braz. Antreal a reas gand Jezuz e porz ar Beleg-Braz.

¹⁶ Pèr a-vad a oa chomet e-tal an nor er-mêz ; an diskibl all, an hini anavezet gand ar Beleg-Braz, a yeas er-mêz, a gomzas d’ar borziéréz, hag a reas da Bèr antreal. ¹⁷ Neuze, ar borziéréz yaouank a lavaras da Bèr :

— « Ha n’out ket, te ive, unan euz diskibien an dén-ze ? »

Hag e respontas :

— « N’on ket ! »

¹⁸ Ar zervicherien hag ar warded a oa o tomma ouz eun tan glaou o-doa greet, rag yen ’oa an amzer. Pèr a oa ive ganto o tomma.

¹⁹ Ar Beleg-Braz a reas goulennou ouz Jezuz diwar-benn e ziskibien ha diwar-benn e gelennadurez.

²⁰ Respont a reas Jezuz dezañ :

— « Komzet am-eus sklêr d’ar béd, kelennet am-eus bepréd er zinagog hag en templ, el leh m’en em vod ar Juzevien, ha n’am-eus lavaret netra e kuz. ²¹ Perag eo ouzin me e rez goulennou ? Goulenn ouz ar re o-deus klevet ar pez am-eus lavaret dezo. Ar re-ze a oar mad ar pez am-eu : lavaret ».

²² O kleved kement-se, unan euz ar zoudarded a oa war a leh a roas eur garvanad da Jezuz, en eur lavared :

— « E-giz-se eo e respontez d’ar Beleg-Braz ? »

²³ Hag e respontas Jezuz dezañ :

— « M’am-eus komzet fall, diskouez perag ; med m’am eus komzet mad, perag skei ganin ? »

²⁴ Neuze e kasas Annaz anezañ, liammet, da Gaifaz ar Beleg-Braz.

PER A NAH E VESTR

²⁵ Hogen, Pèr a oa war al leh, o tomma. Lavared a rejont dezañ :

— « Ha n’out ket, te ive, unan euz e ziskibien ? »

Nah a reas hag e lavaras :

— « N’on ket ! »

²⁶ Unan euz servicherien ar Beleg-Braz, kar d’an hini e-noa Pèr trohet dezañ e skouarn, a lavaras :

— « Ha n’eo ket te eo am-eus gwelet el liorz asamblez gantañ ? »

²⁷ Hag adarre e nahas Pèr. Raktal e kanas ar hillog.

JEZUZ DIRAG PILAD

²⁸ Neuze e oe kaset Jezuz euz ti Gaifaz da di ar gouarnour, a-bréd diouz ar mintin. Ar re o-doa e zigaset ne antrejont ket gand aon da veza saotret, hag evid gelloud debri ar Pask [50].

²⁹ Pilad a zeuas eta er-mêz d’o havoud hag a lavaras :

— « Petra’damallit d’an dén-ze ? »

³⁰ Respont a rejont :

— « Ma ne vije ket eun torfetour n’or-bije ket e laket etre da zaouarn ».

³¹ Ha Pilad dezo :

« Kemerit anezañ, c’hwi hoh unan, ha barnit anezañ hervez ho Lezenn ».

Ar Juzevien a lavaras dezañ :

— « N’on-eus ket a zroad da lakad eun dén d’ar maro » [51].

³² Evel-se e tlee dond da wir ar pez e-noa lavaret Jezuz da verka dre beseurt maro e tlee mervel.

³³ Neuze e tistroas Pilad e diabarz an ti-lezvarn. Gelver a reas Jezuz, ha lavared dezañ :

— « Ha bez’ ez out-te roue ar Juzevien ? »

³⁴ Respont a reas Jezuz :

— « Hag ahanout da unan e lavarez kement-se, pe re all o-deus hel lavaret dit diwar va ’fenn ? »

³⁵ Respont a reas Pilad :

— « Daoust hag eur Juzeo on-me ? Da bobl ha Priñsed ar Veleien o-deus da laket etre va daouarn. Petra az-peus greet ? »

Ha Jezuz d’e dro :

³⁶ — « Va Rouantèlèz n’eo ket euz ar béd-mañ. Ma vije bet va Rouantèlèz euz ar béd-mañ, o-dije va zervicherien stourmet evid mired na vijen lakeet etre daouarn ar Juzevien. Med n’eo ket euz ar béd-mañ va Rouantèlèz ».

³⁷ Hag e lavaras Pilad dezañ :

— « Neuze ’ta ez out roue ? »

Respont a reas Jezuz :

— « Hel lavared a rez, roue on, ha ganet on, ha deuet er béd evid rei testeni d’ar wirionez, ha kement hini a zo dén a wirionez a zelaou va mouez ».

³⁸ Hag e lavaras Pilad dezañ :

— « Petra eo ar wirionez ? »

³⁹ Goude ar homzou-ze ez eas er-mêz adarre da gavoud ar Juzevien, hag e lavaras dezo :

— « Ne gavan ennañ abeg e-béd d’e gondaoni. Med ar hiz a zo ganeoh e rofen e ’frankiz d’eur prizoniad da geñver ar Pask. Daoust ha plijoud a rafe deoh e rofen deoh roue ar Juzevien ? »

⁴⁰ Neuze e stagjont adarre da grial en eur lavared :

— « N’eo ket hemañ, med Barabbaz ».

Barabbaz a oa eun torfetour.

Pennad 19

JEZUZ SKOURJEZET HA KURUNET A SPERN

¹ Neuze Pilad a gasas Jezuz gantañ hag e lakeas e skourjeza.

² Ar zoudarded a vlañsonas eur gurunenn greet gand spern hag he lakeas war e benn ; gwiska ’rejont dezañ eur vantell ruz. ³ Tostaad a reent outañ hag e lavarent :

— « Salud, roue ar Juzevien ! »

hag e stagjont da skei gantañ.

⁴ Pilad deuet er-mêz eur wech c’hoaz a lavaras d’ar Juzevien :

— » Sellit, e zigas a ran deoh er-mêz. Red eo deoh gouzoud ne gavan ennañ abeg e-béd d’e gondaoni ».

⁵ Neuze e teuas Jezuz er-mêz gand ar gurunenn spern hag ar vantell ruz. Hag e lavaras Pilad :

— « Setu an dén ! »

⁶ Ouz e weled, Priñsed ai Veleien hag o zud a youhas :

— « Ouz ar groaz ! ouz ar groaz ! »

Pilad a lavaras dezo :

— « Kemerit anezañ, c’hwi hoh-unan, hag e stagit ouz ar groaz. Evidon-me, ne gavan abeg e-béd ennañ d’e gondaoni ».

⁷ Ar Juzevien a lavaras dezañ :

— « Ni on-eus eul Lezenn, hag hervez al Lezenn-se, e tle mervel rag m’e-neus en em lakeet Mab da Zoue ».

⁸ O kleved kement-se, e krogas muioh a aon c’hoaz e Pilad. ⁹ Antreal a reas adarre en ti hag e lavaras da Jezuz :

— « Euz a beleh out ? »

Med ne roas Jezuz respont e-béd dezañ.

¹⁰ Ha Pilad, neuze dezañ :

— « Din-me eo e chomez heb lavared netra ? N’ouzout ket eta am-eus galloud da rei dit da ’frankiz, ha galloud da staga ahanout ouz ar groaz ? »

¹¹ Respont a reas Jezuz :

— « Galloud e-bed n’az-pefe warnon, ma ne vije ket bet roet dit euz an Neñv. Setu perag e-neus brasoh pehed an hini e-neus va lakeet etre da zaouarn ».

¹² Diwar neuze e klaske Pilad an tu da rei dezañ e ’frankiz :

Med ar Juzevien a youhe :

— « Ma lezez anezañ da vale, n’out ket mignon da Zezar ; rag kement hini en em lak da roue a ya a-eneb da Zezar ».

¹³ O veza kleved kement-se e reas Pilad digas Jezuz er-mêz, hag eh azezas war e gador a varner, el leh anvet Lithostrotos, en hebreeg : Gabbatha.

¹⁴ Derhent ar Pask e oa, war-dro kreizteiz, hag e lavaras Pilad d’ar Juzevien :

— « Setu amañ ho roue ! »

¹⁵ Med ar re-mañ a youhas :

— « D’ar maro ! d’ar maro ! ouz ar groaz ! »

Ha Pilad a-nevez :

— « Ha red eo din staga ho roue ouz ar groaz ? »

Priñsed ar veleien a respontas :

— « N’on-eus kén roue nemed Sezar ».

¹⁶ Neuze e roaz anezañ dezo evid beza staget ouz ar groaz.

JEZUZ LAKEET D’AR MARO

¹⁷ Kemered a rejont eta Jezuz. Sammet euz e groaz, ez eas Jezuz er-mêz euz kêr, evid mond d’eul leh anvet « ar glopenn », en hebreeg « golgotha ». ¹⁸ Eno eo e oe staget ouz ar groaz, ha daou all gantañ, unan a beb tu dezañ, ha Jezuz e kreiz.

¹⁹ Pilad a reas ive eur skritell hag he lakeas ouz ar groaz, skrivet warni kement-mañ : Jezuz a Nazared, roue ar Juzevien.

²⁰ Lennet e oe ar skritell-se gand kalz a Juzevien, rag al leh ma oa bet staget Jezuz ouz ar groaz a oa harp ouz kêr. Ha skrivet e oa ar skritell-se en hebreeg, e latin hag e gresianeg.

²¹ Beleien-Vraz ar Juzevien a lavaras da Bilad :

— « Na skrivit ket « Roue ar Juzevien », med kentoh : « Hemañ e-neus lavaret beza roue ar Juzevien ».

²² Pilad a respontas :

— « Ar pez am-eus skrivet, am-eus skrivet ».

²³ Ar zoudarded, staget ganto Jezuz ouz ar groaz, a gemeras e zillad hag a reas peder lodenn anezo, unan evid pep hini.

Hag e chome ar zae, gwri e-béd enni, gwiadet en eur pez penn-da-benn, azaleg an neh.

²⁴ Kenetrezo e lavaras ar zoudarded :

— « Arabad deom freuza anezi, med tennom anezi d’ar zord, evid gouzoud da biou e vo ».

Evel-se e teue da wir komzou ar Skritur :

— « Lodennet o-deus va dillad kenetrezo, ha va zae o-deus tennet d’ar zord ».

Setu aze eta ar pez a reas ar zoudarded.

MARI E-TAL AR GROAZ

²⁵ En he zav, e kichenn kroaz Jezuz, edo e vamm, ha c’hoar e vamm, Mari, gwreg Kleofaz, ha Mari-Madalen.

²⁶ O weled evel-se e vamm hag en he hichenn an diskibl a gare, e lavaras Jezuz d’e vamm :

— « Maouez, setu aze da vab ».

²⁷ Goudeze e lavaras d’an diskibl :

— « Setu aze da vamm ».

Hag azaleg neuze e kemeras an diskibl anezi en e di.

MARO JEZUZ

²⁸ Goudeze, Jezuz, o houzoud e oa kaset peb tra gantañ da benn, a lavaras, evid ma teufe da wir ar Skritur :

— « Sehed am-eus ».

²⁹ Bez’ e oa eno eur pod leun a winègr ; lakeet e oa e penn eur gorzenn hizop [52] eun tamm spoue, karget a winègr, ha tosteet ouz genou Jezuz. 30 Kerkent ha m’e-noa kemeret ar gwinègr e lavaras Jezuz :

— « Peurhreet eo peb tra ! »

Hag o veza soublet e benn, e rentas e spered.

AR GWAD HAG AN DOUR

³¹ Hogen ar Juzevien, o veza m’edod da zerhent ar zabat, evid na jomfe ket ar horvou ouz ar groaz da zeiz ar zabat — Ha braz e oa an devez sabat-se — a houlennas digand Pilad ma vefe torret dezo o diwesker ha ma vefent savet kuit.

³² Dond a reas ar zoudarded, terri a rejont e ziwesker d’ar henta ha goudeze d’an eil euz ar re a oa bet staget ouz ar groaz gand Jezuz.

³³ Pa oent digouezet dirag Jezuz, o weled e oa dija maro, ne dorjont ket dezañ e ziwesker.

³⁴ Med unan euz ar zoudarded a skoas eun taol lañs en e gostez ; ha raktal e teuas anezañ gwad ha dour.

³⁵ An hini e-neus gwelet a ro testeni a gement-se, ha gwirion eo e desteni ; hennez a oar e lavar ar wirionez evid ma kredoh, c’hwi ive.

³⁶ C’hoarvezet eo kement-se evid ma teufe da wir ar Skritur :

« Askorn e-béd dezañ ne vo torret ».

³⁷ Ha c’hoaz en eul leh all e lavar ar Skritur :

« Selled a raint ouz an hini o-deus treuzet dezañ e gorv ».

OR ZALVER LAKEET ER BEZ

³⁸ Goude an darvoudou-ze, Jozef a Arimatea, hag a oa diskibl da Jezuz, med e kuz, gand aon rag ar Juzevien, a houlennas digand Pilad e lezel da zevel kuit korv Jezuz. Aotre a roas Pilad.

Dond a reas eta Jozef ha kas gantañ korv Jezuz. ³⁹ Dond a reas ive Nikodem, eñ hag a oa bet dija, en noz, o weled Jezuz. Digas a reas gantañ eur hemmesk mir hag aloez, eur hant lur bouez bennag.

⁴⁰ Kemer a rejont eta korv Jezuz, her gronna gand lurennou, ha skuilla warnañ louzeier c’hwez-vad, hervez an doare sebelia gand ar Juzevien.

⁴¹ El leh ma oa bel staget Jezuz ouz ar groaz e oa eul liorz, hag el liorz-se eur béz nevez ne oa bet lakeet dén e-béd ennañ c’hoaz.

⁴² Eno eta, o veza ma oa derhent pask ar Juzevien ha peogwir edo tost ar béz, e lakejont Jezuz.

Pennad 20

AR BEZ GOULLO

¹ D’an deiz kenta euz ar zizun, da houlou-deiz, pa oa teñval c’hoaz, ez eas Mari Madalen d’ar béz, hag e welas e oa lamet kuit ar mên diwarnañ.

² D’ar réd e tistro da gavoud Simon-Pèr hag an diskibl all, an hini a oa karet gand Jezuz, hag e lavaras dezo :

— « Lamet o-deus an Aotrou euz ar béz, ha n’ouzon ket e peleh o-deus e lakeet ».

³ Neuze ez eas Pèr hag an diskibl all er-mêz, hag ez ejont d’ar béz.

⁴ Redeg a reent o-daou asamblez med redeg a reas buannoh an diskibl all, hag eh erruas da genta er béz.

⁵ Soubla a reas da zelled hag e wél al lurennou lakeet eno. Med chom a ra hep mond tre.

⁶ D’e dro war e lerh, eh erruas ive Simon-Pèr, hag ez eas e-barz ar béz.

Gweled a reas al lurennou lakeet eno ⁷ hag al lienenn bet lakeet war ar penn, med houmañ e-leh beza gand al lurennou, a oa rollet brao en eul leh a gostez.

⁸ Neuze eo eh antreas d’e dro er béz an diskibl all, an hini a oa digouezet da genta. Gweled a reas hag e kredas.

⁹ Beteg neuze n’o-doa ket c’hoaz komprenet ar Skritur pa lavare e tlee Jezuz sevel a-douez ar re varo.

¹⁰ Goudeze e tistroas an diskibien d’ar gêr.

MARI-MADALEN A WEL AN AOTROU

¹¹ Mari a-vad a oa chomet er-mêz, e-tal ar béz, hag a ouele. E ser gouela e soublas e diabarz ar béz, ¹² hag e welas daou El, gwisket e gwenn, azezet el leh m’oa bet astennet korv Jezuz, ’unan ouz ar penn hag egile ouz an treid.

¹³ — « Maouez, emezo dezi, perag e ouelez ? »

Hi a respontas :

— « Kaset o-deus ganto va Aotrou, ha n’ouzon ket e peleh o-deus e lakeet ».

¹⁴ E-ser komz evel-se, e tistro hag e wél Jezuz a oa eno, med ne ouie ket e oa Jezuz.

¹⁵ Jezuz a lavaras dezi :

— « Maouez, perag e ouelez ? Piou a glaskez ? »

Hi hag a grede dezi e oa al liorzour, a lavaras dezañ :

— « Aotrou, m’az-peus kaset anezañ ganit, lavar din e peleh az-peus e lakeet, ma ’z in d’e gerhad ».

¹⁶ Jezuz a lavaras dezi :

— « Mariam ! »

Distrei a reas-hi ha lavared en hebreeg :

— « Rabbouni ! » da lavared eo : « Mestr ».

¹⁷ Jezuz a lavaras dezi :

— « N’ez a ket da douch ouzin, rag n’on ket c’hoaz pignet daved va Zad ; med kerz da gavoud va breudeur, ha lavar dezo : « Pignad a ran daved va Zad hag ho Tad, daved va Doue hag ho Toue ».

¹⁸ Mari-Madalen a zeuas da gemenn d’an diskibien :

— « Gwelet am-eus an Aotrou, ha setu amañ ar pez e-neus lavaret din ».

AN DISKIBIEN A WEL AN AOTROU

¹⁹ D’an deiz-se ive, hag a oa deiz kenta ar zizun diouz an noz, ha goude ma oe bet, gand aon rag ar Juzevien, prennet doriou an ti el leh m’edo an diskibien, e teuas Jezuz.

Chom a reas en e-zav en o-zouez, hag e lavaras dezo :

— « Ar peoh ra vezo ganeoh ! »

²⁰ E-ser kaozeal, e tiskouezas dezo e zaouarn hag e gostez. O weled an Aotrou e oe laouen-braz an diskibien.

²¹ A-nevez e lavaras Jezuz dezo :

— « Ar peoh ra vezo ganeoh ! Evel m’e-neus va Zad kaset ahanon, me ho kas d’am zro ».

²² Goude ar homzou-ze, e c’hwez warno en eur lavared :

— « Resevit ar Spered-Santel.

²³ « Ar re ho-po pardonet dezo o ’fehejou, e vezint pardonet dezo, hag ar re ho-po o dalhet outo e vezint dalhet outo ».

FEIZ TOMAZ

²⁴ Tomaz a-vad, unan euz an diskibien, an hini anvet Gevell, n’edo ket ganto pa oa deuet Jezuz.

²⁵ An diskibien all a lavaras dezañ :

— « Gwelet on-eus an Aotrou ! »

Med eñ a lavaras dezo :

— « Ma ne welan ket en e zaouarn ar merk euz an tachou, ma ne lakan ket va biz e toullou an tachou ha va dorn en e gostez, nann me ne gredin ket ».

²⁶ Eiz devez goude, edo adarre an diskibien en ti ha Tomaz a oa ganto. Jezuz a zeuas ; an oll doriou a oa serret ; hag eñ, en o-zouez, a lavaras dezo :

— « Ar peoh ra vezo ganeoh ».

²⁷ Goudeze e lavaras da Domaz :

— « Lak da viz amañ, ha gwél va daouarn, tosta da zorn ha lak anezañ em hostez ; paouez da veza diskredig, deus da veza dén a feiz ».

²⁸ — « Va Aotrou ha va Doue ! » eme dezañ Tomaz.

²⁹ Jezuz a lavaras dezañ :

— « Ablamour m’az-peus va gwelet az-peus kredet. Eüruz ar re o-deus kredet hep beza gwelet ».

³⁰ Stank eo ar burzudou all bet greet gand Jezuz dirag e ziskibien, ha n’int ket skrivet el levr-mañ.

³¹ Ar re-mañ a zo bet skrivet ablamour deoh da gredi eo Jezuz ar Hrist Mab Doue, ha ma helloh, o kredi, kaoud ar vuez en e ano [53].

Pennad 21

JEZUZ EN EM ZISKOUEZ WAR RIBL LENN TIBERIAD

¹ Goudeze en em ziskouezas adarre Jezuz d’e ziskibien war ribl mor Tiberiad ; ha setu amañ penaoz e tremenas an traou.

² Simon-Pèr, Tomaz lesanvet ar Gevell, Natanael euz Kana e Bro-Halilea, mibien Zebede, ha daou ziskibl all a oa asamblez.

³ Lavared a reas Simon-Pèr :

— « Da besketa emaon o vond ».

Ar re all a lavaras dezañ :

— « Mond a reom, ni ive ».

Hag ez ejont er-mêz, ha pignad er vag ; med e-pad an nozvez-se ne bakjont netra.

⁴ Deuet e oa dija ar mintin pa zeuas Jezuz war an aot ; an diskibien a-vad ne ouient ket e oa Eñ.

⁵ Lavared a reas dezo :

— « Paotred, n’ho-peus ket a besked ? »

— « Nann » emezo dezañ.

⁶ Lavared a reas dezo :

— « Taolit ar roued en tu dehou d’ar vag hag e kavoh ».

E daoler a rejont, hag e oa kement a besked, ma ne oent ket evid o zacha ganto.

⁷ Neuze e lavaras da Bèr an diskibl karet gand Jezuz :

— « An Aotrou eo ! »

O kleved e oa an Aotrou, e wiskas Pèr eun tamm dillad — rag en noaz edo — hag e lammas er mor. ⁸ An diskibien all a zeuas gand ar vag, o stleja ar roued leun a besked ; n’edont ket gwall bell diouz an douar : eur hant metrad bennag. ⁹ Pa oent diskennet en douar, e weljont eun tan glaou beo, ha warnañ pesked ha bara.

¹⁰ Jezuz a lavaras dezo :

— « Digasit euz ar pesked emaoh o paouez paka ».

¹¹ Simon-Pèr a bignas en-dro er vag hag a zachas d’an douar ar roued leun a besked braz, a oa anezo kant tri hag hanter kant ; ha daoust dezo da veza ken niveruz ne oa ket roget ar roued.

¹² Jezuz a lavaras dezo :

— « Deuit d’ho tijuni ».

Nikun euz an diskibien na grede goulenn outañ :

— « Piou out ? »

Med gouzoud a reent mad ez oa en an Aotrou.

¹³ Neuze e teuas Jezuz, e kemeras bara hag her roas dezo, ha kement-all a reas gand ar pesked.

¹⁴ An trede gwech a oa da Jezuz d’en em ziskouez d’e ziskibien abaoe m’oa savet a-douez ar re varo.

AL LABOUR FIZIET E PÈR

¹⁵ Goude ar préd, e lavaras Jezuz da Zimon-Pèr :

— « Simon, mab da Yann, ha kared a rez ahanon muioh eged ar re-mañ ? »

Respont a reas :

— « Ya, Aotrou, te a oar e karan ahanout ».

Ha Jezuz dezañ :

— « Bez pastor va deñvedigou ».

¹⁶ Evid an eilved gwech, e houlennas Jezuz outañ :

— Simon, mab Yann, ha kared a rez ahanon ? »

Respont a reas :

— « Ya, Aotrou, te ’oar e karan ahanout ».

Hag e lavar Jezuz, dezañ :

— « Bez pastor va deñved ».

¹⁷ Evid an trede gwech, e lavaras :

— « Simon, mab Yann, ha kared a rez ahanon ? »

Pèr a oa glaharet, o veza m’e-noa Jezuz goulennet outañ evid an trede gwech [54] : « Ha karet a rez ahanon », hag a respontas dezañ :

— « Aotrou, te anavez peb tra ; goud a houzoud mad e karan ahanout ».

Hag e lavaras Jezuz dezañ :

— « Bez pastor va deñved.

¹⁸ « E gwirionez, e gwirionez, m’he lavar dit : pa oas yaouank, e lakees da-unan da houriz en-dro dit, hag ez ees d’al leh ma karez ; med pa vi deuet koz, eh astenni da zaouarn, hag unan all a lako dit da houriz, hag a gaso ahanout d’al leh ne fell ket dit ».

¹⁹ Kement-se e lavaras Jezuz evid rei da intent dre beseurt maro e tlee Pèr renta gloar da Zoue. Ha goude ar homzou-ze, e lavaras c’hoaz :

— « Deus d’am heul ».

TESTENI AN DISKIBL KARET GAND JEZUZ

²⁰ O veza distroet, Pèr a welas o tond war e lerh an diskibl karet gand Jezuz, an hini e-noa, e-pad ar goan, soublet war e vruched ha goulennet outañ : « Piou eo an hini a zo o vond da werza ahanout ? »

²¹ P’her gwelas e lavaras Pèr da Jezuz :

— « Hag evid hemañ, petra ’zigouezo gantañ ? »

²² Jezuz a respontas :

— « Ma fell din e chomfe beteg ma teuin en-dro, petra ’ra an dra-ze dit ? Evidout-te, deus d’am heul ».

²³ Diwar ar gomz-ze e savas ar vrud e-touez ar vreudeur ne varvfe ket an diskibl-se. E gwirionez, n’e-noa ket lavaret dezañ ne varvfe ket, med : « Ma fell din e chomfe beteg ma teuin en-dro, petra ’ra an dra-ze dit ? »

²⁴ An diskibl-se a ro testeni euz an traou-ze, hag e-neus o skrivet, ha gouzoud a reom eo gwirion e desteni.

²⁵ Kalz traou all a zo bet greet c’hoaz gand Jezuz, ha ma vefent skrivet hini hag hini, ne hellfe ket ar béd a-béz, a gav din, rei plas d’al levriou a vefe réd skriva.

Notennou aviel Sant Yann

1 Al latin a lavar « Verbum » da lavared eo « Komz Doue ». Doue n’e-neus nemed eur « Gomz » hag eo e Vab. Dre ar Gomz-se Doue e-neus krouet ar béd (kement tra a zo). Dre ar Gomz-se e ro sklêrijenn da galon an dén. Ar Gomz-se eo a zo deuet da veza dén e Jezuz-Krist. E nebleh e-béd ne gaver eur seurt taolenn euz Mister Doue hag an Dasprenedigez. Marteze eo bet an dra-mañ, da genta, eur veulgan evid ar gristenien genta

2 Re all a dro : Ar re a gréd en e ano, en ha n’eo ket ganet euz ar gwad…, med euz Doue.

3 En n’eo ket Eliaz, emezañ ; bez’ ez eo koulskoude evel eun eil Eliaz. Jezuz eo bel lavar (Mark 9, 13).

4 Ar Profet Izaiaz e-noa komzet euz eur « zervicher da Zoue » hag a en em leze da veza kaset d’ar maro evel eun oan, warnañ oll behejou ar béd ? (Iz. 53,7).

5 — « … An degved eur » : Peder eur diouz an noz.

6 Sant Yann, en e Aviel, a gomz aliez euz « va eur ». An eur-ze eo eur e varo hag e adsao da veo, an eur ma tle kas da benn ar pez m’eo deuet da ober. En eur drei an dour e gwin, Jezuz a roio eur « sin », eur skeudenn, euz ar jeñchamamt a zeuio er halonou dre halloud ar Spered-Santel hag a vo frouez e Zakrifis.

7 Daou-ugent litrad pe wardro en eur muzuliad.

8 Pa ra Sant Yann ano euz ar Juzevien, eo, aliez, euz ar re a nah komzou Jezuz.

9 « An avel » hag « ar Spered » : an daou hér-mañ a zo ar meniez hini er yéz a gomze Jezuz, evel ma oa ive e gresianed hag e latin.

10 Gweled notenn 12 e Sant Vaze.

11 An naer : skeudenn eun naer, bet savet gand Moizez er goueleh, pa zortias pobl Israël euz an Ejipt, a roe ar yehed d’ar re a zelle outi gand feiz. Evel-se ive Jezuz, staget ouz ar groaz.

12 Muioh c’hoaz eged an avielerien all, e tiskouez Sant Yann ema erruet dija Rouantèlèz Doue. An neb a gréd a zo dija salvet. A hini ne gréd ket a zo kondaonet.

13 Bro-Zamaria, etre Bro-Halilea ha Bro-Judea, a oa bel, seiz kant vloaz a-raog, hanter zalhet gand ar bayaned. Ablamour da ze, ar Zamarita-ned, evid ar Juzevien, a oa hanter bayaned. Adori a reent ar meniez Doue hag ar Juzevien, med war Menez Garizim, just a-zioh Puñs Jakob.

14 En eur gomz gand ar Zamaritanez, Jezuz a ra dezi pignad a nebeudou euz prederiou an douar da Vister ar Spered-Santel a zeu e kalon an dén, hag a laka da ziwan ennañ ar Vuez peurbaduz.

15 « Ar zeizved eur » : eun eur goude kreisteiz.

16 Moarvad, ar pennadou 5 ha 6 a zo bet eilpennet evid eun abeg bennag. Red e vefe neuze lenn da genta ar pennad 6 a-raog ar pennad 5. Evel-ze e komprener gwelloh an hent heuliet gand Jezuz. Klota gwelloh a ra ive evel-se gand an avielerien all.

17 « Ha bremañ eo dija » : Ar re a gréd e Jezuz a zo dija, koulz lavared, savet a varo da veo (Gweled not. 12).

18 Doue an Tad eo a ro testeni da Jezuz, er Skritur-Zakr, hag ive dre ar burzudou a ra dre e halloud, ha dreist-oll e kalonou an dud a fell dezo selaou e vouez.

19 Gand burzud ar bara kresket, Jezuz a ro dija eur skeudenn euz ar pez e vo Pask Nevez ar gristenien : ar gwir vara a vuez, a gomzo anezañ goude d’ar Juzevien.

20 « Lenn Jenezared » : Gweled not. 16 e St-Mark !

21 « Eur stad » : Daou hant metr pe war-dro.

22 Jezuz e-unan eo ar bara a ro ar Vuez peurbaduz. Kredi ennañ a zo debri euz ar bara-ze. Hag ar bara-ze eo a gaver e Sakramant an Aoter.

23 « Va horv evid buez ar béd » : E gorv staget ouz ar groaz, hag e gorv prezant e Sakramant an Aoter en eun doare misteriuz.

24 « Spered ha buez » : Kement-se ne hell c’hoarvezoud nemed dre halloud ar Spered-Santel, ha ne hell beza komprenet nemed ouz Sklêrijenn ar Spered-Santel.

25 Tri houel braz ar Juzevien ’oa : Pask, ar Pantekost hanter kant devez diwezatoh, ha Gouel an Teltennou e Miz-Here… Evid arGouel-mañ, an dud a ree lochennou gand bodou hag a veve enno e-pad eiz devez, e koun euz o dieubidigez diouz daouarn an Ejipsianed hag an amzer tremenet dindan teltennou e-kreiz ar goueleh.

26 « E vreudeur » : Da lavared eo e gendirvi.

27 « … dén ne ouezo » : Hervez eur gredenn hag a gavede-touez tud a oa.

28 Ar Spered-Santel ne dlie beza kaset d’an dud, nemed goude ma vefe peurechu e labour gand Jezuz, ha goude ma vefe pignet da azeza en tu dehou d’an Tad.

29 « Ez On » : Ouspenn beza « Mab an dén » Jezuz a zo Doue. Bez’ ez eo an hini a lavare da Voizez : « An hini a zo eo ez on ».

30 Beza Samaritan ha beza dalhet gand an diaoul a zo daou zismegañs grevuz war vuzellou ar Juzevien.

31 En e feiz, Abraham a oa leun a joa, ablamour d’ar promesaou e-noa Doue greet dezañ da venniga e ziskennidi.

32 « Pare an dén dall » : Sant Yann e-neus skrivet an danevell-mañ gand nerz ha fent. Eun dudi eo he lenn. Ar gentel a-vad a zo pouezuz : ar sklêrijenn wirion ne deu nemed euz Doue.

33 Ar pehed eo kredi e weler sklêr, hag evel-se nah reseo ar wir sklêrijenn digaset gand ar Hrist.

34 « Deñved all am-eus » : Ar poblou payan hag a vo, d’ezo ive, prezeget an Aviel.

35 « Gouel an Dedi » : hag a veze lidet e Miz-Kerzu, e koun euz an deiz, daou hant vloaz a-raog, ma oa bet sakret an Templ a-nevez, goude beza bet dizakret gand ar bayaned.

36 « 15 stad » : war-dro 3 km.

37 « Me eo an adsav da veo » : Marta a grede e dasorh ar re varo da ’fin ar béd. Jezuz a respont dezi eo Eñ e-unan dija dasorh ar re a gréd ennañ.

38 E-touez an diavêzidi, e oa meur a hini hag a oa gounezet da ’feiz ar Juzevien, hag o-doa zokén digemeret o giziou e-keñver ar Relijion.

39 Jezuz a ouie mad e oa deuet e eur da zavetei ar béd, dre e varo war ar groaz, evid gloar Doue e Dad.

40 An diaoul, an hini ma sent outañ ar béd dre ar pehed.

41 « Gwalhi ho treid an eil d’egile » : Da lavared eo rei servich an eil d’egile gand izelègèz ha kalon vad.

42 Hervez giz koz ar Juzevien an diskibien a oa astennet ouz taol war dorchennou, ha Yann moarvad a oa en tu dehou da Jezuz.

43 An Hent da vond da Zoue ; ar Wirionez a-zivoud Doue ha Mister ar Zilvidigez ; ar Vuez peurbaduz evid ar re a gréd ennañ.

44 « Eur Skoazeller » : Ar gér gresianeg amañ eo « Paraclet ». Jezuz a oa dija eur « Skoazeller » evid e ziskibien.

45 « Deom a-hann » : amañ e tle beza moarvad geriou diweza Jezuz da lavared kenavo. Ar pez a zeu war-lerh a dle beza bet lavaret a-raog.

46 Heñvel a-walh eo houmañ ouz eur barabolenn. An dén a gav pep tra e Jezuz : ar bara, ar sklêrijenn, an hent, ar wirionez, ar vuez, an dasorh. Bez’ ez eo ive ar winienn wirion a ranker reseo diganti ar vuez da helloud dougenn frouez.

47 « Ar varnedigez » : Ar Spered-Santel a ziskouezo eo pehed chom hep kredi er Hrist, eo justis d’ar Hrist beza savet en tu dehou d’an Tad, hag eo Satan kondaonet hiviziken.

48 « Pedenn Jezuz » : Jezuz a béd e Dad evitañ e-unan, evid e ziskibier neuze hag ar re da zond, hag evid ma vo unanet kenetrezo ha gand Doue ar re oll o-deus feiz. Ar bedenn-mañ eo kaerra tra a gaver en Testamant-Nevez.

49 « Eun diskibl all » : Yann moarvad. Pe marteze Mark, rag anaveze oa an dén-ze gand ar Beleg-Braz.

50 Difenn o-doa da antreal e ti eur payan. Prederiet e oant da zenti o ar poent-se euz al Lezenn, hag e keid-se e kondaonent eun dén just !